Bos­na'da son du­rum

Fır­tı­na ön­ce­si ses­siz­li­ğin ha­kim ol­du­ğu Bal­kan­lar'da si­ya­set­ten eko­no­mi­ye, ah­lak­tan di­ne ka­dar bir çö­kün­tü var­dır. İn­sa­ni yar­dım mas­ke­si al­tın­da yüz­ler­ce mis­yo­ner ku­ru­lu­şu pa­ra ve mad­di men­fa­at­ler kar­şı­lı­ğı bu­ra­da­ki Müs­lü­man­la­rı Hı­ris­ti­yan­laş­tır­mak­ta­dır. He­def­le­ri en az yüz­de 80'ini Hı­ris­ti­yan yap­mak­tır. Bos­na sa­va­şı­nı so­na er­di­ren Day­ton Ba­rış Ant­laş­ma­sı­nın baş mi­ma­rı ABD'li dip­lo­mat Ric­hard Hol­bro­oke ve ulus­la­ra­ra­sı top­lu­mun Bos­na Her­sek'te tem­sil­ci­li­ği­ni yap­mış olan Paddy Ash­down'un İn­gil­te­re'de çı­kan Gu­ar­di­an ga­ze­te­sin­de­ki müş­te­rek ya­zı­sın­da "13 yıl ön­ce Bos­na'nın 3.5 yıl çek­ti­ği sa­vaş Day­ton Ant­laş­ma­sı ile so­na er­miş­ti. Bos­na bu­gün çö­küş teh­li­ke­si ile kar­şı­kar­şı­ya­dır. Baş­ka bir kri­ze yu­var­lan­ma­mak için 1995'te ol­du­ğu gi­bi ka­rar­lı­lık ve tran­sat­lan­tik bir­lik ge­re­ki­yor" di­ye yaz­dı. Bos­na'da­ki Sırp böl­ge­si­nin Baş­ba­ka­nı Do­dik mil­li­yet­çi po­li­ti­ka­lar gü­dü­yor. Uzun va­de­de ba­ğım­sız­lık ilan et­mek is­te­di­ği­ni bu ya­zı­da an­lat­mak­ta­dır. Mi­lo­rad Do­dik ül­ke­de­ki ana­ya­sal za­yıf­lık­tan, ulus­la­ra­ra­sı top­lu­mun bez­gin­li­ğin­den ve AB'nin et­ki­siz kal­ma­sın­dan ya­rar­lan­mak­ta­dır. Do­dik Rus­ya'nın teş­vi­ki ile Bos­na'nın ida­re­si­ni za­yıf­lat­mak­ta­dır. Bos­na Her­sek Cum­hur­baş­ka­nı Ha­ris Slad­ziç ise Day­ton An­laş­ma­sı­nın de­ğiş­ti­ril­me­si­ni is­te­mek­te­dir. Gu­ar­di­an ga­ze­te­sin­de­ki ya­zı­ya gö­re "Tek dev­let için­de fe­de­ral ya­pı pren­si­bi çiğ­nen­mek­te­dir." Bush ik­ti­da­rı­nın Bos­na'ya sır­tı­nı dön­me­si, AB'nin tu­tar­lı bir stra­te­ji­si­nin ol­ma­yı­şı Rus­ya'yı ce­sa­ret­len­dir­mek­te­dir. "Bos­na'da 1992 yı­lı gi­bi şüp­he ve kor­ku­nun ye­ni­den uyan­dı­ğı" ger­çek­tir. Es­ki Yu­gos­lav­ya'yı pa­ram­par­ça eden kan­lı iç sa­va­şın so­nun­da 1995'te im­za­la­nan Day­ton söz­de Ba­rış Ant­laş­ma­sıy­la üç et­nik (Boş­nak-Hır­vat-Sırp) ya­pı üç­lü baş­kan­lık sis­te­mi üze­ri­ne ku­rul­du. 1992-95 yıl­la­rın­da iç sa­va­şın pa­ram­par­ça et­ti­ği Bos­na-Her­sek bu­gün "Par­ça­lan­ma teh­li­ke­si ile yüz yü­ze"dir. 1995 Ant­laş­ma­sı Bos­na-Her­sek'i (Sırp cum­hu­ri­ye­ti) ve (Müs­lü­man-Hır­vat fe­de­ras­yo­nu) di­ye böl­müş­tü. Müs­lü­man­la­rın mil­li­yet­çi li­de­ri Ha­ris Slad­ziç Sırp Cum­hu­ri­ye­ti­nin kal­dı­rıl­ma­sı­nı ve Müs­lü­man-Hır­vat Fe­de­ras­yo­nu­na da­hil edil­me­si­ni is­te­di. 1992-95 yıl­la­rı ara­sın­da Bos­na'da 3 mil­yo­nun 1 mil­yo­nu göç et­ti. 250 bin Müs­lü­man kat­le­dil­di. 1992 ön­ce­si Bos­na-Her­sek'te Müs­lü­man­lar ço­ğun­luk idi. Kat­li­am ve göç­ler­le Müs­lü­man­lar yüz­de 50'nin al­tı­na düş­tü. Müs­lü­man­lar yüz­de 45, Sırp­lar yüz­de 31'dir. Ül­ke­de Müs­lü­man ve Os­man­lı ha­va­sı ha­kim­dir. Bos­na'ya ve Bal­kan­lar'a İs­la­mi­yet Os­man­lı­dan ön­ce gel­di ve Os­man­lı­nın ade­le­ti ile ço­ğal­dı...