Bir Müslümanın bir sözünde doksandokuz küfür ihtimali olsa, bir îman ihtimali olsa, ona kâfir denilmez.
Ömer bin Osman Cenzî hazretleri tefsîr âlimidir. 478 (m. 1085) yılında Azerbaycan ile Şirvan arasındaki Cenz şehrinde doğdu. Bağdad’a gitti. Büyük âlimlerin sohbetlerinde bulunup derslerine devam etti. Tefsîr ilminde de yüksek ilim sahibi idi. 550 (m. 1155) yılında Merv’de vefât etti. Ömer Cenzî’nin tamamlayamadığı “Tefsîr-ül-Kur’ân” adlı bir kitabından başka “El-Muktefâ fil-emr ven-nehy” adlı bir eseri daha vardır. Bu kitabında şöyle nakleder:
Kötülüklerin en kötüsü, Allahü teâlâya inanmamaktır. Muhammed aleyhisselâma inanmamak (küfür) olur. Meleklerin, insanların ve cinnin îman etmeleri, inanmaları emrolundu. Muhammed aleyhisselâmın, Allahü teâlâdan getirip bildirdiği şeylerin hepsine kalb ile inanıp, dil ile de ikrâr etmeye, söylemeye (Îman) denir. Îmanın yeri (Kalb)dir. Kalb, yürek dediğimiz et parçasında bulunan bir kuvvettir. Bu kuvvete (gönül) de denir.
Îmanı söylemeye mâni bulunduğu zaman, söylememek affolur. İslâmiyetin ahkâmından yâni emir ve yasaklarından birini hafîf görmek, Kur'ân-ı kerim ile, melek ile, Peygamberlerden biri ile alay etmek, küfür alâmetlerindendir. İnkâr etmek, yâni işittikten sonra inanmamak, tasdik etmemek demektir. Şüphe etmek de, inkâr olur. Kâfir olmayı isteyen kimse, buna niyet ettiği anda kâfir olur. Küfre sebep olan bir işi, bilerek yapmak küfür olur. Bilmeyerek yapınca da küfür olur diyen âlimler çoktur. Beline, zünnar denilen papaz kuşağını bağlamak ve küfre mahsûs şey giymek de böyledir. Bunları harbde düşmana karşı, sulhda zâlime karşı, hîle olarak kullanmak küfür olmaz. Tüccârın dâr-ül-harbde de kullanması küfür olur. Bunları mizâh için, başkalarını güldürmek için, şaka için kullanmak da küfre sebep olur. Îtikatının doğru olması fayda vermez.
Kâfirlerin bayram günlerinde, o güne mahsûs şeylerini, onlar gibi kullanmak, bunları kâfire hediye etmek küfür olur. Müslüman olmak için, nefsin de îman etmesi lâzım değildir. Nefsinden kalbine küfre sebep olan şeyler gelen kimse, bunları söylemese, îmanının kuvvetine alâmet olur. Küfre sebep olan şeyi kullanan kimseye kâfir dememelidir. Bir Müslümanın bir işinde veya sözünde doksandokuz küfür ihtimali olsa, bir îman ihtimali olsa, bu kimseye kâfir denilmez. Müslümana hüsnüzan etmek lâzımdır.
Vehbi Tülek'in önceki yazıları...