İttifakta sil baştan

AK Parti ve MHP tarafından ortak hazırlanan Siyasi Partiler Yasası ve Seçim Kanunu’nda değişiklik öngören teklif, yoğun tartışmalar sonrası Anayasa Komisyonundan geçti.

Öyle anlaşılıyor ki TBMM’de de yoğun tartışmalar yaşanacak.

Söz konusu kanunlarda değişiklik teklifi netleşene kadar siyaset var olan mevcut parametreler üzerinden yürütülüyordu.

Özellikle muhalefet kanadında neredeyse her grup toplantısında erken seçim çağrısı yapıldığına, masalar oluşturulduğuna, ittifaklar kurulduğuna, ittifak içi ittifaklar oluşturulduğuna, belli bir takvim dâhilinde parti genel başkanlarının birbirlerini ziyaret ettiğine şahit olduk.

Bir taraftan kendi içlerinde cumhurbaşkanı adayı kim olacak yarışı/tartışması devam ederken diğer taraftan ittifak çalışmaları yürütülüyordu.

Siyasette oyun değiştirici faktör

Cumhur İttifakı tarafından meclise sunulan teklifin her maddesi önemli ama seçim barajının yüzde 7’ye düşürülecek olması ve ittifak içindeki siyasi partilerin seçim çevresindeki aldıkları oy oranına göre milletvekili çıkaracak olmasının siyasette “oyun değiştirici” etkisinin olacağı aşikâr.

Teklif TBMM’de kabul edilirse “Artık Oylar”la milletvekili olunamayacak. Yani ittifak içinde yer alan küçük partilerin “tamamlayıcı” oylarının bir geçerliliği/avantajı kalmayacak.

İttifak küçük partilere sadece yüzde 7 barajını geçme imkânı verecek. Milletvekili çıkarıp çıkaramamalarını her partinin seçim bölgelerindeki oy oranları belirleyecek.

Bundan sonra “Sen benim yarımımı tamamla, ben de sana belli yerlerden seçilebileceğin birkaç kontenjan vereyim” denilemeyecek.

“Yarımı tamamlama gücü”nü kullanarak almış oldukları oy oranlarının çok ötesinde, içinde oldukları ittifak ve dolayısıyla siyasette hak etmedikleri bir gücü kullanan küçük partiler bu avantajlarını kaybetmiş olacaklar.

2018 seçimlerinden beri her biri kendini anahtar konumda gören küçük partiler, artık ittifak ortaklarıyla yürüttükleri “pazarlıkta” elleri çok zayıf olarak masaya oturacaklar. Belki de haftalarca tartışarak oluşturdukları “Oturma Düzeni”ni bile değiştireceklerdir.

Bu değişiklikle birlikte halkı göz ardı ederek, sadece dar bir kadroyla genel merkezler arasında yürütülen siyaset de sonlanacaktır.

Seçim dönemlerinin dışında gözükmeyen, güçlü bir kurumsal yapısı bulunmayan, hatta buna ihtiyaç da duymayan, seçim konuşulmaya başlandığında ortaya çıkıp siyasi pazarlıklar üzerinden parlamentoda birkaç sandalye kapmanın peşinde olan siyasi oluşumların işi iyice zorlaşmış olacak.

İttifak içindeki pazarlığın parametreleri değişecek. Güçleri azalacak olan küçük partiler “Artık Oy” gücünü kaybedecekleri için seçim sürecine girildiğinde ittifak kurdukları siyasi partilerle pazarlıkları cumhurbaşkanlığı ve belediyeler üzerinden yürütmeye çalışacaklardır.

Millet İttifakı’nın içinde olan veya “Yuvarlak Masa’da birlikte olan küçük partiler ya CHP’nin ya İyi Parti’nin listesinden seçime girecekler ya da bir parti fedakârlık yapmakta zorlanacağı için CHP ve İyi Parti arasında bölüneceklerdir.

Henry Kissenger’ın dış politika için söylediği “Dış politika misyonerlik faaliyeti değildir.” sözünü iç politika içinde uyarlamak mümkündür.

“Siyaset misyonerlik faaliyeti değildir.”

Bu yüzden ne CHP ne de İyi Parti, “6’lı Masa”da yer alan Deva, Gelecek, Saadet ve Demokrat Parti’den oluşan gruba tek başına kendi listelerinde yer veremeyecektir. Çünkü parti teşkilatları kendi haklarının karşılıksız olarak başka parti temsilcilerine verilmesini kabul etmeyeceklerdir. Şu an gözüken en uygun yol “Küçük Ortaklar”ın iki parti arasında paylaşılmasıdır.

“Küçük Ortaklar” hangi parti listesinde yer bulurlarsa bulsunlar ne kendileri ne listelerinde yer aldıkları partiler ne de kamuoyu asla bu partilerin ne kadar oy aldıklarını öğrenemeyecekler.

Bunlar bilinmeyen oyları üzerinden pazarlık yapacaklar, söz söyleyecekler, yetki kullanmaya çalışacaklar, siyasette var olmak isteyeceklerdir…

“Sol gruplarla birlikte HDP’ye “Yan Masa”da yer ayırdık. Zor da olsa “6’lı Masa”yı kurduk” diye sevinenler yeni bir sürprizle karşılaştılar.

İttifak sil baştan…

Cumhurbaşkanı adaylığı tartışması devam ederken, parlamento için ittifakın parametreleri de değişiyor.

Muhalefet yeni sürece göre kendini hazırlamak durumunda kalacak.

Tabii heybeden yeni şeyler çıkmadığı sürece…