Atilla Yayla

Akademik hayat kendine özgü kuralları olan, bu kurallara uyulup uyulmadığı akademik dünya içindeki kişi ve kuruluşlarca takip edilen ve denetlenen bir faaliyettir. Akademik hayatın bir diğer özelliği hemen hemen her yükselme aşamasında kişilerin bütün akademik çalışmalarının ve performansının gözden geçirilmesidir.

Köpekperestlerin Hayvanları Koruma Kanunu’nda yapılması düşünülen değişikliklere itirazları devam ediyor. Bu itirazlar, ne yazık ki, üzerinde ciddî olarak düşünülmüş, ahlâkî ve felsefî kökleri olan, dünyadaki uygulamaları takip eden tezlerden ziyade ezberler ve kendileri gibi düşünmeyenleri çeşitli şekillerde suçlamalar olarak tezahür ediyor.

Köpekperestlerle tartışmak çok zor. Ana sebep köpekperestlerin argümanlara karşı argümanlarla cevap verecek birikime, sabra ve medenî cesarete sahip olmamaları. Konu hakkında ne derseniz deyin aşağı yukarı aynı türden cevaplarla daha doğrusu reaksiyonlarla karşılaşmanız söz konusu.

Bu sene 15 Temmuz darbe teşebbüsünün sekizinci yılını idrak ediyoruz. Bu tarihin sadece Türkiye için değil tüm dünya için de çok önemi olduğunun altını tekrar tekrar ve kalınca çizmek lazım. O kadar ki, artık darbeler neredeyse 15 Temmuz öncesi ve 15 Temmuz sonrası diye ikiye ayrılabilecek. Bunun ana sebebi darbelere karşı direnmenin ve darbeleri önlemenin harika bir örneğinin 15-16 Temmuz 2016 gecesi Türkiye'de gerçekleştirilmiş olması. Bu darbeleri önleme örneği bir model olarak dünyanın çeşitli ülkelerinde tekrarlanabilir. Tekrarlanmakta da. Mesela yakınlarda Latin Amerika ülkesi Bolivya'da bir darbe teşebbüsü oldu ve seçilmiş devlet başkanı halkı, sokaklara çıkarak darbeye direnmeye davet etti. Çağrı üzerine insanlar sokaklara döküldü ve darbeciler başarısız oldu. Askerler kışlalarına dönmek zorunda kaldı. Darbenin başını çeken emekli general ve aktif görevdeki kimi subaylar göz altına alındı. Bu direniş Türkiye'de 15 Temmuz darbe teşebbüsüne karşı gerçekleştirilen direnişin bir tekrarıydı.

Bazılarını "köpekperest" olarak adlandırmanın onlara haksızlık yapmak anlamına geleceğini sanmıyorum; zira, köpeklere âdeta "tapıyor" ve çoğu zaman onları insanlardan daha üstün varlıklar olarak görüyorlar. Sosyal medya sayfalarında verdikleri mesajlara bakıldığında insan ile köpek arasında bir tercih yapmak gerekirse köpekleri insanlara tercih ettikleri gerçeği karşımıza çıkıyor. Hatta bazıları hızını alamıyor ve insanın mesela bir solucan veya bir fare ile aynı varlık statüsüne sahip olduğunu öne sürüyor. Köpeklerin insanlara verdikleri zararları böyleleri hiç görmüyor. Sadece geçen sene 470 bin insanın köpekler tarafından ısırılmış olması, binlerce insanın hastaneye gitmek zorunda kalması, köpeklerin bazı insanları, mesela çocukları âdeta yemesi ve parçalaması da onlar için bir dert, endişe ve üzüntü sebebi teşkil etmiyor. Bu kimselerin diğer hayvanlara gösterir gibi yaptıkları hassasiyet de köpeklere verdikleri değere ve öneme destek için kullanılıyor. Bu yüzden, köpekperest olarak adlandırılmaları gayet makul ve doğru.

İnsanları köpeklere karşı tavrı bakımından ikiye ayırabiliriz: "Köpekseverler" ve "köpekperestler..."

Geçenlerde TBMM’de İYİ Parti sözcüsü ile DEM Parti sözcüsü arasında Türklük ve Türkiyelilik üzerinden bir tartışma çıktı. DEM Parti sözcüsü Türklüğün bir dayatma olduğu yolunda iddialarda bulundu. İyi Parti sözcüsü ise Türkiye’yi kuranın Türkler olduğu ve bu ülkede yaşayan insanlara Türk dendiği şeklinde cevap verdi. Bu bakışın MHP ve zaman zaman bazı AK Parti milletvekilleri tarafından da savunulduğu söylenebilir. CHP’nin bu konuda ne düşündüğü pek belli değil. Ancak, CHP tarihi bu partinin ideolojik çizgisinin de İyi Parti’ye yakın olduğunu gösteriyor.

Geçtiğimiz pazar akşamı ve gecesi Kayseri’de vahim olaylar yaşandı. Küçük bir “Türk çocuğunun” Suriyeli bir sığınmacı tarafından cinsel istismara uğratıldığı iddiası üzerine sokaklara dökülen bazı kişiler Suriyeli sığınmacıların evlerine, iş yerlerine ve araçlarına saldırdı. Onları tahrip etti ve yaktı. Olaylarda 14 polis ve bir itfaiye görevlisi yaralandı. Valiliğin ve Emniyet’in yoğun çalışmaları ve gayretleri sonucu olayların büyümesi önlendi. Hakkında istismar iddiası bulunan kişi gözaltına alındı. Çocuk ise koruma altında. Bu olayların ortaya çıkış şekli ve gelişmesi tipik problemleri bir kere daha ortaya serdi...

Almanya bugün stratejik olarak Batı blokunda yer alan ve kültürel olarak da Batı’nın bir parçası olarak görülen bir ülke. Ancak, bu gelişme hayli yeni. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ve ABD’nin öncülüğünde gerçekleşen bir vaka. ABD Almanya üzerinde o kadar belirleyici ki bazı uzmanlar ABD’den tamamen bağımsız bir Almanya’nın mevcut olmadığını bile ileri sürebilmekte.

Sahipsiz sokak köpeklerine sahip çıktığını ve onları koruduğunu iddia eden kişiler çeşitli argümanlar öne sürüyor. Ne var ki tüm bu argümanlar ve köpekleri gerçekten koruyup kolladıkları iddiası hem ahlak ve felsefe hem de alandaki fiilî durum tarafından çürütülmekte.

Gezi isyanları aslında bir çatışan toplumsal talepler problemi olarak boy gösterdi. Bunun anlamı şudur: Bir kamusal alanda veya meselede ne yapılması gerektiği hakkında toplumda genellikle birden fazla ve birbiriyle çatışan talepler ortaya çıkar.

Bugünlerde Gezi isyanlarının 11’inci yılını idrak ediyoruz. Gezi güzellemeleri eksik olmuyor. Mesela CHP Genel Başkanı Özgür Özel Meclis grubunda yaptığı bir konuşmada Gezi'ye övgüler yağdırdı. Oysa Gezi isyanları yanlıştı, isyana katılanlar hatalıydı ve isyanlar Türkiye demokrasisine epeyce pahalıya mal oldu.

Haklar her şeyden önce insanlara mahsustur. Bu yüzden, hak deyince akla gelmesi gereken, insan hakları. İnsanlar tüm insan haklarına sahip olarak dünyaya gelir. Bu açıdan insanlar arasında dinlerine, dillerine, cinsiyetlerine, etnisitelerine ve sosyal ve ekonomik statülerine bağlı değişiklikler olamaz. Buna karşılık, hayvan hakları deyince, genel bir hak kategorisinden ziyade, sadece belli hayvanlara atfedilen, konumuz çerçevesinde ise, daha çok sokak köpeklerine ait olduğu iddia edilen haklar akla gelmekte.

İnsan haklarını ifade etmek için kullanılmakta olan hak kavramı ne yazık ki çok istismar edildi. Kavram, önce, insan hakları içinde genişletici yorumlara tabi tutuldu. İlk olarak insan haklarına dâhil olup olmadıkları tartışmalı olan iktisadî ve sosyal haklar kavramı ortaya çıktı. Zamanla üçüncü ve dördüncü kuşak haklardan bahsedilir oldu. Keza, kavram günlük hayatın akışı içinde de kullanıldı. Meselâ doğuştan gelen değil sözleşmeden doğan bir hak-talep olan işçi hakları da neredeyse insan hakları kavramının bir parçasıymış gibi güven ve kararlılık içinde kullanılmaya başladı.

CHP’de bir genel başkan değişikliği olması ve CHP’nin 31 Mart genel mahallî seçimlerinden birinci parti olarak çıkması parti idarecilerinin umutlarını artırdı. Özgür Özel’in Kılıçdaroğlu’nun klasik bazı politikalarını terk etme işaretleri vermesi de partinin geleceğine ilişkin umutları güçlendirdi. Özel, Kılıçdaroğlu’nun “Saray ile uzlaşılmaz, mücadele edilir” şeklinde ifade ettiği ve siyaseti yarış değil bir tür savaş olarak gördüğünü yansıtan saçma politikasını terk etmekte olduğuna dair işaretler verdi. Erdoğan ile görüştü. Partili belediyelere yönelik bazı açıklamalarında Arapça tabelalara karşı çıkılmasına itiraz etti ve sığınmacı probleminin sadece mahallî idareler tarafından çözülemeyeceğinin altını çizerek bu belediyeleri daha mantıklı ve daha makul olmaya davet etti.

DEM partili Hakkâri Belediye Başkanı terör örgütüne üye olduğu ve yardım ettiği için hakkında çok sayıda suçlama bulunduğu ve bunlara ilişkin bir soruşturma yapıldığı gerekçesiyle görevden alındı. Yerine Hakkâri Valisi vekil olarak atandı. Böylece kayyım kısır döngüsü tekrar başladı. Hemen her zaman olduğu gibi, konuya genellikle tek açıdan bakıldı ve bu karar eleştirildi veya övüldü.

Toplumsal hayat her zaman ve her alanda problemlere gebedir. Problemlerin kimi önemli kimi önemsiz görünür. Başına gelmeyene önemsiz görünen problemler onları tecrübe edenler için çok can yakıcı ve ziyadesiyle zarar verici olabilir.

Kemalistler sık sık Batıcı olduklarını, yüzlerini Batı’ya döndüklerini, Batı’da olan şeyleri istediklerini iddia ediyor. Bu iddiayı ciddiye almak ve objektif biçimde değerlendirmek gerekli.

Yurt içinde ve dışında Türkiye aleyhine müthiş bir kara propaganda kampanyası olduğunu daha önce yazdım. Kuşku yok ki bu propagandanın bir benzeri Türkiye’de çeşitli temalar üzerinden yürütülmekte. Kara propagandanın en önde gelen iddialarından biri, AK Parti iktidarları zamanında kadınların durumunun kötüye gittiği! 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 28 Şubat darbecilerinden yargılanarak mahkûm edilmiş ve cezasını çekmekte olan bazılarını affetti. Yaşlılık, hastalık ve bunama gibi şeyler af gerekçesi olarak gösterildi. Bu karar toplumun özellikle CHP ve Zafer Partisi gibi bazı bakımlardan faşizme teşne çevrelerinde büyük bir sevinçle karşılandı. Sanki darbe hiç olmamış veya darbeciler yaptıklarında haklıymış ve cezaevinde yatmaları yanlışmış türünden yorumlar yapıldı.