Muhalefet nasıl bir cumhurbaşkanı istiyor?
Sorunun cevabına gelmeden önce şunu açıkça söyleyelim; Her ne kadar 6’lı Masa’da oturanlar CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun dediği gibi “Masanın etrafında oturduk şunu söyledik; 'Bize cumhurbaşkanı adayı kim olacak sorusu sorulduğunda. Biz seçeceğimiz cumhurbaşkanının niteliklerini kamuoyuyla paylaşacağız. Bu niteliklere sahip olan birisini ittifak olarak seçeceğiz ve onun arkasında hep beraber duracağız'. Aldığımız karar bu” deseler de işin aslı öyle değil.
“Cumhurbaşkanını 6’lı Masa belirleyecek” sözleri tam doğruyu yansıtmıyor. Cumhurbaşkanının belirlenmesinde HDP’nin ne dediğini dikkate alacakları apaçık ortada. Yani muhalefetin cumhurbaşkanı adayı 6+1 tarafından belirlenecek. Tabii büyükelçileri saymazsak!
Hatta 6’lı Masa’da yer alan CHP ve İyi Parti’den sonra etki açısından HDP üçüncü sırada yer alır. Saadet, Deva, Gelecek ve Demokrat Parti masada olsalar da masa dışında olan HDP kadar etkili olmazlar. Dördü bir araya gelse de Seçim ve Siyasi Partiler Yasasında yapılan son değişiklikle HDP kadar söz sahibi olmaları zor. Artık oyların devre dışı kalmasıyla beraber pazarlık payları iyice azaldı.
Muhalefet nasıl bir cumhurbaşkanı istiyor?
Bu soruyu ikiye ayırmak gerekir;
1. Muhalefet nasıl bir cumhurbaşkanı adayı istiyor?
2. Muhalefet kendi destekleriyle seçilecek cumhurbaşkanının nasıl hareket etmesini istiyor?
Çünkü bu iki sorunun cevabı aynı değil.
Muhalefet partilerinin genel başkanlarının açıklamalarına baktığımızda herkesin kafasında ayrı bir cumhurbaşkanı tarifinin olduğunu görüyoruz. Her konuda olduğu gibi burada da tam bir mutabakat yok.
Cumhurbaşkanı adayı;
Kılıçdaroğlu’na göre; devleti bilmeli. Sağduyulu olmalı. İttifak üyelerine güven vermeli. Ortak hareket etmeli. Siyasetçi olmalı. Popüler olması gerekmez.
Akşener’e göre; Almanya, Finlandiya Cumhurbaşkanı gibi adını bile kimse bilmemeli. Yani isimsiz biri olmalı.
Demirtaş’a göre; HDP’nin haklarını korumalı. HDP’ye yapılanlardan dolayı hesap soracak biri olmalı.
Karamollaoğlu’na göre, aday Kılıçdaroğlu’nun tarifinde olduğu gibi olmalı!
Babacan ve Davutoğlu, ortakları gibi bir cumhurbaşkanı tarifi yapmadılar. Onlar için Erdoğan’ın karşısında olan biri olsun yeter.
Ya muhalefetin adayı cumhurbaşkanı seçilirse nasıl hareket etmeli?
Muhalefet liderlerinin açıklamalarına baktığımızda istenilen cumhurbaşkanının eski sistemdeki gibi hareket etmesi gerekiyor. Yani parlamenter sistemdeki gibi bir cumhurbaşkanı görmek istiyorlar.
16 Nisan 2017’de Türkiye’de bir sistem değişikliği olmamış, başkanlık sistemine geçilmemiş, anayasal değişiklik olmamış gibi bir havada hareket ediyorlar.
“Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” adı altında bir sistem önerisinde bulundular. Fakat öneride bulunmakla olmuyor. Görmek istedikleri cumhurbaşkanının olabilmesi için anayasa değişikliği gerekiyor. Bunun da yolu belli. Düşündükleri değişikliği gerçekleştirebilmek için önümüzdeki seçimlerde parlamentoda en az 400 veya referanduma götürebilmek için en az 360 vekillik kazanmaları gerekiyor.
Söz konusu değişikliği sağlayamadıklarında mevcut anayasal çerçevede hareket etme zorunluluğu var. Fakat daha değişiklik yapılmadan destekleriyle seçilecek cumhurbaşkanının nasıl hareket edeceğini tarif etmeye başladılar.
Neymiş efendim!
Cumhurbaşkanı seçilen kişi mevcut anayasal durumu dikkate almayacakmış. Anayasal olarak yetkili ve sorumlu olmasına rağmen mevcut yetkilerini kullanmayacakmış. Yetkilerini nasıl kullanacağına 6’lı Masa ve ortakları karar verecekmiş. Cumhurbaşkanı seçilen kişi yetkilerinin çoğunu Masa’da belirlenen aktörlere devredecekmiş.
Yürürlükte Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi olsa da seçilen cumhurbaşkanı Parlamenter Sistem’deymiş gibi hareket edecekmiş. Yani cumhurbaşkanı sorumlu olacak ama yetki kullanamayacak. Halk deyimi ile davul, seçilecek cumhurbaşkanında tokmak ise 6’lı Masa ve ortaklarında olacakmış.
Bunlar cumhurbaşkanının anayasal meşruiyet çerçevesinde değil kendi oluşturmak istedikleri fiilî duruma göre hareket etmelerini istiyorlar. Etrafında oturdukları 6’lı Masa’yı “Vesayet Masası” gibi kullanmak istiyorlar.
Gel de buradan bir istikrarlı yönetim, doğru düzgün işleyen bir yürütme bekle…
Aylarca çalışıp daha cumhurbaşkanının kim tarafından seçileceği konusunda anlaşamayanlardan daha ne beklenir ki…