Komşu ve dost bir ülke: Ukrayna

Türkiye'nin komşuları arasında bize özel sevgi ve ilgi ile davranan sayılı ülkelerden birinin ve hattâ başlıcasının Ukrayna olduğuna kuşku yoktur. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını elde eden Ukrayna ile ilgili kısa bilgiyi, New York Times gazetesinin çıkardığı 2005 yılına ait Dünya Almanağı'na göre şöyle özetleyebilirim: 47.7 milyon nüfuslu ve Türkiye'nin 8/10 büyüklüğünde yüzölçümü olan Ukrayna Cumhuriyetinin Başkenti 2.6 milyon nüfuslu Kiev şehridir. Ukrayna'nın başında 2004 yılının sonunda gerçekleştirilen kansız "Turuncu Devrim"in sonucu olarak, Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko bulunmakta ve ülkenin dış politika öncelikleri; NATO ve AB üyeliği, başta Rusya Federasyonu olmak üzere, ABD ve aralarında Türkiye de bulunmak üzere komşu devletler ile stratejik ortalıklık olarak açıklanmaktadır. Ukrayna'nın Türkiye Büyükelçisi Dr. Aleksandır Mişçenko ile "Dünya Gündemi" gazetesinde yapılan bir röportajdan, kendisinin, 2002 yılında verdiği doktora tezinin "1918-1945 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasî ve hukukî sistemi" başlığını taşıdığı ve bu suretle, 1996-2000 yılları arasında Ukrayna'nın İstanbul Başkonsolosluk görevini yapan Büyükelçi Dr. Mişçenko'nun, yalnız bir Türkiye dostu değil, aynı zamanda Türkiye uzmanı olduğu anlaşılmaktadır. Büyükelçiye göre; yüzyıllar boyunca dostluk içinde yaşayan Tükler ile Ukraynalılar hoşgörü, samimiyet, anlayış ve yardımseverlik gibi ortak özelliklere ek olarak, iki devletin ortak evini Karadeniz oluşturmaktadır. Diğer yandan, Ukrayna, Türkiye gibi Birleşmiş Milletler Teşkilatı'nın kurucu üyeleri arasında yer almakta ve komşumuz Ukrayna, Birleşmiş Milletler'in önemli organı Güvenlik Konseyi'nde üye bulunmakta, Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko'nun, 6-8 Haziran 2005'te yaptığı Türkiye resmi ziyaretinde, Ukrayna ve Türkiye Cumhurbaşkanının, iki ülke arasındaki ticaret hacmini 2010 yılında 10 milyar dolarlık seviyeye taşıma hedefinde anlaştıkları bilinmektedir. Diğer taraftan Ukrayna'nın Türkiye Büyükelçisi Dr. Mişçenko'ya göre, Kırım Tatarları için Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde uygun hayat şartlarının sağlanmasında her iki ülkeye büyük görevler düşmekte ve büyükelçi, Türk iş adamlarını Kırım Tatarları için ek istihdam ve konut gerçekleştirilmesinde yatırım yapmasına büyük önem vermektedir. Son zamanlarda Rusya'nın Ukrayna'ya karşı "Doğal gaz" silahını kullandığı bilinmekte, bu durum devam ettiği takdirde, Rusya'nın güvenilir ham madde sağlayıcısı olarak itibarını kaybedeceği, doğal gaz fiyatlarını yukarı çekerek Ukayna'daki muhaliflerini zayıflatmayı düşünen Putin'in "Doğal gaz" silahını kullanmasının Ukrayna'nın Batı'ya daha da yanaşması ile sonuçlandığı kabul edilmektedir. Daha önceki bir yazımda yazdığım gibi son parlamento seçimlerini kaybetmesine rağmen, koalisyon hükümeti oluşturmayı başaran Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, eski gücünü kısmen yitirmekle birlikte Ukrayna'nın bağımsızlığına ve ABD ile Rusya arasında denge politikasını sürdürmeye çalışmaktadır.