Toksik şok sendromu

* 34 yaşındayım, 3 yıldır vajinal tampon kullanıyorum. 3 ay önce yüksek ateş ve ağrı ile kaldırıldığım hastanede tampona bağlı şok olduğunu söylediler. Bu konuda beni aydınlatır mısınız? (E.Y - İSTANBUL) Bu sendrom ilk olarak 1978'de tanımlanmış, hemen ardından 12-24 yaşları arasında âdet gören kadınlarda oluşan bir hastalık olarak bildirilmiştir. Süperabsorban vajinal tamponların kullanımı ile ilişkili olduğu bulunmuştur ve buna göre bu tamponların kullanıldığı her yaş grubunda görülebilir. ABD'de âdet gören 30 milyon kadının %70'i vajinal tampon kullanmaktadır. Ülkemizde kullanım oranı daha az olmakla birlikte giderek yaygınlaştığı da bilinmektedir. Toksik şok sendromu doğumdan sonra diafram kullananlarda, cerrahi girişimi takıben kadın ve erkeklerde de görülebilen yumuşak doku absesi ile de görülebilir. Bu hastalığın nedeni staphylococcus aureus adlı mikroorganizmanın yaydığı toksindir. Genellikle vajina kızarmış görüntüdedir. Superabsorban tamponlar vajinal akımı engelledikleri için adet kanının üst kısımda kısmen birikmesi sonucu bakteri ve toksinlerin karın içine geçişlerine yol açabilirler. Tampon ne kadar uzun süre ile kalırsa bu sendromun gelişme ihtimali o kadar fazladır baş ağrısı, boğaz ağrısı, ciltte döküntüler olabilir. Birkaç saat içinde düşük tansiyonla seyreden şok tablosu gelişebilir. Zamanında teşhis çok önemlidir ve hastanın adet görüyor olması veya tampon kullanıyor olması dikkat edilmesi gereken ana noktadır. Hasta belirgin olarak bitkindir ve ateş 39 derece veya üzerindedir. Yüzde, kol, bacaklarda ve gövdede güneş yanığına benzeyen döküntüler vardır. Su kaybı, çarpıntı ve düşük tansiyon olabilir. Genellikle karında hassasiyet mevcuttur. Vajinal muayene yapılmalı ve eğer tampon varsa çıkarılmalıdır. Gerekli muayene ve testler yapıldıktan sonra tanı konulur ve tadaviye başlanır. Hastaların bir kısmında el ve ayaklarda kızıl hastalığındakine benzer deri soyulması görülebilir. Bu hastalığın benzer diğer hastalıklardan ayırımı da çok önemlidir. Hastaların yaklaşık %30'unda hastalık tekrarlar. Tampon kullanmadan önce vajinal kültür alınması uygundur. Kültür 4 hafta ara ile 2 kez yapılmalıdır. Tampon kullanan hanımların tamponu değiştirme süreleri kısa olmalıdır. Uzun süreli tampon kullanımlarında görülebilen bu sendrom gerçekten önemli ve hayatidir. Tampon kullanımından tamamen vazgeçilmesi ile risk ortadan kaldırılabilir veya adet sırasında aralıklarla kullanılarak risk azaltılabilir.