İsa Karakaş

Engellilik, yaşlılık ya da değişik kronik hastalıklar, kaza, afet ve diğer nedenlerle birçok insan maalesef elden ayaktan düşmekte günlük ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır. Bu durumda yaşamak ve günlük ihtiyaçlarını karşılamak için başkalarının refakati ve bakımına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçların giderilmesi için belli bir gelir düzeyine sahip olmak gereklidir. Bu muvacehede Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, bakıma ihtiyacı olan ağır engelli vatandaşlar ve ailelerine ekonomik destek sağlamak amacıyla geçen sene 116,2 milyar TL Evde Bakım Yardımında bulunmuştur. Geçtiğimiz haziran ayına mahsuben evlerinde bakılan tam bağımlı vatandaşlar ve aileleri için 4,1 milyar TL hesaplarına yatırılmıştır.

Tüm emeklilerin temmuz ayında maaşlarının güncellenmesi zorunlu bulunmaktadır. Ayrıca SGK mevzuatında statüye göre emeklilerin maaşlarının nasıl güncelleneceği hükme bağlanmıştır.

Hâlen TBMM’de işlem görmekte olan kanun teklifinde göze çarpan yenilik ve değişikliklere bu yazımızda devam ediyoruz..

İktidar milletvekilleri tarafından kamuoyunda “Vergi Torba Kanunu” olarak bilinen “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM’ye intikal ettirildi.

Genel olarak engellilik, doğuştan olabileceği gibi sonradan maruz kalınan hastalık veya kaza neticesinde bedensel, ruhsal, duyusal veya psikolojik işlevlerdeki zayiatlar sebebiyle kişinin hem çalışma hem de günlük hayatındaki aktivitelerinde kısıtlanma söz konusu olmaktadır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de gerek doğuştan gerekse sonradan engelli durumda bulunan milyonlarca engelli vatandaşımız bulunmaktadır. Engelliler istihdam açısından maalesef dezavantajlı gruplar arasında yer almakta olup kendilerine uygun bir iş bulmakta çok zorlanmaktadır.

Salgın hastalık kaynaklı pandemi, ekonomik daralma ve diğer ekonomik darboğaz hâllerinde sadece işçiler, işsiz kalmamaktadır. Özellikle küçük esnaf ve sanatkârlar ile diğer kendi nam ve hesabına çalışanlar da çoğu zaman iflas, ödeme aczine düşme ya da kendi iş yerlerini kapatmak durumunda kalmaktadır.

Nüfusun yarısını oluşturan kadınların çalışma hayatına dâhil olması ülkenin gelişmesi ve refahı açısından hayati ehemmiyet arz etmektedir. Bu bağlamda tüm gelişmiş ülkelerde özellikle annelere birçok kolaylıklar sağlanmaktadır.

Temmuz ayında emekli olacak okuyucularımızın en çok merak ettiği konulardan biri de yeni kıdem tazminatı üst sınırıdır. Zira İş Kanunu hükümleri gereğince işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir.

SSK ve Bağ-Kur emeklileri toplu sözleşme hükümlerine tabi olmadıklarından temmuz ayından geçerli olmak üzere maaşlarının güncellenmesinde sadece enflasyon rakamları dikkate alınmaktadır. Zira SGK’nın emeklilikle ilgili yasa hükümlerinde mezkûr emeklilerin gelir ve aylıkları, temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki 6 aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) kadar artırılarak belirlenmesi gerekmektedir.

Sosyal güvenlik mevzuatı gereğince tüm memurların temmuz ayında maaşlarının güncellenmesi zorunlu bulunmaktadır. Memurların maaşlarının güncellenmesinde cari toplu sözleşmede yer alan hükümler esas alınmaktadır.

Sosyal güvenlik uygulamalarında hizmet borçlanmaları eksik primleri doldurmada önemli rol oynamaktadır. Emeklilikte erkekler için askerlik hizmet borçlanması hem eksik primleri doldurmada hem de bazen EYT’li olmada büyük bir ehemmiyet arz etmektedir.

Vatandaşlarımızın sosyal güvenceye kavuşturulması görev ve sorumluluğu Sosyal Güvenlik Kurumu’na aittir. SGK hâlen vatandaşlara doğumundan ölümüne kadar, hatta ölümünden sonra da hak sahiplerine sağlık, sigorta ve sosyal yardım alanlarında çok sayıda hizmet ifa etmektedir. Belirtilen görevlerin yerine getirilmesi, ulaşılamayan daha doğrusu SGK’ya bildirilmeyen ya da eksik bildirilen kişilerin Kurum hizmetlerinden faydalandırılması ve diğer yasal nedenlerle SGK Müfettiş ve Denetmenleri iş yeri ve çalışanlar bazında çeşitli denetimler gerçekleştirmektedir.

Son yıllarda baş döndürücü bir şekilde değişimin hatta değişimden de öte dönüşümün yaşandığı dijital çağda ülkemizin gelişmiş ülkeler arasında hak ettiği konuma gelebilmesi için öğretmenlerimizin donanımlı ve üstün niteliklere sahip olması zorunlu kılınmaktadır.

Yüksek enflasyonun hüküm sürdüğü ülkemizde çalışanların ve emeklilerin maaşları genel olarak her temmuz ayında güncellenmektedir. Ayrıca karşılıksız ödenmekte olan 65 yaş aylığı, engelli ve engelli yakını maaşları, evde bakım parası ve diğer birçok sosyal yardım miktarı değişmektedir.

9 günlük uzun bayram tatili dün sona erdi. Ancak alınan tüm tedbirlere rağmen bayramın sadece ilk 6 gününde bile trafik kazalarında 49 kişinin hayatını kaybettiği, 7 bin 683 kişinin yaralandığı resmî merciler tarafından açıklandı.

Günümüzde birçok faktöre bağlı olarak zorunlu sosyal güvenlik sistemleri yaşlılıkta rahat yaşamayı sağlayacak kadar gelir sağlayamamaktadır. Kişilerin sosyal güvenlik sistemlerinden ilave olarak yaşlılıkta gelir elde etmelerini sağlayan bireysel emeklilik sistemi birçok ülkede uygulanmaktadır. Avrupa ülkelerinde bu sistem sayesinde büyük tasarruf fonları oluşmuştur. Genel olarak bu sistem sosyal güvenlik sisteminden farklı olarak katılımcının iradesine bağlı bulunmaktadır.

İş mevzuatımıza göre iş yeri veya iş yerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde iş yerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçmektedir.

Sosyal güvenlik sistemimizde genel sağlık sigortasının uygulamaya girmesi ile birlikte birkaç istisna haricinde kalan vatandaşlarımızın neredeyse tamamına yakını sosyal güvenlik kapsamında bulunmaktadır. Dolayısıyla gazetemize en çok gelen sorulardan biri de SGK sağlık yardımlarından faydalanma ve yapılması gereken işlemlerle ilgilidir.

Bugün Kurban Bayramı Arifesi. Yarın Kurban Bayramı’nın ilk gününü tüm İslam âlemiyle birlikte kutlayacağız... Kurban Bayramı’nın yaz aylarına denk gelmesi ve uzun süreli olması nedeniyle kimi vatandaşlar memleketlerinde kimi tatilde kimi de çalışarak geçirecek…

Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik tamamen yeniden düzenlenerek dünkü Resmî Gazete’de yayımlandı. Buna göre İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında sigortalı sayılan işçileri çalıştıran işverenin, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, genel salgın ile zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltması veya iş yerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durdurması hâllerinde, sigortalılara kısa çalışma ödeneği ödenmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenmiştir.