Nasreddin Hoca komedyen değil!

Medeniyetimizin 'gülen yüzü' Nasreddin Hoca, bugüne kadar, bütün kaynaklarda 'komik adam' olarak tanıtıldı. Ünü bütün dünyayı aşan ve birçok kültürün kendine mal ettiği bu bilge şahsiyet; bilgi, hikmet ve nükte dehası olarak çok az kaynakta hak ettiği değeri gördü. Bugüne kadar çıkan Nasreddin Hoca kitaplarında sadece güldüren özelliği öne çıkarılan bu büyük bilgenin, derli toplu bir inceleme eseriyle tanıtılmadığını belirtmeliyiz. Aralarında Pertev Naili Boratav, Eflatun Cem Güney, Alpay Kabacalı, Mehmet Önder, Saim Sakaoğlu, H. Ahmed Schmiede, İrfan Ünver Nasrattınoğlu, Cahit Öztelli, Enver Naci Gökşen, Ahmet Efe vb. gibi isimlerin de bulunduğu birçok folklor araştırmacısı ve yazar tarafından incelenen, farklı özellikleriyle ele alınan ve 'gerçek' fıkraları derlenmeye çalışılan Nasreddin Hoca hakkında, bugünlerde çıkan yeni ve kuşatıcı bir eser dikkat çekiyor. Son dönem edebiyatımıza kazandırdığı birbirinden güzel şiirleriyle tanınan Mustafa Özçelik'in farklı bir metodla kaleme aldığı "Nasreddin Hoca" kitabı, "Bir Bilgi, Hikmet ve Nükte Dehası" altbaşlığıyla yayımlandı. Kitabı, kültür, sanat ve edebiyata yaptığı ciddi katkılarla adını duyuran Odunpazarı Belediyesi ilgililerin hizmetine sundu. *** Odunpazarı Belediye Başkanı Burhan Sakallı, kitabı takdim ederken, "Nasreddin Hoca, dilimizde duygu ve inceliği nüktede buluşturan bir öncü, topluma ve toplum değerlerine bakışındaki sadelik ile de bir halk bilgesidir. O'nun her nüktesi bir hikmet parıltısı, insanlık yararına bir ibret görüntüsüdür" diyerek, Nasreddin Hoca'yı nasıl algılamamız ve tanımamız gerektiğine dair de bir ipucu sunuyor. Kitabı yayına hazırlayan Mustafa Özçelik de, Türk-İslam medeniyetinin 'gülen yüzü' olan Nasreddin Hoca'nın bir gönül ehli, bilgi, hikmet ve nükte dehası, güldürürken düşündüren bir halk bilgesi olduğunun altının çizilmesi gerektiğini söyleyerek, önemli bir vurgu yapıyor: "Bütün tarihi şahsiyetlerimiz gibi Nasreddin Hocamızın da çağımızda asli kimlik ve kişiliğiyle gündemde olmasını, günümüzün hikmetten, zekadan yoksun gülmece anlayışına milli kültürümüzden gelen bu önemli kaynağın katkıda bulunmasını arzu ediyoruz." Özçelik, Nasreddin Hoca'nın kasıtlı olarak bir komedyenmiş gibi sunulmasına da tepki gösteriyor ve bunun Hoca'nın asıl kimliğini ortadan kaldırmak amacıyla yapıldığına dikkat çekiyor. *** Kitap, sekiz bölümden meydana geliyor. İlk bölümde "Belgelerin Tanıklığı" başlığıyla Nasreddin Hoca hakkındaki belgeler, mezar taşları, kayıtlar ve soy kütüğü hakkında bilgiler sunuluyor. İkinci bölümde Hoca'nın yaşadığı dönem ve çevresi hakkında bilgiler yer alıyor. Ardından Nasreddin Hoca'nın hayatı, eski kaynaklarda Nasreddin Hoca, kişiliği gibi bölümler geliyor. Kitabın belki de en önemli sayfalarını "Doğu ve Batı Ülkelerinde Nasreddin Hoca" başlığını taşıyan altıncı bölüm oluşturuyor. Bu bölümde Türk, İslam ülkeleri ve diğer ülkelerdeki Nasreddin Hocalar hakkında geniş bilgiler okunuyor. Nasreddin Hoca fıkraları ile ilgili kaynaklar, fıkraların özellikleri, fıkralara yaklaşım ve fıkralarla ilgili görüşler kitabın yedinci bölümünde. Bu bölümde fıkraların nasıl yorumlanması gerektiği de anlatılıyor. Konularına ve söylendikleri coğrafyalara göre tasnif edilmiş seçme fıkraların yer aldığı sayfalar kitabın sekizinci bölümünü meydana getiriyor. *** Konuyla ilgili birçok kaynaktan yararlanan Mustafa Özçelik'in folklor araştırmacıları için olduğu kadar Nasreddin Hoca'yı tanıyan ve doğru bilmek isteyenlere yol gösterecek bu önemli şah-eseri, bir hazine olarak okurlarını bekliyor. Dileyelim, Türk kültür coğrafyasında Nasreddin Hoca gibi nice bilge şahsiyetler de böyle 'yetkin' kalemler tarafından ve doğru bir yöntemle yeniden ele alınır ve kamuoyuna doğru tanıtılır. Ben, başta Mustafa Özçelik olmak üzere bu eserin ortaya çıkması için çaba gösteren herkesi kutlamak istiyorum...