Üniversite -1-

11 Nisanda binlerce evladımız üniversitelere girmek için ilk sınavlarını verdiler. Emekli bir üniversite hocası olarak şunları düşündüm: Niçin toplumda üniversiteler var? Niçin biz üniversiteleri bugünkü biçimde organize etmişiz? Niçin bir Hukuk Fakültesi var? (Ben bir hukuk hocası idim.) Niçin üniversitelere girmeden önce lise tahsili gerekli? Bunu biz hocalar gibi 11 Nisan Pazar günkü imtihana giren çocuklarımız da düşündüler mi? Üniversiteler gelişmiş toplumlarda vardır. Örneğin Afrika'daki ve başka yerlerdeki ilkel kabilelerde yoktur. Birçok üniversite, toplumlarına faydalı oldukları için yüzlerce senedir çalışıyor, açıktırlar. Yeni bilgileri toplumlarına aksettirirler. Üniversiteler birer araştırma merkezidir. Birçok üniversite bu merkezleri hükümete devretmişlerdir. Fransa'da CNRS (Centre National de Recherce Scientifiquı) ve Pastör Enstitüsü gibi. Şunu belirtelim ki Avrupa üniversiteleri Fransa, Alman ve İtalyan üniversiteleri Amerikan sisteminden farklıdırlar. Amerika'da üniversitelerde laboratuvarlarda ve sınıflarda tam bir demokrasi mevcuttur. Bu geleneksel olarak mevcuttur ama Çin'deki üniversitelerde bu mevcut değildir. Çin'de üniversitelerde de usta/çırak usulü binlerce yıldır mevcuttur. 200 yıldır Grande ecoles'lerle diğer Yüksek Eğitim müesseseleri arasında bir ayrılık vardır. Büyük üniversiteler ve Araştırma Enstitüleri diğerlerinden farklıdırlar. Büyük üniversiteler seçkin okullardır. Diğer eğitim müesseseleri kalabalık, vasat yerlerdir. Özel üniversitelerin bazıları zengindir. İngiltere'de Cambridge, Oxford, Imperial College of London bazı özellikleri vardır. London School of Economics iktisatlar için seçkin bir yerdir. Burada akademik özgürlüğe temas etmek isterim. Bu özgürlükle söz hürriyeti arasında ne fark vardır? Akademik özgürlük bize söz hürriyetinden fazla hürriyet vermektedir. En esaslı fark akademik özgürlüğün fakülte üyeleri, hocalarla yönetim arasındaki münasebeti düzenler. Hocaların hakları ve görevlerini belirtir. Tarihsel bakımdan hocalara okutulacak derslerin planını hazırlamak, hocaların ve öğrencilerin nitelik ve vasıflarını değerlendirmekle başladı. Hocaları kendilerini bazı yerlerde ve zamanlarda üniversite merkez yönetimi veya hükümetin müdahalesi olmadan yönetmek iktidarıdır...