Müsâfeha edenlerin günâhları dökülür...

 

Abdülvâhid Rûyânî hazretleri Şâfiî fıkıh ve hadîs âlimidir. 415 (m. 1024) yılında İran’da Rûyân şehrinde doğdu. İlim ehli bir aileye mensup olup temel bilgileri babasından ve dedesinden aldı. Tahsil için Buhara, Gazne, Nîşâbur ve Merv gibi şehirleri dolaştı. 502’de (m. 1108) Türkistan’da Âmül’de vefat etti.

Bu mübarek zat, bir dersinde şunları anlattı:

İki Müslümân karşılaşdığı zamân, birbirine (Selâmün aleyküm) demesi ve sonra el ile müsâfeha etmesi sünnettir. Müsâfeha ederken günâhları dökülür. Aşağıdaki sekiz kimseye, her zamân selâm vermek harâmdır, günâhtır:

Yabancı kızlara, genç kadınlara, satranç ve her oyunu oynayanlara, kumar oynayanlara, içki içenlere, gıybet edenlere, şarkıcılara, âşikâre günâh işleyenlere, kızlara, kadınlara bakanlara selâm verilmez.

Aşağıdaki onaltı hâlde görülen kimselere, yalnız o hâlde iken selâm verilmez:

Namâzda olana, hatîb efendiye, hutbe okurken, Kur’ân-ı kerîm okuyana, zikir ve vaaz edene, hadîs-i şerîf okuyana; yukarıda yazılanları dinleyenlere, fıkıh dersi çalışana, mahkemede hâkimlere, din dersi müzâkere edenlere, müezzine ezân okurken, ikâmet okurken, din dersi veren muallime, zevcesi ile meşgûl olana, avret yeri açık olana, abdest bozmakta olana, yemek yemekte olana selâm verilmez. Aç kimse, sofraya çağrılacağını bilirse, yemek yiyene selâm verebilir. Talebe, hocasına selâm verebilir.

Mahrem olmayan ihtiyâr kadınlara selâm verilir. Zarûret olduğu zamânlarda, şehvetten emîn ise, müsâfeha da edilir [yanî eli sıkılır]. Günâh işleyenler, tövbe ederse, selâm verilir. Günâh işlerken mâni olmak niyeti ile selâm verilebilir. Kâfirlere, ancak iş düşdüğü zamân selâm verilebilir. Kâfiri tebcîl ederek saygı göstermek için selâm veren kâfir olur. Kâfiri tazîm eden, meselâ üstâdım, gibi sözlerle saygı gösteren, kâfir olur...

Selâm verene ve üçe kadar aksırıp da (Elhamdülillâh) diyene hemen cevap vermek farz-ı kifâyedir. İşitenlerin cevâbı geciktirmesi harâmdır. Tövbe etmeleri lâzım olur. Mektupla gelen selâmı okuyunca hemen (Ve aleyküm selâm) demek farzdır. Bunu yazıp göndermek müstehaptır. Birisine selâm götürmeyi kabul eden kimsenin, bu selâmı götürmesi farzdır. Çünkü, üzerinde emânettir. Götürmeyi kabul etmemiş ise (Vedî’a) olur. Vedî’ayı götürmek lâzım olmaz.