İç savaş yorgunu Sri Lanka toparlanıyor

Yıllarını boşa geçiren bir ülke SRI LANKA -1- Mehmet Söztutan mehmet.soztutan@ihlas.com.tr Askerî güçler asileri bastırdı, geçen haziran sonunda ülkeye seyahate izin verildi. Sri Lanka'da, dünyanın "Gülen Halk" dediği insanların, gözyaşından oluşan çizgilerine ve her şeye rağmen gülen yüzlerine şahit olduk... Eski adı Serendip ve Seylon (Seylan) olan Sri Lanka, Hindistan'ın güney ucundan sadece 31 kilometre mesafede Hint Okyanusu'nun içinde uzanan ve üzerinde yaklaşık 20 milyon insan barındıran güzel bir ada. "Sri Lanka" demek ülkenin en büyük etnik grubu olan Sinhalaların yani Seylanların dilinde "Kutsal Ada" demek. Biz bu adanın ticari başkenti olan Kolombo'dayız. Esas başkentinin adını ne siz sorun ne de ben söyleyeyim. Ama bakarak yazabilirim. İşte bu: Sri Jayawardenepura ama siz ille de söylemek zorunda kalırsanız Kotte de diyebilirsiniz çünkü şehrin diğer adı Kotte. Sri Lanka'da halkın çoğu Budist olmakla beraber İslamiyet, Hindu ve Hıristiyanlık da yaygın. Ülkede Budist tapınakları yanında camiler, Hindu tapınakları ve kiliseler de var. HIZLA TOPARLANIYOR İtiraf edeyim ki Kolombo'yu beklediğimden daha geri buldum, ama gördüğüm kadarıyla 33 yılı boşa geçiren, hatta geri gitmeye harcayan Sri Lanka hızla toparlanıyor. Tamil gerillaları ile hükümet güçleri arasındaki sivil savaş tam 26 yıl sürmüş. Halkın çoğu, özellikle Budist olanlar Cumhurbaşkanı Mahinda Rajapaksa'yı seviyor ve onun ülkeyi feraha kavuşturmak yolundaki gayretlerine katkıda bulunmaya çalışıyor. Neredeyse adım başı asker kontrolü var ama askerler yabancılara gülümseyerek bakıp onların rahatça geçmelerine müsaade ediyorlar. Şehir, profesyonel şehircilikten çok uzak, tam bir kargaşa görünümünde. Kalabalık pazar yerlerinde ve birçok yerdeki ağır kokuların hakim olduğu o diyarda en olumlu görüntü halkın güler yüzü, sıcak bölgelere mahsus tropikal meyve ve sebzelerin otantik görünümü, farklı dinlerdeki birçok insan ve tapınağın birlikte samimi pozları. Cinnemon Garden Bölgesi'nde bulunan cami beş vakit dolup taşıyor. 'AYUBOWAN SRI LANKA!' Halkın çoğu ve özellikle Müslüman Moorlar Türkleri ve Türkiye'yi biliyor ve seviyor ama bizimle ilgili bildikleri en önemli husus, futbolda ileri olduğumuz. Türk olduğumuzu söyleyince 'Ayubowan Sri Lanka', Sri Lanka'ya hoş geldiniz diyorlar. Sri Lanka halkı o kadar savaşa rağmen bütün dünyada "Gülen Halk" olarak tanımlanıyor ve bunu tam olarak hak ediyorlar. Daha havalimanındaki pasaport kontrolü yapan polislerde bu özelliği görüyoruz. Sonra otelde, pazarda, her yerde... Göz göze geldiğiniz herkes gülüyor. Mütevazı, sanatkâr ve duygusal ruhlu bir millet. EZAN SESLERİ On bir bölüme ayrılmış olan Kolombo'nun hemen hemen neresinde olursanız olun vakit girince ezan sesi duyarsınız. Cami iç bahçelerinde bulunan havuzlardan onlarca kişi aynı anda abdest alıyor ve yüzlerce kişilik cemaatler oluyor. Çok sayıda cami var ve en meşhur camileri olan Aflar Camisi, Grand Mosque (Ulu Cami), Devatagaha Camii gibi 12 cami, on binlerce Müslüman'ı alabilecek kadar büyük. Her yerde olduğu gibi burada da caddelerde turistlerden istifade etmek isteyen para avcıları var ama başka ülkelerdeki gibi fazla ısrarcı değiller. Siz istemeden yaptıkları teklifleri kibarca reddettiğinizde onlar da kibarca çekip gidiyorlar. Taksicilere ve garsonlara dikkat etmek gerekiyor. Fakir halk milyonlarca ama fazla dilenci yok. Asya kıtasının güneyinde, Hindistan'ın yanında bulunan Sri Lanka'da, düzensiz yapılaşma fazlaca göze batıyor. Sokaklar ve pazar yerleri tam bir kargaşa içinde... Tam bir alışveriş merkezi Sri Lanka Türkiye'ye ve dünyanın çoğuna göre çok ucuz bir ülke. Birkaç dolara tişörtler, kazaklar, pantolonlar alabilirsiniz. Gelir seviyeleri de ucuzluk oranında düşük. Günlüğü 1 dolara amele bulmak mümkün. En büyük ve kalabalık pazar yeri Pettah Çarşısı. İçinde meşhur Aflar Camisi'nin de bulunduğu Pettah Çarşısı'nda her türlü ürünü çok ucuz fiyata bulabilirsiniz. Bu çarşı tam anlamıyla gerçek bir kargaşa. Kalabalık yayalar, mal taşıyan nakliyeciler, yolcu taşıyan tuk-tuk'çular, ucuza mal almak isteyenler ve onlardan istifade etmeye çalışan küçüklü büyüklü satıcılar... Lüks otellerin bünyesinde ve lüks alışveriş merkezlerinde dünyaca meşhur giyim ve kozmetik markalarının mağazaları var. Fil ve diğerleri... Sri Lanka'da fil, adeta ülkenin sembolü. Hediyelik eşyalar, dekorlar, küçüklü büyüklü eşyalar hep fil şeklinde. Deriden yapılmış fil kutular içinde Seylan Çayı... Yetim filler, fil sürüşleri ve file benzetilen karakterler... Her ne kadar Sinhala, yani 'Aslan Halk' anlamına geliyorlarsa da filin hâkimiyeti aslandan kat kat fazla. Kolombo Hayvanat Bahçesinde de hayvanlar âleminden yok yok. Milli sembol filin yanı sıra; zebra, zürafa ve benzerleri bir yanda, sürüngen çeşitleri bir yanda... En az bir gününüzü alacak olan hayvanat bahçesine giriş ise turistlere, yerlilerin 20 katı pahalı!.. Üç tekerlekli taksiler Ülkede şehir içindeki taksiciliğin belki yüzde 90'ı "tuk-tuk" dedikleri üç tekerlekli vasıtalarla yapılıyor. Şehir içi ücretleri pazarlıkla birkaç kat indirildikten sonra 1-4 dolar arası. En uzak yere yaklaşık 4 dolar eden 500 rupiye gidebilirsiniz. 'Tuk-tuk'lar ülkenin en önemli alameti farikalarından biri. Fayton görünümüne yakın olan 'Tuk-Tuk'ların kenarları açık ve oldukça eğlenceli bir şehir içi yolculuğu sunuyor...