Hayatımızı altüst ediyor
İrritabl Bağırsak Sendromluların hastalıktan dolayı sosyal hayatları daha çok etkilenir. Mesela; sabahları sık sık ishal atağı geçiren bir hasta evden geç çıkmak zorunda kalıp işe geç gidebilir. Bunun dışında yemek yedikten sonra karın ağrısı oluyorsa öğle yemeklerini atlayabilir. Bu durumda da gıda alımı azlığından iş performansı düşebilir. Ya da bazı yemekler ağrı sebebi ile lüzumsuz yere diyetten çıkarılabilir. Örneğin sütü gereksiz yere diyetten çıkarttığımız taktirde bir süre sonra kalsiyum eksikliği oluşacaktır. Bununla beraber Spastik Kolon, bu kişilerde zayıflama veya uykularını bölecek derecede bir rahatsızlık yapmaz.
Sevgili okuyucular, geçen hafta İrritabl Bağırsak Sendromunu genel hatlarıyla tanımıştık. Bugün de bu müzmin hastalıktan kurtulmanın yollarını arayacağız. Başlıca sebebi stresli yaşam ve düzensiz beslenme olan İrritabl Bağırsak Sendromunu teşhis etmek için yapılan testlerde genelde herhangi bir anormallik tespit edilmez. Hastalığın teşhisini koyduracak bulgular halen günümüzde mevcut değildir. Bu sebeple teşhis, sık ve özel durumlarda gözüken şikayetlerin belirlenmesine ve benzer rahatsızlık yapan diğer hastalıkların olmadığının gösterilmesine dayanır. Hastalarda başka rahatsızlıkların alarm belirtileri yoksa ve tarama testleri (Tam kan sayımı, dışkıda gizli kan aranması, 50 yaş üzerinde fleksibl sigmoidoskopi) negatif ise ek testler gerekli değildir. Tedavinin gayesi şikayetlerin ortadan kaldırılmasıdır. Ancak hastaların şikayetleri ve psikolojik yapıları oldukça tipiktir.
BU TEDBİRLERLE KENDİ KENDİNİZİ TEDAVİ EDİN
İrritabl Bağırsak Sendromu çok çeşitli sebeplere bağlı bir hastalık olduğu için teşhis gibi tedavi yöntemleri de çok yönlüdür. Bağırsak hareketlerindeki anormallikler için çeşitli ilaçlar kullanılmakla birlikte en önemli tedavi yöntemi; sağlıklı ve doğal beslenmeyle düzenli hayattan geçmektedir. Şunları tatbik edersek oldukça rahatlarız:
* Sigara ve alkolü bırakın, temiz havada yürüyün.
* Stres ve sıkıntı verici ortamlardan uzaklaşın.
* Kısa süreli tatil ve seyahatler yararlıdır.
* Huzursuzluğu giderici uygulamalar (egzersiz, sevdiklerimizle yemeğe çıkmak) tatbik edilmeli.
* Yemekten önce antikolinerjik ilaçlar alınabilir.
* Bağırsak hareketlerini düzenleyici ilaçlar, şişkinliğe ve ishale karşı bitkisel ilaçlar da (kimyon, keten, rezene, anason) kullanılabilir.
* Şiddetli sıkıntı ve depresyon ise durumlarında psikiyatrik tedavi eklenmeli.
Bu hastalık hayat boyu sürebilir; ancak şikayetler uygun bir tedavi ile azaltılabilir veya tamamen ortadan kalkabilir. Fakat şu bilinmelidir ki; bu hastalık kansere yol açmaz ve hayatı tehdit
etmez. Sadece hayatın kalitesini bozar!
Nasıl beslenmeliyiz? İrritabl Bağırsak Sendromunu yenmenin en iyi, kolay ve ucuz yolu düzenli perhizden geçiyor
* Yemekler az miktarda, sık aralıklarla yavaş yavaş ve çiğnenerek yenmeli. Bol bol su içilmeli, suyun özellikle yemekten 1 saat önce içilmesi de tavsiye edilir. Çünkü yemekle birlikte içilen su, sindirim sistemini daha hızlı terk eder.
* Diyette acı ve bulgur pilavından, süt, peynir, kuru meyve, ve baharatlı gıdalardan uzak durulmalıdır.
* Kabız olanlar lifli gıdaları, ishal olanlar ise posasız ve lifsiz gıdaları tercih etmelidir. Süt yerine yoğurt, siyah çay yerine bitki çayları tercih edilmelidir.
* Sindirim sistemini uyarabilecek kola gibi kafeinli yiyecek ve içeceklerden, çikolatadan, alkol, mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi iyi sindirilemeyen (gaz yapıcı) gıdalardan uzak durmak lazım.
* Kırmızı et, sucuk, salam, sosis gibi et mamullerine 5-6 ay ara vermek, 40 yaşından sonra ise şarküteri ve sakatat türü gıdaları tamamen menüden kaldırmak gerekir, aşırı yağlı, hamurlu yiyeceklerden de uzak durulmalıdır. Izgara veya buğulama tarzında bol bol balık yenmelidir.
Bu şikâyetleriniz varsa ALARM seviyesini yükseltin
İrritabl Bağırsak Sendromu ön teşhisi ile sorgulanan hastalarda aşağıdaki durumlar varsa, bu belirtiler alarm belirtisi olarak kabul edilir. Başka hastalık şüphesiyle bağırsak kanseri yönünden araştırma yapılması gerekir. İşte o belirtiler: Kansızlık (Anemi), Makattan kanama , Şiddetli ve inatçı kabızlık, Şiddetli ve inatçı ishal, Kilo kaybı, Geceleri ishal ve ağrı, Belirtilerin 50 ve üzeri yaşta ortaya çıkması, Ailede sindirim sistemi hastalığı bulunması.
OKUYUCUYA CEVAPLAR Annem aspirinle iyileşir mi acaba?
> Yusuf Çakmak
* Annem 70 yaşında, kalp çarpıntısı var, kafası ağrıyor. Beyin damarlarında tıkanıklık bulundu ve aspirin verildi. Ameliyat etmediler, ne yapabiliriz?
CEVAP: Anneniz önce ideal kilosuna inmeli, tansiyon ve hemogram, kreatinin, açlık kan şekeri, total kolesterol, trigliserid, HDL-Kolesterol ile ürik asit değerlerine bakılarak normale getirilmeli. Muayene-sinde kalp yetersizliği olup olmadığı tespit edilerek ona göre tedavisi ayarlanmalı. Günlük 100-150 mg aspirini akşam tok karnına alması oldukça faydalı, hayat boyu devam etsin. İç Hastalıkları uzmanına götürün.
Bir sabah sağ yanım tutmuyordu
> Rüstem Şahin / TEKİRDAĞ
* 59 yaşında 20 yıllık astım hastasıyım. Bir sabah kalktığımda sağ tarafımın tutmadığını ve konuşmamın ağırlaştığını hissettim. Beyinde damar tıkanıklığı çıktı ve ilaç verildi, ne tavsiye edersiniz?
CEVAP: Her şeyden önce çok geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum ama şunu bilin ki, başınıza gelen bu inme (felç) olayı tamamen sizin kendi tedavinizi ihmal etmeniz ve gereken perhizi yapmamanız neticesi oluşmuş bir durumdur. Mutlaka ilaçlarınızı devamlı, düzenli saatinde ve hekim kont-rolünde kullanın. Hiç bırakmayın lütfen!
Selülitlerimle başım dertte
> B.G.
* 22 yaş, 170 boyundayım. Selülitlerimle başım dertte, yardımcı olur musunuz?
CEVAP: Kıymetli kardeşim kilonu belirtmemişsin. Selülitlerinden kurtulmak istiyorsan hamur işi ve tatlılardan uzak dur. Öğün başı kepekli, çavdar veya tam tahıl buğday ekmeğinin birinden 2 dilimden fazla yeme. Hamburger ve pizza gibi fastfood türü gıdalara yaklaşma. Çikolatayı, kolayı bırak. Kremlerin hiçbir faydası olmaz. Yapabildiğin kadar mekik yap. Bol bol merdiven çık, su iç. Göreceksin ki, hiçbir şeyin kalmayacak.
Perhizimi tam yapamıyorum
> Recai İmzalı / GİRESUN
* Yaşım 40 , tansiyonum, kolesterolüm var. İlaçlar tamam da tam perhiz yapamıyorum. Yardımcı olur musunuz?
CEVAP: Size hayati tavsiyem, kesinlikle verilen ilaçlarınızı düzenli ve hekim kont-rolünde hayat boyu kullanmalısınız. Aksi takdirde Allah muhafaza buyursun, her an için kalp krizi ve felç kapınızı çalabilir. Ciddi anlamda da perhiz yapın, her gün 30-45 dk. hızlı tempoda yürüyüş yapın. İdeal kilonuzu kesinlikle aşmayın. Kendinize perhizi cazip kılacak menüler oluşturun.
ÖSS gerginliği kalbinizi yoruyor
> Selin Sever / İSTANBUL
* ÖSS'ye hazırlanıyorum, göğsüme sanki iğne batıyor, kalp hastası mıyım?
CEVAP: Hemen ifade edeyim ki, kalp hastası değilsin. Senin yaşındaki kalp hastalıklarında bu tarz ağrılar olmaz. ÖSS'ye hazırlandığın için yoğun gerginlik ve endişeye bağlı Fibromiyalji dediğimiz adale spazmıdır. Bayanların % 25'inde görülebilen Mitral prolapsusu dediğimiz sol kalp karıncığı ile kulakçığı arasındaki doğuştan hafif kapak yetersizliği durumlarında da olabilir ama bu durum bile hayat boyu sana ciddi anlamda zarar vermez. İlaçlarla rahat edersin.
İrritabl Bağırsak Sendromu'yla başımız dertte!
> Vakkas Yılmaz
* İrritabl Bağırsak Sendromu'ndan çok muzdaribim, toplumdan soyutlanmak zorunda kalıyorum...
CEVAP: Sizde bu hastalığın yanında Hiperasidite dediğimiz mide asidinin fazlalığı da mevcut. Her şeyden önce bu hastalığı, yeneceğinizi bilin. Tedavinize sabahları aç karnına proton pompa inhibitörü ilaç ile gece yatarken H2 antagonisti ilaçlar eklendiğinde çok rahatlayacaksınız.
> Ercan Karakuş
* Bu hastalığın belirtileri bende de mevcut. Kolonoskopi tedavisi uygulanacak, acaba olumsuz bir durum (kanser gibi) olur mu?
CEVAP: 40 yaşın üzerinde iseniz ve şikayetlerinizde her geçen gün artış, kan tahlillerinizde herhangi bir anormallik varsa kolonoskopi yaptırın. Şikayetleriniz uzun süredir var, tetkiklerinizde de anormallik yoksa sadece hekim kontrolüyle ilaçlarınızı kullanın. Hemen kolonoskopi yaptırmayın. Korkmayın rahat olun lütfen!
> Ayşegül Etik
* Şikayetlerim İrritabl Bağırsak Sendromu'na çok benziyor, yardımlarınızı rica ederim?
CEVAP: Kıymetli okuyucumuz, teşhisi koymuşsunuz. Yan taraftaki tavsiyelerimizi yapın. Ayrıca ayaklarınızı da sıcak tutmaya bakın. İlaçlarla rahatlarsınız, karamsar olmayın, stresten uzak durun!
> Aydın Türkmen
* 49 yaşında, 1.75 boy ve 90 kilodayım. Süt ve süt ürünlerini tükettiğim zaman işler bozuluyor...
CEVAP: İrritabl Bağırsak Sendromu'ndan önemlisi kilonuz fazla. Bu da kalp ve damar hastalıkları açısından ciddi bir risk faktörü. Öncelikle acilen kilo verin ve perhizinizi düzenli hale getirin. Hareketinizi artırın. Bu haftaki yazımızı uygulayın, şikayetleriniz kalmayacak. Tansiyon ve kan yağlarınızı da yakından takip ettirin.
> Rumuz Ali / KOCAELİ
* Sağlık Müdürlüğünde memurum, masa başı çalışmanın bu hastalıkla bir ilgisi var mı?
CEVAP: Yan tarafta yazılanları uygulayın! Uzun süre sabit oturma bağırsak hareketlerini yavaşlattığından ve sendroma zemin hazırladığından, yarım saatte bir çalıştığınız yerde 1-2 tur atmanızdır.
> Büşra Aksu / Almanya
* Yazınızı okuyunca hastalığımın kimseye anlatamadığım noktaları içim sızlayarak "evet bunlar bende var" dedim. Tahlillerim temiz çıktı ama çektiğim sancıları bir ben biliyorum bir Allah!..
CEVAP: Saygıdeğer okuyucumuz, lütfen karamsar olmayın. Bakın ne güzel tüm tetkikleriniz normal çıkmış, sevinmelisiniz. Gerek reflünüz ve gerekse de bağırsak hastalığınız tedaviyle düzelecektir. Kendinizi pek dinlemeyin, gevşeyin ve rahat olun. Yandakileri uygulayın!
Uykunun fazlası her zaman zararlı
> Nuri Özkan / TEKİRDAĞ
* 76 yaşındayım. Acaba günlük uyku ihtiyacımız ne kadardır? Geceleri uyku bastırmaması için neler yapabiliriz?
CEVAP: 45 yaşından sonra 6.5 saat, 50 yaşından sonra 6 saat, 60 yaşından sonra da insanoğlu için 5.5 saat uyku yeterlidir. Akşamları uyuklama gelmemesi için de kaylule (Fiesta) denen 30-45 dakikalık öğle uykusu bu konuda son derece faydalıdır. Gecenin 2-3 saat uykusuna da bedeldir. Her zaman için fazla uyku zararlıdır.
HER DERDİNİZİ BANA YAZIN
Bana sağlıkla ilgili her konuda soru iletebilirsiniz. Uzmanlık alanımın dışındaki konuları ise ilgili hekim arkadaşlarımızı da misafir ederek sizlere elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım...
e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr Faks: 0 (212) 454 31 00
Adres: 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna-İSTANBUL