Yurt dışı sağlık uygulamalarına ilişkin tereddütler giderildi
3 Ağustos 2020 02:00
Ülkemizin imzalamış bulunduğu ve bugün hâlen yürürlükte bulunan 31 sosyal güvenlik sözleşmesi/anlaşması bulunmaktadır. Bu sözleşmelerden 19 tanesi sağlık uygulamalarını da kapsamaktadır. Ülkemiz açısından sağlık uygulamalarında Almanya, Belçika, Karadağ, Macaristan, İtalya ve Tunus sözleşmeleri 4/1-a (SSK) 4/1-b (Bağ-Kur) ve 4/1-c (Emekli Sandığı) sigortalılarını geriye kalan diğer sözleşmeler ise sadece 4/1-a (SSK) sigortalılarını kapsamaktadır.
Sağlık uygulaması olan ülkeler ve kapsamda olan sigortalılık statüleri Sözleşmelere/anlaşmalara göre ülkeler itibarıyla sigortalıların yurt dışında bulundukları ya da ikamet ettiklerinde düzenlenecek belge çeşitleri ile sözleşmeli ülkelerde bulunacaklar ile daimi ikamet edeceklere hangi sağlık yardım formülerinin ne kadar süre için düzenleneceği söz konusu sözleşme/anlaşmalarda belirlenmiştir. Sözleşmelerin uygulanmasında yapılan işlemlerle ilgili tereddütler SGK tarafından açıklığa kavuşturulmuştur.
SAĞLIK AKTİVASYON SİSTEMİ (KUSAS) İŞLEMLERİ
2019 yılı Merkez Eylem Planı kapsamında; Ankara, İstanbul, İzmir, Hatay ve Samsun illerinde "yurt dışına giden Kurum sigortalıları için sağlık yardım hakkı belgelerinin düzenlenmesi süreci" belirlenmiştir. SGK tarafından söz konusu eylem planı çerçevesinde belirlenen 5 ilde yapılan incelemelerde birtakım noksanlık veya tereddütler tespit edilmiş olup bu hususlar ile ilgili yapılacak işlemler açıklığa kavuşturulmuştur. Buna göre noksanlık ya da tereddüt yaşanan hususlar;
- Muhtelif dosyalarda yurt dışına giden öğrencilerin öğrenim belgelerinin, personelce bu belgelerin tanındığı gerekçesi ile Türkçe tercümesinin istenilmediği,
- Sözleşme kapsamında olmayan SGK (5510 s.) Kanununun 60/g kapsamındaki sigortalıların bakmakla yükümlü aile bireylerine yurt dışındaki öğrenimleri nedeniyle sağlık yardımı belgesi düzenlendiği,
- Erasmus haricinde öğrenim amaçlı yurt dışına giden öğrencilerin öğrenim görülen okulun denklik belgesinin YÖK'ten temin edilerek dosyalara eklenmediği, kişiler adına düzenlenen belgelerin ülkeler bazında klasörler hâlinde muhafaza edilse bile şahıs bazında dosya açılmadığı,
- Daimi ikametler için düzenlenen sağlık yardım belgelerinde oturma müsaadesi ya da ikamet belgesi temin edilmeden belge düzenlendiği tespit edilmiştir.
SGK TARAFINDAN AÇIKLIĞA KAVUŞTURULAN YENİ UYGULAMALAR
SGK, Kurum Sigortalıları Sağlık Aktivasyon Sistemi (KUSAS) işlemlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda açıklandığı şekilde uygulanmasını kararlaştırmıştır:
Sağlık yardım formüleri talebinde bulunan kişilerce Kuruma doğrudan verilen “Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanmış Ülkelerde Sağlık Yardımları Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi”nin eksiksiz doldurulup doldurulmadığı kontrol edilecek, söz konusu belgede tespit edilecek eksikler talep sahibine tamamlattırıldıktan sonra formüler düzenlenecektir. SGK sigortalılarının bakmakla yükümlü aile bireyleri, gelir/aylık sahipleri ve bunların bakmakla yükümlü aile bireylerine Almanya hariç sözleşmeli ülkelerde daimi ikamet etmeleri nedeniyle ilgili sağlık yardım formüleri düzenlenebilmesi için ilgililerden;
- Sözleşmeli ülkede daimi ikamet ettiklerine dair ikamet belgesi ve/veya oturum izin belgesini ibraz etmesi,
- Yurt dışındaki adresini MERNİS’e işletmeleri gerektiğinden Kimlik Paylaşım
- Sisteminden (KPS) adresin yurt dışına taşınıp taşımadığının tespiti,
Türkiye'den gelir/aylık alan kişilere formüler düzenlenebilmesi için ödenmekte olan gelir/aylığın sözleşmeli ülkeye transfer edilmiş olması şartı arandığından, bu kişilerin gelir/aylığını sözleşmeli ülkeye transfer edip etmediklerinin MOSİP üzerinden kontrolü yapılacaktır.
Yapılacak kontroller sonucunda istenilen bilgi ve belgelerin tamam olduğunun tespiti durumunda talep edilen formüler düzenlenecektir. Bu ülkelerde daimi ikamet edecek gelir/aylık sahibinin bakmakla yükümlü aile bireylerine sağlık yardım formüleri düzenlenirken gelir/aylık sahibinin aylık transferinin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğinin kontrolü yapılmayacaktır.
***
“Gerçek servet cebin değil, kalbin ve zihninin zenginliğidir.” K. Gates