​1,5 milyona yaklaşan işsizin müracaatı üzerine 6 milyar TL'ye varan ödeme yapıldı!

Geçtiğimiz günlerde TÜİK’in yayınlanmış olduğu Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2022 yılı ocak ayında bir önceki aya göre 21 bin kişi artarak 3 milyon 859 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise %11,4 seviyesinde gerçekleşmiştir.

İşsizlik oranlarının bu denli yüksek rakamlarda seyrettiği ülkemizde bireyleri ve toplumu bir nebze de olsa rahatlatan en önemli can simidi işsizlik sigortasıdır. Bir iş yerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen kendi istek ve kusuru dışında işini kaybedenlere, belirli şartlarla hizmet veren işsizlik sigortası prim kesintileri 01.06.2000 tarihinde başlamış olup, sigortalı işsizlere ilk ödeme 2002 yılı mart ayından itibaren yapılmaya başlanmıştır.

Pandemi işsizlik ödeneği başvurularını etkiledi

Covid-19 salgınının iş gücü piyasasına etkilerini en aza indirmek amacıyla uygulanan kısa çalışma, fesih kısıtı gibi tedbirler sonucunda, işsizlik ödeneği başvuruları yatay bir seyir almıştır; 2021 yılında toplam 647.215 kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazanmış olup, daha önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 5.960.584.920 TL ödeme yapılmıştır.

2021 Yılında İşsizlik Ödeneği Ödeme Miktarları

Tablodaki veriler göz önünde bulundurulduğundan 31.12.2021 itibarıyla işsizlik ödeneği incelemesi sonuçlanmamış başvurular olduğundan hak kazanan sayısında artış olabilecektir. Ödeme yapılan kişi sayısı ödeme dosyasına giren kişi sayısını ifade etmektedir. Yapılan ödeme tutarına, kişiler adına ödenen GSS primleri, Damga Vergisi ve işlem giderleri de dâhil bulunmaktadır.

İşsizlik ödeneği alan kişilere ödenek verilmesi yanında genel sağlık sigortası primleri SGK’ya yatırılmaktadır. Ayrıca

• İş gücü piyasası ve mesleki eğitim alanında danışmanlık verilmesi,

• Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilmesi ile

• Yeni bir iş bulunması, Hizmetleri de verilmektedir. 

İşsizlik ödeneğinden faydalanma esasları

İşsizlik sigortası ile ilgili yararlanma şartları daha fazla sosyal koruma sağlanması amacıyla yapılan çalışmaların sonucu olarak; 2019 yılında yapılan yasal değişiklikle “prim ödeyerek sürekli çalışmış” ibaresi “hizmet akdine tabi” şeklinde değiştirilmiş, yapılan düzenleme sonucu işsizlik ödeneğine hak kazanma şartları arasında yer alan son 120 gün şartında iyileştirme yapılmıştır. Mevcut düzenlemelerle birlikte bir işçinin işsizlik ödeneğinden faydalanabilmesi için;

• Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalması, 

• İş sözleşmesinin feshinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması, 

• İş sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurması gerekmektedir.

Faydalanma süresi

Zorunlu (mücbir) nedenler dışında başvuruda gecikilen süre işsizlik ödeneğinden düşülmektedir. Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde;

• 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizlere 180 gün, 

• 900 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizlere 240 gün, 

• 1.080 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalıya 300 gün, süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir. 

Günlük işsizlik ödeneği son 4 aylık prime esas kazançlardan hesaplanan günlük ortalama brüt kazancın %40’ı tutarındadır. Hesaplanan ödenek miktarı, asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememekte ve yasa gereği bu ödenekten sadece damga vergisi kesintisi yapılmaktadır. 2021 yılında geçerli olan brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan işsizlik ödeneği alt sınırı 1.420,14 TL, üst sınırı ise 2.840,28 TL’dir. 2022 yılında ise yapılmak olan ödenek miktarları 1.986,41 TL ila 3.972,82 TL arasında değişmektedir.

             ***

“İyilik yapmak için hiçbir zaman geç değildir.” John Verdon