Menstruasyon (Âdet)

Çocukluktan yeni kurtulan genç kızın hayatında günün birinde gelişme döneminin en önemli olayı olan ilk âdet kanaması (menarche) görülür. İlk âdetin oluşması gelişme döneminin başlarında meydana gelir ve genç kız fizyolojik ve psikolojik olarak henüz tam olgunluğa ulaşmamıştır. Çocukluktan genç kızlık devrine henüz geçmiş olan bir kız çocuğunun hayatındaki ilk âdet onun ömrü boyunca unutamayacağı ve bütün psişik durumunu etkileyen büyük bir olay olarak kalır. Bu nedenle anne ve babaların kızlarını bu olaya hazırlamaları, olayı ona anlatmaları gerekir. İlk âdet yaşı kişinin organlarına, hormonal yapısına, psişik durumuna ve bazı başka nedenlere bağlıdır ve bundan dolayı oldukça esnek tutarak ortalama 10-16 yaş arasında değişir. İklim, sosyolojik durum, boy, kilo, beslenme, erken evlenme, spor gibi etkenler de ilk âdet yaşı üzerinde etkilidir. Dişi cinsiyete has fonksiyonların en önemlisi şüphesiz ki üremedir. Bu fonksiyonun garanti altına alınabilmesi için genital organlarda ve bütün organizmada menarche devrinden menopoza kadar devam eden ve her ay muntazam bir şekilde periyodik olarak görülen bazı hormonal ve fizyolojik değişiklikler meydana gelir. Bu değişikliklerin hepsine birden siklus adı verilir. Siklus ortalama olarak 28 gün yani 4 hafta devam eder. 21-40 gün arası normal kabul edilir. Siklusun ilk 5-7 günü kanamalı dönem yani âdet dönemidir. Siklusun amacı kadının üreme vazifesini garanti altına almaktır. Böylece her siklus devresinde bir ovum (yumurta ) gelişir, olgunlaşır, döllenmeye hazır bir hale gelir. Bu arada rahim içinde (endometriumda) döllenmesi muhtemel olan ovum'un yerleşmesi ve gelişmesi için gerekli hazırlıklar yapılır. Eğer döllenme olmazsa kısa ömürlü olan ovum ve bununla birlikte başlayan hadiseler sonucu endometriumda hazırlanmış olan yatak nekroz ve kanama ile yıkılır ve dışarıya atılır. (Menstruasyon) yani âdet kanaması meydana gelir. Âdet kanaması rahim içi dokusundaki yapım ve yıkım olaylarının bir neticesi olmakla beraber bu değişiklikler ovarium (yumurtalık) hormonlarının tesiri ile olur. Yumurtalıklardaki faaliyet ise beyindeki ilgili bezlerden gelen uyarılarla oluşur. Şu halde son safhasında kanama oluşan siklusun ahenkli bir şekilde sürebilmesi için beyin-yumurtalıklar-endometrium hattının çok düzgün çalışması gerekmektedir. Âdet düzensizliklerinde bu üç organda veya diğer hormon salgılayan vücut bezlerinde bir problem olduğu düşünülür. Âdet düzensizlikleri sadece hormonal nedenlerle değil rahimin ve yumurtalıkların organik bir probleminden dolayı da meydana gelebilir. Yumurtalık kist ve tümörleri, rahimin tümörleri, rahim içi araç kullanımı gibi nedenlerle de âdet düzensizlikleri meydana gelebilir.