Bu plan tutar mı?..

Suriye yönetiminin, Annan Planı çerçevesinde biraz da kerhen başlattığı Ateşkes Süreci ağır-aksak gidiyor. Bir kere ateşkesin başlangıç anına kadar; son fırsatları değerlendirme anlayışıyla devam eden katliamlar Esad'ın samimiyet testini daha baştan kaybettiğinin bir işareti aslında... Nitekim dün cuma namazı çıkışı farklı yerlerde barışçı gösteriler yapan halkın üzerine ateş açılması sonucu ilk gelen haberlere göre 11 kişi öldü. Umarım bu sayı artmaz. Her şeye rağmen izafi bir sessizlikten bahsetmek mümkün. Ama bu sürecin başarılı olup olmayacağını belirleyecek asıl unsur, bu sükûnetin kalıcı hale gelmesi ve Suriye halkının beklentilerine cevap verilmesi yönünde ciddi adımların sür'atle atılıp atılmayacağıdır. Türkiye'nin, Annan Planı'na olumsuz yaklaştığı iddiaları doğru değildir. Asıl Kofi Annan ne hikmetse, Türkiye'nin Suriye'deki kanı durdurma konusundaki gayretlerine şaşı bakmaktadır. Başbakan Erdoğan, G. Kore seyahatimiz esnasında "Kofi Annan'ın İstanbul'da toplanacak olan Suriye'nin Dostları Zirvesi'ne bizzat katılmasını özellikle rica ettim" demişti ama yine de yardımcısını göndermekle yetindi. Oysa Esad'ın, bugün Annan barış planını uygulamasındaki en büyük etken İstanbul'da toplanan zirvedir. Ve Annan bunu görebilseydi bizzat katılmanın yanı sıra bu zirveden daha güçlü mesaj çıkması, için elinden geleni yapardı. Yani, bugün Suriye'de şeklen de olsa kan dökülmesi yavaşlamışsa bunda Türkiye'nin payı büyüktür. Nitekim Başbakan Erdoğan, "Annan Planının uygulandığı kanaatinde değilim. Uygulansın, Suriye halkının beklentilerine cevap versin başımız gözümüz üstüne diyelim" şeklindeki ifadesiyle Türkiye'nin yöntem değil sonuç peşinde olduğunun altını çizdi. PLÂNIN BAŞARI KRİTERLERi Peki Annan Planı'nın başarılı olduğu nasıl anlaşılacak... Gerçi bunun kaba tarifini yukarıda yaptık. Ama daha müşahhas kriterleri dün, bazı medya yöneticisi ve yazarlarla yaptığı toplantıda Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ifade etti. Bu kriterler, bu plandan Türkiye'nin beklentilerini de ifade etmesi bakımından önemlidir. Kısaca aktaracak olursak: Gerilimde düşme trendi var. Ancak bu, 6 maddelik planın uygulandığı anlamına gelmiyor. Bunun için üç önemli kriter var: 1- Tanklar ve ağır silahlar şehir merkezlerinden çekildi ama şehirler etrafında bir tehdit oluşturacak şekilde mevcudiyetini sürdürmekte olduğu bir tespittir. En kısa zamanda kışlasına dönmesi ve orada kalması önemlidir. 2- Bu durumun kalıcı olabilmesi için BM gözlemcileri bütün alana sirayet edecek sayıda ve yetkiyle gönderilmelidir. 3- Bu 6 maddelik plan bu sürecin tümünü kaplayan bir plan değil, bir "başlangıç zemini" oluşturabilecek bir plandır. Bunun kalıcı olup olmadığının en önemli göstergesi ise barışçıl gösteriler yapan kişilere, gruplara; hangi düşüncede olursa olsun müdahale edilmemesi, onların kendi görüşlerini ifade edebilecekleri platformun oluşturulması. Bu olmadan siyasi diyalogdan bahsetmek mümkün olmaz. Bu yöndeki talep, fikir ve yayınların serbest bırakılması, bütün Suriye'nin uluslararası medyaya açılmasıdır... Sayın Davutoğlu'nun ifade ettiği bu kriterleri zikrettikten sonra dün cuma çıkışı olanlar tekrar hatırlanırsa bu planın geleceğini tahmin etmek zor değil... ANNAN PLANI MÜLTECİLERİ ARTIRDI Türkiye'ye gelen Suriyeli mülteci sayısı, Annan Planı'ndan sonra büyük artış gösterdi.