Jan Masaryk’in kaderi, Ravil Maganov’un kaderi...
Dün öğle saatlerinde ajanslara bir son dakika haberi düştü. Rusya’nın en büyük özel petrol şirketi Lukoil’in Başkan Yardımcısı Ravil Maganov’un tedavi gördüğü hastanenin camından atlayarak intihar ettiği söylendi.
Tabii bu intihara kimse inanmadı. Çünkü Rusya’nın sistemini bilenler, Putin’le millî güvenlik konusunda aynı fikirde olmayanlar bazen talihsiz olaylarla karşılaşabiliyorlardı.
Rusya’nın Ukrayna işgali başladığından beri çok tuhaf ölümler oldu. İki Rus oligark Vladislav Avayev ve Sergey Protosenya ölü bulunmuştu. Avayev, Gazprombank’ın eski Başkan Yardımcısıydı. 13 yaşındaki kızıyla dairesinde ölü bulunmuştu. Kayıtlara intihar olarak geçti.
Protosenya da İspanya’daki evinde kızı ve eşiyle birlikte bıçaklanmış olarak bulunmuştu. Bu cinayetleri kim niye işledi belli değil.
Rus oligark Mikhail Watford için de İngiltere’deki evinde intihar etti dendi. Bu isimlerin hepsinin özelliği Putin’in bazı politikalarına, özellikle Ukrayna’yla savaşa karşı çıkmalarıydı...
Lukoil’in Başkan Yardımcısı Ravil Maganov, Rusya’nın Ukrayna işgalini eleştirmiş ve 3 Mart’ta “Silahlı çatışmanın derhal durdurulmasını ve müzakere ve diplomatik yollarla çözülmesini tam olarak destekliyoruz” demişti.
Bu açıklaması son sözleri olmuştu. Önce kalp krizi geçirdiği söylendi. Sonra anti depresan ilaçları kullandığı dolaşıma sokuldu. Nitekim Rus haber ajansı TASS’ın yetkililere dayandırdığı habere göre Maganov tedavi gördüğü hastanenin altıncı katından dengesini kaybederek düşmüştü. Güvenlik güçleri gerekli tahkikatları yapacaklarmış.
Maganov’un camdan düşerek ölmesi ya da zorla atılarak öldürülmesi bana 1948’de o zamanki adıyla Çekoslovakya’da pencereden düşerek ölen/öldürülen Dışişleri Bakanı Jan Masaryk’i aklıma getirdi.
Çekoslovakya’nın ilk Cumhurbaşkanı’nın oğlu olan Jan Masaryk I. Dünya Savaşı’ndan sonra yeni Çek hükûmetinin dışişleri bakanı olmuştu. Daha sonra İngiltere büyükelçisi oldu. II. Dünya Savaşı sırasında sürgündeyken Çekoslovakya’nın Dışişleri Bakanı oldu. Savaş sonrası döndü ve görevine devam etti.
Sovyetler, savaş sürerken Çekoslovakya’yı işgal etti. Bir komünist hükûmetin kurulacağı kesindi. Masaryk demokratik bir
Çekoslovakya’nın Rusya için tehdit oluşturmayacağı konusunda Stalin’i ikna etti.
Ama tarihçilere göre Masaryk 1947’de ölümcül bir hata yaptı! II. Dünya Savaşı bitince Amerika, Avrupa’yı kalkındırmak için "Marshall Planı"nı devreye soktu. Çekler de bu yardım paketine katıldılar ve Amerika’dan büyük yardım aldılar.
Görüşmeleri götüren Masaryk’ti. Ruslar bunu haber almış ve Marshall Planı’na destek vermemişlerdi. Hemen bir darbe yapıldı ve Cumhurbaşkanı Eduard Benes, komünist bir yönetim kurdu.
10 Mart 1948’de Jan Masaryk’in, Dışişleri Bakanlığı’nın olduğu binadan atlayarak intihar ettiği söylendi. Kimse inanmadı. Hemen herkes Masaryk’in bir cinayete kurban gittiğini ve emri verenin de Stalin olduğunu biliyordu.
Ölümünden sonra dolaşıma sokulan söylenti Masaryk’in ağır bir depresyon geçirdiği yönündeydi...
Ne kadar benzer değil mi? Lukoil’in Başkan Yardımcısı için de aynı iddialar dolaşıma sokuldu.
Rusya tarihinde böyle çok olay bulursunuz. Başkanlar, siyasiler değişse de yöntemler aynı kalıyor...