Astronomi âlimi Kadızade Rumi

Osmanlılarda ilk önemli matematikçi ve astronom Bursalı Kadizade Rumi'dir. Musa Paşa da denen Kadızade-i Rumi, önce Bursa'da öğrenim gördü. Matematik ve astronomiyi Molla Fenari hazretlerinden öğrendi. Kadızade, öğretimini Bursa'da yaptı. Kız kardeşinden başka kimseye haber vermeden Horasan'a oradan Türkistan'a giderek bilgisini artırmaya çalıştı... Başmüderrisliğe getirildi Timur Han'ın torunu Uluğ Bey (1394-1449) zamanında Semerkand'da bulunduğu sırada, müdür Gıyaseddin Cemşid'in ölümü üzerine Semerkand Rasathanesi Müdürlüğüne, aynı zamanda Semerkand Medresesi Başmüderrisliğine getirildi. Dört köşe olan bu medresenin dört tarafında dört sınıf vardı. Bir gün Uluğ Bey, müderrislerden birini görevden uzaklaştırdı. Kadızade, bunu protesto etmek için derslerine girmedi. Uluğ Bey, onu hastalandı sanarak ziyarete geldi. Karşısında Uluğ Bey'i gören Kadızade, asrımızın profesörlerine örnek olabilecek şu açıklamayı yapar: "Biz müderrisliği, hiçbir kimseyle ilgisi olmayan bir görev zannederdik. Halbuki şimdi bunun da hüküm sahiplerinin elinde oyuncak olduğunu gördük. Öyleyse biz de dersten vazgeçtik." ? Eski görevine döner... Bunun üzerine Uluğ Bey, görevden aldığı müderrisi eski görevine döndürür ve bir daha bu işlere karışmayacağını açıklar. İşte size, tarihte gerçekten büyük olan bilim adamlarının ve yöneticilerin varlığına müşahhas bir örnek...