Dâhi bir Padişah...

Üçüncü Mustafa Han'ın; Sakarya Nehrini, Sapanca Gölü üzerinden İzmit Körfezine bağlamak gibi dâhiyane projeleri vardı...

Sultan Üçüncü Mustafa Han, Osmanlı padişahlarının yirmi altıncısı ve İslam halifelerinin doksan birincisidir. Sultan Üçüncü Ahmed Han'ın oğludur. 1717'de doğdu ve 1774'te vefat etti. Kendi yaptırdığı Laleli Camiinin yanındaki türbede medfundur...  

Üçüncü Mustafa Han, çalışkan ve azimli bir Padişahtı. Devlet işlerini iyi takip ederek, mali ve askerî sahalarda ıslahatlar yaptı. Saltanatının ilk yılları sulh ve sükun içinde geçti. Onun döneminde; İstanbul ve Çanakkale boğazlarının tahkim ve müdafaası için Boğaz içindeki kalelerin planlarının tanzimiyle Hasköy'de yeni bir top dökümhanesi yapılması, orduda kullanılan kayık köprü sisteminin tadili ve top arabalarının yeni tertip üzere düzenlenmesi gibi yenilikler yapıldı.

Üçüncü Mustafa Han, ilme, âlimlere hürmetkârdı. Devrin âlimleri seviyesinde ilmi vardı. Doğu ve Batı kültürüne vâkıftı. Süveyş'te kanal açmak, Sakarya Nehrini, Sapanca Gölü üzerinden İzmit Körfezine bağlamak gibi dâhiyane projeleri vardı...

Osmanlı devleti; Rus işgal ve zulmüne karşı hürriyet ve istiklalin vazgeçilmez savunucusu olmuştur. Rus zulmünden kaçan Leh milliyetçileri Osmanlı hududundan geçerek Balta'ya sığınmışlardı. Bunları, Rus ordusunun takip etmesi ve tecavüz ettikleri topraklarda Lehlilerle beraber Osmanlı ahalisini de kılıçtan geçirip, kasabayı yakıp yıkmaları; Belgrad'da kabul edilen süresiz Osmanlı-Avusturya-Rusya Antlaşmasının bozulmasına sebep oldu... Çariçe İkinci Katerina'ya haddini bildirmek için 8 Ekim 1768'de Rusya'ya savaş açıldı. Osmanlı Devletine tâbi Kırım Hanı Kırım-Giray'ın orduları 1769 Şubatında Güney Rusya'ya girerek Rusları yendi ve yüz binden çok esir alarak, döndü. Tarihte ahlaksızlığı ile meşhur olan Çariçe Katerina, Kırım-Giray Hanı, Bahçesaray şehrinde saray hekimi olan bir Rum doktoru vasıtası ile zehirleterek öldürttü. 27 Mart 1769'da Serdar-ı ekrem vazifesiyle Rus seferine çıkan Sadrazam Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa, 1 Mayıs 1769'da ilk Hotin Zaferini kazandı.

Lehistan'ı himaye için girişilen savaşta Birinci Hotin Zaferinin ardından tekrar saldıran Ruslara karşı 12 Ağustos 1769'da Hotin'de ikinci bir zafer daha kazanıldı. Onu takip eden yıllarda da; sırasıyla Özü (Kırım), Yerköyü (Romanya), Varna (Bulgaristan), zaferleri kazanıldı. Sultan Üçüncü Mustafa Han, beş yıl süren Rus seferini neticelendirmek için hazırlanırken vefat etti. Ruhu şâd olsun...