Yılın son yazısı…

Öyle veya böyle 2022 senesi de geçti… Geçmeyen sene var mı ki!.. Önemli olan nasıl geçtiğidir. İstisnasız herkesin bir hesap yaptığı yılın sonunda, kim/ler kazançta, kim/ler kayıpta? Kazancın mahiyeti nedir? Ya kazanç gibi görünen aslında kayıpsa ne olacak? Geçen seneyi kayıpla bitiren, yeni yıla da kazançlı olacak şekilde başlayamazsa ne yapabilir? Geçmişteki kayıplarının telafisi imkânsız olanlar ne yapacak? Rekabet etmek zorunda olduğu alanda nasıl ayakta kalacak? Peki, kayıp veya kazancın izafi değil, mutlak olduğu konularda yıkıma maruz kalmamak için neler yapmak gerekir? Yakıcı sorular bunlar…

 

Dünya kurulalı beri, bu sorular hep gündemde. Her geçen ve her gelen seneyle birlikte, biten ve başlayan hayatların hikâyesi temelde aynı. Zira her hâlükârda yapmış oldukları muhasebenin doğruluğu nispetinde, ömürleri rahat veya çetin geçer.

 

Evet, bu klasik girizgâhı daha fazla uzatmaya gerek yok. Daha müşahhas şeylerle devam edelim. 2022 yılının dünyayı en fazla etkileyen olayı, Rusya – Ukrayna savaşı oldu. İnsanlık, Covid-19 salgınının bıraktığı hasarları gidermeye çalışırken, bu savaş felaketi koptu!.. Niçin oldu, nasıl oldu konusunu on aydan beri yazıp çiziyoruz. Bu saatten sonra sebepten çok sonuçları konuşmak gerçekçi olur.

 

Savaş, dünyada sadece büyük bir enerji krizi başlatmakla kalmadı tabii. Ne yazık ki, Ukrayna’nın büyük bir kısmında elan insanlar karanlıkta ve eksi bilmem kaç derecede tir tir titriyor!.. Tabii sadece Ukrayna değil, Avrupa’nın neredeyse tamamında enerji krizi had safhada… Avrupa bu kışı ayazda geçirecek! Orası kesin. Peki, bu kıştan sonrası ne olacak? Esas problem burada. Şu ana kadar, aslan payı ABD tarafından temin edilen, yaklaşık 90 milyar dolarlık yardımla, Ukrayna’nın savaşta direnmeyi sürdürmesine destek verildi.

 

Peki, bu vekâlet savaşı daha ne kadar devam eder? Daha açıkçası bu savaşta Ukrayna daha ne kadar ayakta kalabilir? Başlangıçta Kiev’den, daha sonra Harkiv’den çekilmek zorunda kalan Rusya’yı, bu vekâlet savaşında alt etmek mümkün mü? Hiç öyle görünmüyor.

 

Dolayısıyla bu savaşın maliyeti Batı cenahı için çok daha yüksek olacağa benziyor. Fakat asıl mühim nokta, bu savaşın hızlandırdığı yeni dünya düzeninin hangi dengeleri getireceğidir. Küresel güçler açık ve kapalı rekabette, var güçleriyle hedefledikleri sonuçlara varmaya çalışıyor. Karşılıklı olarak hamle üstüne hamleler yapılıyor. Bu yeni dünya düzeninde en azından şimdilik Rusya ve Çin birbirine yakın duruyor…

 

Velakin Çin, Asya – Pasifik bölgesinde sadece güvenlik tahkimatıyla yetinmiyor. ABD’nin en büyük rakip olarak hedefe oturttuğu Çin, beklendiği gibi hızlı ve kararlı hareket ediyor. Washington, Afrika Liderler zirvesiyle kıtadaki rekabeti lehine çevirmeye çalışırken, Pekin yönetimi, Riyad’daki Çin – Körfez iş birliği zirvesiyle karşılık verdi… Böylece Orta Doğu ve Afrika’da kökleştirdiği ve daha da büyütmek istediği ticari üstünlüğünü sağlama alıyor.

 

Amerika, Ukrayna savaşı dolayısıyla, NATO zemininde Avrupa’yı yeniden kendisine hızlıca yaklaştırdı. Bunun Avrupa’ya faturası ağır oldu… Ama tersi yönde direnecek durumu yok Avrupa’nın…

 

Diğer taraftan ABD, Avrupa’da yaptığını Asya, Afrika ve Güney Amerika’da yapamadı. Bilhassa Orta Doğu (Körfez) ülkelerini, Avrupa gibi yanına çekemedi.

 

ABD’nin bütün telkin ve baskılarına rağmen, petrol üretimi konusunda istediğini alması mümkün olmadı. Tam aksine Suudi Arabistan’dan hiç beklemediği reaksiyonla bir hayli şaşkınlık yaşadı…

 

On aylık zaman zarfında, Ukrayna coğrafyasında planladığı çapta başarı sağlayamazsa da; Rusya, Ukrayna’daki savaşı daha uzun süre devam ettirebilecek güçte olduğunu gösterdi. Batı cenahından kendisine gelen yaptırımlar ne kadar zorlasa da, Rusya şu ana kadar başarıyla direndi. Ve karşı hamlelerle rakip cenahı da her geçen gün biraz daha zorluyor.

 

En önemli husus Ukrayna’nın uğradığı yıkım. Batı, hâlihazırda bunu engelleyecek durumda değil. Ukrayna’ya verilen modern silahlar, bir yere kadar etkili olabiliyor. Daha etkili silahların verilmesi de, mevcut şartlarda yeni bir dünya savaşına kapı aralamamak için düşünülmüyor…

 

Evet, 2022 yılındaki diğer olumsuz gelişmeleri burada saymaya bile yerimiz kalmadı. Tekrar altını çizelim ki, bugün itibariyla bitirdiğimiz yıldaki hiçbir hadise, Ukrayna savaşı derecesinde bölgemizi ve dünyayı etkilemedi. Sıkıntılı geçen her yıl için söylenen bir söz vardır. Bir daha benzeri yaşanmasın…

 

Biz de şöyle bitirelim: Allah beterinden saklasın!