İnsanların canı yanmasın!

"Tapu gibi sağlam" sözü meşhur sözlerimizden biridir ve doğrudur.

Fakat "sağlam" kavramı nerede başlıyor, nerede bitiyor? Onun tayinini de doğru yapmak lazım.

Tapu sicili sağlam ama altı bağlar gazeli! Her türlü istismara açık yani.

Türkiye'de gayrimenkul alıp da başı ağrıyan insan sayısı azımsanmayacak kadar çok!

Neden?

Hukuki birçok boşluk var da ondan!

Son senelerde bazı kanunlar çıkarılmışsa da o boşluklar bitmiş değil henüz. Emlak komisyoncuları ile ilgili kanun yok mesela! Müteahhitlerin sorumlulukları da yok denecek kadar az. Hâl böyle olunca işler iyi niyete kalıyor! Helal süt emmiş birine rast gelmişseniz ne âlâ; yoksa yandı gülüm keten helva!

Batılı ülkelerin birçoğu gayrimenkul alım satım işleminde noterleri görevlendirmiş ve onları sorumlu tutmuş. Uluslararası Noterler Birliği Başkanı Daniel Senghor, "Noterlik salt teknik değil, düşüncedir. Belli bir hakkın sağlanması ve garanti altına alınması için oluşturulmuş bir tekniktir" dedi ve bu düşüncenin 5 bin yıl önce Mezopotamya'da doğduğunu belirtti. Batı Avrupa'dan değil, Türkiye'nin de içinde bulunduğu coğrafyadan çıktı yani.

Gayrimenkul devir işlemlerinin noterliklerde yapılmasının ne faydası var; biraz da ona bakalım: Noterler, hukuki danışmanlık yapıyorlar. İleride çıkması muhtemel olan ve tapunun iptaline kadar giden hukuki problemlerin başlangıçta çözülmesini sağlıyor bir kere.

Taşınmazın üzerindeki rehin, ipotek gibi ayni ve şahsi haklar konusunda alıcıyı bilgilendiriyor.

Sözleşmeye tarafsız, bağımsız, hukuk eğitimi almış, en önemlisi de sorumlukla donatılmış noterin katılmasıyla işlemin hukuki güvenliği sağlanmış oluyor.

Gayrimenkul devir işlemlerinin noterliklerce yapılmasının en büyük faydası hiç şüphe yok ki noterin sorumlu olmasında yatıyor. Bu da muhtemel risklerin bertaraf edilmesini sağlıyor tabii.

Türkiye'de garip bir uygulama daha var ki, hafazanallah! Sözleşmeyi hazırlayan tarafı koruyan, imza atan tarafı ise taahhüt altına sokan uygulamadır bu ve satın alanın canı burada yanıyor. Satan sorumsuz, satın alan sorumlu! Bu garipliği noterlik vasıtasıyla yapılan satışlar ortadan kaldırıyor. O da sorumlu çünkü. Mağdur olan ileride işlemi yapan notere rücu edip mağduriyetinin tazmin edilmesini isteyebiliyor.

Türkiye Noterler Birliği Başkanı Yunus Tutar, yeni yargı reformu ile birlikte gayrimenkule ilişkin hukuki işlemlerin noterlik tarafından yapılabilmesinin kanunlaşma sürecine girdiğini belirtti ve "Yeni yasama sürecinde bu konudaki kanunlar çıkarsa birçok işlem noterler tarafından yapılabilecek" dedi.

Bu konunun geciktirilmeden güvence altına alınması ve sorumlusu olmayan alım satımların verdiği mağduriyetlerin bitmesi lazım.