Âlimin ölümü âlemin ölümüdür

Her ilim sahibine âlim denmez. Mal ve mevki sahibi olmak için ilim öğrenen ve ilmi ile amel etmeyen, İslâm âlimi değildir. Buyuruluyor ki: Âlimler hariç, insanlar helak olmuştur. İlmiyle amel edenler hariç, âlimler de helak olmuştur. İhlaslı olanlar hariç, amel eden âlimler de aldanmıştır. O hâlde gerçek âlim, ilim, amel ve ihlas sahibi salih kimsedir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Cahiller ile mücadele etmek ve meşhur olmak için ilim öğrenen cehenneme gider.) [İ. Mace] (Allah rızasından başka maksatla ilim öğrenen Cehennemdeki yerine hazırlansın.) [Tirmizî] (Dünya için ilim öğrenen, mala, mevkie kavuşursa, kazancı cehennem ateşi olur.) [R. Nasıhin] (Âlim, ilmi az da olsa, ilmi ile amel eden kimsedir.) [Ebuş-şeyh] İnsanı kötü yoldan ilim ve âlimler kurtarır. Rehber olmadan doğru yol bulunamaz. Büyük bir peygamber olan Hz. Musa, Allahü teâlâ ile konuşmak şerefine kavuştuğu hâlde, Hz. Hızır'dan ilim öğrenmeye gelmiştir. İmam-ı Ebu Yusuf'un çok sevdiği oğlu vefat edince, talebelerine, (Defin işini siz yapın. Ben üstadımın dersine gidiyorum. Dersimi kaçırmayayım.) dedi. Kendisini vefatından sonra rüyada gördüler. Cennette, yüksekliği Arş'a varan büyük bir köşkte idi. Buna nasıl kavuştuğu sorulunca, (İlim öğrenmeye ve öğretmeye olan sevgim ile) buyurdu. İlim ve âlim kıymetlidir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Doğru ilim sahibi olan ve ilmi ile amel eden bir âlim ile Peygamberler arasında bir derece fark vardır. Bu peygamberlik makamıdır.) [R. Nasıhin] (Âlime hürmet eden, bana hürmet etmiş, onu ziyaret eden beni ziyaret etmiş olur.) [İ. Rafii] (Âlim olmayan veya ilim öğrenmeye çalışmayan bizden değildir.) [Deylemî] (Ya âlim, ya öğrenci, ya dinleyici veya bunları seven olun. Yoksa helâk olursunuz.) [Beyhekî] (Âlimler rehberdir.) [İ.Neccar] (Âlim ile oturmak, yüzüne bakmak ibadettir.) [Hâkim] (Âlim ile beraber olun, diz dize oturun. Çünkü Allahü teâlâ, yağmurla ölü toprağı dirilttiği gibi, ölü kalpleri de ilim nuru ile diriltir.) [Taberânî] (Kıyamette peygamberler, âlimler ve Şehitler şefaat eder.) [İ. Mace] (Cennette de âlime ihtiyaç olur. Cennet ehline "Ne arzunuz varsa isteyin" diye sorunca, ne isteyeceklerini şaşırıp âlimlere bakarlar. Âlimler de, "Şunu isteyin" derler.) [Deylemî] İşte böyle kıymetli olan âlimin vefatı büyük kayıptır. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki: (Allahü teâlâ, sizden ilmi almak için ilmi ile amil olan âlimleri kaldırır. Cahiller kalır. Dinden suâl edenlere, kendi akılları ile cevap verip, insanları doğru yoldan ayırırlar.) [Buhari] (Bir âlim ölünce, İslâmda bir gedik açılmış olur ve kıyâmete kadar kapanmaz.) [İ. Süyuti] (Âlimin ölümüne üzülmeyen, münafıktır. Bir âlimin ölümünden daha büyük musibet yoktur. Bir âlim ölünce, gökler ve göklerde olanlar, yetmiş gün ağlarlar.) [R. Nasıhin] (Âlim ölünce, denizdeki balıklar bile kıyamete kadar ona istiğfar ederler.) [Deylemî] (Bir âlimin ölmesi, bir şehir halkının ölümünden daha büyük ziyandır.) [Taberani] (Ahir zamanda, âlimler ölür, câhiller din adamı yerine geçirilir. Onlar da bilmeden yanlış fetva verir, kendisi sapar, başkalarını da saptırır.) [Buhari] Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki: (Cuma günü veya gecesi ölen mümine kabir azabı olmaz.) [Tirmizî]; (Hak teâlâ buyurdu ki: "ihtiyarlık benim nurumdan bir nurdur. Ben nuruma, narımla azap etmekten hayâ ederim") [Ebuş-şeyh]; (Bir Müslüman, 90 yaşına ulaşınca, geçmiş ve gelecek birçok günahları affolur. Aile efradına şefaat etmesi için, kendisine izin verilir.) [Ebu Yala] Büyük bir âlim vefat edince, feyz vermesi kesilmez, daha da artar. Kınından çıkmış kılıç gibi olur. (İrşad-üt-talibin)