İsa Karakaş

Malulen emeklilik, sadece çalışan memur ve işçilere mahsus değildir. Bağımsız çalışan, şirket ortağı, iş yeri sahibi, esnaf ve sanatkârlar da malulen emekli olabilirler.

Hükûmetin 2025-2027 dönemini kapsayan OVP/Orta Vadeli Programı 8 ayı aşkın süreden beri yürürlükte bulunmaktadır.

Çalışma hayatında çok sayıda fabrika, hastane ve diğer sağlık kuruluşu veya 24 saat açık olan iş yerlerinde vardiyalı (postalar hâlinde) çalışma sistemi uygulanmaktadır.

Enflasyon ve büyüme rakamlarında büyük dalgalanmaların seyrettiği dönemlerde SSK ve Bağ-Kur’dan emeklilik başvurusunda bulunulan tarih hayati ehemmiyet arz etmektedir.

Sendikalar, demokratik toplumların vazgeçilmez unsurlardır. Çalışanların işveren karşısındaki bireysel çaresizliğini kolektif güce dönüştürerek toplu pazarlıklarla başta ekonomik ve sosyal hakları olmak üzere çalışma şartları ile sosyal güvenlik haklarının iyileştirilmesine kadar birçok fonksiyonları bulunmaktadır.

Sosyal Güvenlik Kurumu, nüfusun %99’una sağlık hizmeti sağlamaktadır. Sağlık hizmeti bedelleri SGK tarafından karşılanan vatandaşlara kaliteli, eşit, erişilebilir ve tıp biliminin genel kabul gören kurallarına uygun sağlık hizmeti sunulması, sağlık hizmeti sunucularının Sosyal Güvenlik Kurumu ile bu sözleşmeden doğan karşılıklı hak ve yükümlülükleri kurallara bağlanmıştır. Bu kuralların ihlali hâlinde yaptırımlar uygulanmaktadır.

Sosyal güvenlik sistemimizde genel sağlık sigortasının uygulamaya girmesi ile birlikte birkaç istisna haricinde kalan vatandaşlarımızın neredeyse tamamına yakını sosyal güvenlik şemsiyesi kapsamına alınmıştır.

Evlilik, sadece iki kişinin bir araya gelmesinden ibaret değildir. Hem bireysel hem de toplumsal ehemmiyet bakımından hayati ehemmiyet arz eden bir kurumdur. Evlilik olmadan toplumun dolayısıyla devletin idamesi mümkün değildir. Hele ki günümüzde dünya genelinde doğum oranlarının hızla azaldığı buna mukabil yaşlı nüfusun gittikçe arttığı bu dönemlerde evliliğin ne kadar önemli olduğu tartışmasızdır.

6,5 milyona varan kamu görevlileri ve emeklileri adına toplu pazarlık masasına oturan yetkili sendika Memur-Sen teklifi ile hükûmetin teklifi arasında büyük bir uçurum söz konusu olmuştur. Aslında bu durum ilk defa ortaya çıkmamıştır. Önceki toplu sözleşme dönemlerinde de aynı süreçler yansımıştır.

Ülkemiz ekonomisine bakıldığında pandemi sonrası toparlanma sürecinden geçerken özellikle 2022 yılı ve sonrasında enflasyon oranları rekor seviyelere ulaşmıştır. Yüksek enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan ekonomik program çerçevesinde yüksek faizlerle karşı karşıya kalınmıştır. Bu durum konut kredisine ulaşımı zorlaştırırken diğer yandan emeklilerin maaşlarında derin bir erozyona sebep olmuştur.

En son yapılan Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimleri esnasında hükûmetin bütün üst düzey yetkilileri tarafından müteaddit kez birinci dereceye gelmiş bütün memur ve emeklilerine 3600 Ek Gösterge verileceği tüm topluma ilan edilmiştir.

Gelir Vergisi Kanunu’nda, vergiden muaf esnafa ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Bu düzenlemelerde kimlerin esnaf muaflığından faydalanabilecekleri, hangi işlerin muafiyet kapsamında değerlendirilebileceği ve muafiyetin nasıl uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Konuyla ilgili tebliği GİB yayınladı.

SGK, 15 Temmuz 2025 itibarıyla ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi)’ne kayıtlı olup Bağ-Kur (4B) tescili bulunmayan vatandaşlar için Bağ-Kur kaydının otomatik olarak açılacağını ilan etmişti. Bu durum kapsamdaki vatandaşlara her ay 9.036,91 TL prim borcu yazılması ve ödenmediği takdirde gecikme cezası ve gecikme zammı ilave edilmesi anlamına gelmektedir.

“İzinsiz Çalıştığı İçin Haklarında Sınır Dışı Etme Kararı Alınan Yabancıların Çeşitli Masraflarının İşverenlerinden Tahsili Hakkında Yönetmelik” Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ülkemizdeki Gelir Vergisi Kanunu’na göre, işçi-memur ve diğer tüm çalışanların elde etmiş oldukları ücretler gelir vergisine tabi bulunmaktadır. Bu vergiler devlet için önemli bir gelir olurken çalışanlar açısından ise adaletsiz uygulandığı hususunda tüm sosyal tarafların ciddi eleştirileri bulunmaktadır.

4 milyona yakın kamu görevlisi, 2,5 milyonu aşkın memur emeklisini yakından ilgilendiren 1 Ocak 2026 ve 31 Aralık 2027 dönemi mali ve sosyal haklarını belirleyecek olan 8'inci Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinin ilk oturumu gerçekleşti.

16 milyonu aşkın emeklinin önemli bir bölümünü erken yaşta emekli olanlar oluşturmaktadır. Emeklilerin yegâne iaşe dayanağı, varlığı, SGK’dan almakta oldukları emekli maaş ve gelirlerdir.

Dijitalleşmeyle birlikte esnek çalışma modelleri, özelikle pandemiden sonra ülkemizde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Özelikle öğrenimini devam ettirmekte olanlar, çocuklu anneler ve ek gelir arayanlar kısmi zamanlı çalışmaya rağbet göstermektedir. Kısmi süreli çalışma hâlinde yapılacak olan SGK ve GSS işlemleri de tam süreli çalışmaya göre önemli farklılık arz etmektedir.

Yarım zamanlı çalışmaya ilişkin Torba Kanun 10 Şubat 2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştı. İşçilerle ilgili yönetmelik 8 Kasım 2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştı. İşçiler 2016 yılından beri bu haktan yararlanmaktadır.

16 milyonu aşkın emeklinin yegâne iaşe dayanağı varlığı SGK’dan almakta oldukları emekli maaş ve gelirlerdir. Yetersiz emekli maaşları yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı ile birleşince maalesef emeklilerin çoğunun iki yakası bir araya gelmiyor. Dolayısıyla çok sayıda emekli borçla hayatını idame ettirmektedir.