Enerjide yeni umut: Rüzgâr ve güneş

A -
A +

Rüzgâr ve güneş, 2021’de ilk kez küresel elektriğin %10,3’ünü üretti, 2020'de %9,3’ten yükseldi ve Paris İklim Anlaşması’nın imzalandığı 2015’e kıyasla paylarını ikiye katladı.

50 ülke rüzgâr ve güneşe yöneldi

2021’de 50 ülke (%26) elektriğinin onda birinden fazlasını rüzgâr ve güneşten üretti ve yedi ülke bu dönüm noktasına ilk defa ulaştı: Çin (%11,2), Japonya (%10,2) ), Moğolistan (%10,6), Vietnam (%10,7), Arjantin (%10,4), Macaristan (%11,1) ve El Salvador (%12,0).
Elli ülke, elektriğinin onda birinden fazlasını rüzgâr ve güneşten alıyor. Dünyanın en büyük beş ekonomisi de bu dönüm noktasına ulaştı: Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Japonya, Almanya ve İngiltere. Avrupa, en iyi on ülkeden dokuzu ile başı çekiyor. Üç ülke, elektriğinin %40’ını rüzgâr ve güneşten karşılıyor. 2021’de Danimarka, Lüksemburg ve Uruguay sırasıyla %52, %43 ve %47’ye ulaşarak yüksek yenilenebilir şebeke entegrasyonu için teknolojiye öncülük etti. Orta Doğu ve Afrika, rüzgâr ve güneş enerjisinin onda birine ulaşan en az ülkeye sahip. Suudi Arabistan'ın elektriği hâlâ %1’den az rüzgâr ve güneşten karşılanıyor. iki BM iklim zirvesine ev sahipliği yapan Mısır ve BAE sadece %3’e sahip.

Temiz enerji arayışı sürüyor

Elektrik sektörü, 2020 yılında en fazla sera gazı salan sektör oldu. Yenilenebilir kaynaklardaki rekor artışa rağmen, güneş ve rüzgâr elektrik üretimindeki büyüme şu anda Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak için gereken işaretleri karşılamıyor. Hatta 2021’de dünya elektrik talebinde eşi benzeri görülmemiş bir artışla karşı karşıyayken, küresel elektrik talebindeki artışın sadece %29’u güneş ve rüzgâr ile karşılandı.
Elektrik sektöründen kaynaklanan emisyonlar bütün zamanların en yüksek seviyesinde olsa bile, küresel elektrik geçişinin devam ettiğine dair işaretler var.
ABD, Almanya, İngiltere ve Kanada gibi ülkelerin hükûmetleri, önümüzdeki on buçuk yıl içinde temiz elektrik paylarını artırmayı planlıyor. Fosil yakıtları aşamalı olarak kullanımdan kaldırmak için gereken temiz elektriğin çoğunu yenilenebilir enerjinin sağlaması beklendiği için, şebekelere her zamankinden daha fazla rüzgâr ve güneş ekleniyor.

Türkiye G20’de ilk 5’te

Son zamanlarda kaydedilen ilerlemeye rağmen, Türkiye enerji geçişinde hâlâ yeterli değil. Türkiye, 2015 ve 2021 yılları arasında elektrik üretiminde rüzgâr ve güneş payını üçe katladı. 2021’de %13,6 payla Türkiye, G20 ülkeleri arasında rüzgâr ve güneş için beşinci sırada yer alıyor.
Türkiye, normal şartlar altında elektriğinin yaklaşık dörtte birini hidro ile üretiyor, ancak kurak mevsimlerde bu beşte birin altına düşüyor ve fosil gaz üretiminde keskin bir artışa sebep oluyor.
Kömür, toplam elektrik üretiminin üçte birini oluşturuyor. Türkiye’nin 2053 karbon nötrlük hedefine rağmen, henüz kömürden çıkış tarihi veya yeni kömür inşa etmeme taahhüdü yok.

GÜNEŞ

> Elektriğin %3,7’si güneşten

Güneş, 2021’de dünya elektriğinin %3,7’sini üretti. Bu, Paris Anlaşması’nın imzalandığı 2015’te sadece %1,1’di. Küresel güneş enerjisi üretimi 2021’de %23 arttı. Son 17 yıldır en hızlı yükselen elektrik üretim kaynağı oldu. Üretim, yıllık 188 TWh artarak 1.023 TWh'ye yükseldi.

> Avustralya güneşin lideri

Avustralya, %12 ile dünyadaki herhangi bir büyük ülkenin elektriğinin en yüksek oranda güneş enerjisine sahip olduğu ülkedir. Bu arada, Vietnam 2020’de %2’den 2021’de %10’a en büyük artışı gördü. Avrupa’da, İspanya ve Hollanda en büyük büyümeyi gördü ve paylarını toplam elektriğin neredeyse %10’una getirdi.

> Afrika, güneşi sevmiyor

Küresel güneş enerjisi üretiminin sadece %1’i Afrika ülkelerinde ve %2’si Orta Doğu ülkelerinde (sırasıyla küresel elektrik talebinin %3’üne ve %4’üne sahip) bulunmaktadır. Hindistan'ın güneş enerjisi üretimi 2016’dan bu yana en küçük yıllık artışını gördü. Birçok Doğu Avrupa ülkesi, 2021’de 2015’e benzer seviyelerde güneş enerjisi üretimiyle durakladı -özellikle Bulgaristan, Çekya, Romanya, Slovakya ve Slovenya-.

RÜZGAR

> Üretimin %6,6'sı rüzgârdan

Rüzgâr, Paris Anlaşması’nın imzalandığı 2015’te %3,5 olan dünya elektriğinin 2021’de %6,6’sını üretti. Küresel rüzgâr üretimi 2021’de %14 artarak 227 TWh artarak 1.814 TWh’ye yükseldi. Bu, dört yıldaki en yüksek yüzdelik büyüme oranı ve şimdiye kadarki en yüksek mutlak artıştı. Güneşten sonra en hızlı büyüyen elektrik kaynağıydı.

> Rüzgârın lideri Çin

2021'de küresel rüzgâr üretimindeki büyümenin %65’i Çin’deydi. Çin, Arjantin’in bütün elektrik talebiyle aynı olan 148 TWh kadar enerji ekledi. Rüzgârdan elektrikte en büyük pay %48 ile Danimarka’nın; İngiltere ve Almanya %20’nin üzerinde. Kenya, elektriğinin %16'sını rüzgârdan elde ediyor. Rüzgârı kucaklamak için yarışan dört ülke var, 2015’te yıllık üretimin %5'inden 2021'de %10'a kabaca ikiye katlanıyor: ABD (%5 ila %9), Avustralya (%5 ila %10),

> Afrika’da enerji rüzgârı yok

Küresel rüzgâr üretiminin sadece %1'i Afrika ülkelerinde ve %0,1’i Orta Doğu ülkelerinde (sırasıyla küresel elektrik talebinin %3’üne ve %4’üne sahip). Hindistan’da rüzgâr üretimi ilk defa güneş enerjisine eşitti ve her zaman öndeydi. Güney Kore ve Japonya, elektriğinin %1’inden daha azını rüzgârdan aldı.

RESMİN BÜYÜK HALİ İÇİN GÖRSELE TIKLAYIN

Enerjide yeni umut: Rüzgâr ve güneş

 

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.