SGK’dan, 1 milyar TL'yi aşkın evlenme yardımı

TÜİK’in verilerine bakıldığında yıllık nüfus artış hızı: 2019'da binde 13,5, 2020'de binde 5, 2022 yılında da binde 7,1, 2023'te ise binde 1,1'e kadar geriledi. Bu durum evliliklerin de gittikçe azaldığını göstermektedir. Bu durum Sosyal güvenlik sistemimizin sürdürülebilirliği açısından da alarm niteliğindedir. Bu bağlamda yeni nesiller için evlilikler hayati öneme sahip bulunmaktadır.

 

Bu açıdan bakıldığında mevzuatımızda evliliği teşvik etmek için birtakım desteklemeler yer almaktadır. Bu düzenlemelerden biri de SGK’dan belirli şartlarda yapılmakta olan evelenme yardımlarıdır.

 

Halk arasında “Çeyiz yardımı” olarak bilinen evlenme yardımı sadece kız çocuklarına verilmekte olup, erkek çocuklarına verilmemektedir. Bu ödenek, SGK’dan ölüm geliri veya aylığı almakta iken evlenen ve bu nedenle aylığı kesilen kız çocuklarına bir defaya mahsus ödenmektedir.

 

 

ÇEYİZ YARDIMINI ALMA ŞARTLARI

Evlenme ödeneğinden hem 4/1-a (SSK’lı), hem 4/1-b (Bağ-Kur’lu) hem de 4/1-c’ye (Emekli Sandığı’na) tabi çalışmakta iken ya da emekli iken ölenlerin hak sahibi olan kızlar belirli şartlarla faydalanmaktadır.

 

Kız çocuklarının evlenmeleri hâlinde SGK’dan almakta oldukları gelir ve aylıkları kesilmektedir. Bu durumu göz önünde bulundurarak yetim aylığı veya geliri almakta olan kız çocuklarına evlenmeleri hâlinde bu yardımdan faydalanmaları lehlerine olmaktadır. Zira bu yardım bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenmektedir.

 

Evlenme ödeneğinin ödenmesi için hak sahiplerinin bir dilekçe ile SGK’dan aylık almış oldukları ilgili ünitesine başvurmaları gerekmektedir. Henüz evlenme tarihi nüfus kütüğüne işlenmemişse, dilekçeyle birlikte, evlenme cüzdanının bir örneğinin de SGK’ya verilmesi zorunlu bulunmaktadır.

 

 

ÖDENEK MİKTARI

Ölen anne veya babalarından dolayı iş kazası ya da meslek hastalığından ölüm geliri veya diğer sigorta kollarından emekli aylığı almakta iken evlenen ve bu nedenle aylığı kesilen kız çocuklarına bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği verilmektedir. Bu ödeneğin miktarı ise evlenme tarihinde alınmakta olan gelir ve aylığın 24 aylık toplamından oluşmaktadır.

 

Örneğin SGK’dan; ölen SSK’lı annesinden dolayı ek ödeme hariç 10.000 TL aylık almakta iken 01/02/2024 tarihinde evlenen kız çocuğuna 10.000 x 24=240.000 TL yardım yapılacaktır. Hesaplanan bu miktar bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak verilmektedir.

 

2008/Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışan kamu görevlisi sigortalıların hak sahiplerine 24 ay yerine 12 aylık tutarında ödeme yapılmaktadır. Buna göre evlenmeleri sebebiyle dul ve yetim aylığı kesilen eş ve kız çocuklarla anaya bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları dul veya yetim aylıklarının 12 aylık tutarı evlenme ikramiyesi olarak ödenmektedir.

 

 

EVLENME YARDIMLARININ DAĞILIMI

Geçen yıl yapılan ödemelerin dağılımına bakıldığında ilk sırada ölen SSK’lıların kızlarının yer aldığı görülmektedir. Aşağıdaki tablodan görüldüğü üzere 11.190 SSK’lı yetim kıza 683.814.080 TL evlenme ödeneği yapılmıştır.

 

İkinci sırada Bağ-Kur’lular ve son sırada ölen memurların evlenen kızları ile yeniden evlenen dul eşlerine yapılan çeyiz yardımı yer almaktadır.

 

 

 

2023 yılında evlenme yardımı yapılan kişi sayısı ve ödeme miktarı

 

 

 

 

Evlenme ödeneği verilen kız çocuklarının gelir ve aylıkları, evlenme tarihini izleyen ödeme dönemi başından itibaren durdurulmakta, gelir ve aylıkların durdurulduğu tarihten iki sene sonra da kesilmektedir.

 

SGK, evlenme yardımını (ikramiyesini) bir defaya mahsus olmak üzere vermektedir. Bu nedenle evlenme yardımı verilenlerden, dul kalmak veya boşanmak suretiyle yeniden aylık almaya başladıktan sonra tekrar evlenenlere ikinci defa evlenme yardımı verilmemektedir. Ancak, kız çocukları babalarından dolayı evlenme ikramiyesi aldıktan sonra evlendiği eşi de ölür ve tekrar evlenirse ölen eşinden dolayı tekrar evlenme ikramiyesi alabilecektir.