Necmettin Batırel

Dünyanın süper gücü ABD bütçesini denkleştiremediği için iki yakası bir araya gelmiyor. Öyle ki devlet şu an iflas etmiş durumda. ABD hükûmeti, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar bütçe konusunda anlaşamadıkları için Trump’ın başkanlığının ilk yıl dönümünde resmî olarak kapandı.

Herkes soruyor. Merkez Bankası faiz artırmadı, peki dolar niye düştü? Enteresan değil mi? Bugüne kadar hep tersi olurdu. Faiz yükselince TL değer kazanır, döviz kurları gevşerdi.

Dünya ekonomisini ABD Merkez Bankası (FED) yönetiyor. Faizlerle oynayarak getirileri belirliyor. Küresel borsalarda hisse senetleri açıklanan göstergeler ve şirket kârlarıyla dalgalanıyor.

Türkiye 2017’de tüm tahminleri altüst ederek çok hızlı bir büyüme süreci gösterdi. Özellikle üçüncü çeyrekteki %11.1’lik artış karşısında yabancı kuruluşlar ve fonlar şaşkınlıklarını gizleyemediler. Cumhurbaşkanımızın işaret ettiği gibi Türk ekonomisi geçen yılı %7 büyümeyle tamamlayacak. Uluslararası kredi kuruluşları büyümedeki hızlı artışı iç talebe bağlıyor. İhracatın payının çok düşük kaldığını vurguluyor. İç talepteki artışın da Kredi Garanti Fonu ve vergi indirimleriyle sağlandığını söylüyor. Diyorlar ki: Bu hızlı büyüme sürdürülebilir değil. Bu yüzden 2018 büyüme tahminimizi %4 ila %4.5 aralığında tutuyoruz. Haklı olup olmadıkları konusunda, şimdi yazacaklarımı okuyup siz karar verin...

ABD’deki skandal Zarrab davası, Türkiye’ye olan ilgiyi azaltmadı aksine arttırdı. Rakamlar ortada.. Davanın başladığı 28 Kasım tarihinden bu yana Türk Lirası yüzde 5.85 ile dünyada en fazla değer kazanan para birimi oldu.

Ekonomi tüketime dayanıyor. Tüketmek için üretim yapmak gerekiyor. Üretmek için yatırım şart. Yatırım için kaynak lazım. Kaynak, ya kredi ya tasarrufla bulunuyor. Bütün mesele arz-talep dengesini sağlamakta. Devlet piyasadan mal ve hizmet satın alır ya da satar. Merkez Bankası ise piyasadaki para miktarını kontrol eder. Elinde para basma yetkisi olan tek otoritedir. Bu yetki parlamento tarafından verilmiştir. Böylece elindeki araçları kullanarak ekonomide kredi genişlemesini yönetir. Para basmak işlemi ülkemizde Merkez Bankası'nın uhdesindedir, ama parayı kafasına göre basamaz. Çünkü devletler, dolaşıma para sokabilmek için bir karşılık göstermek durumundadır. Yani para basabilmek için, elinizde (hazinenizde) altın rezervi olması gerekir...

Piyasalar yılın ilk haftasına bugün başlıyor. Baz etkisi sebebiyle yarın açıklanacak aralık enflasyonunun %12.98’den %10.70 düzeyine inmesini bekliyorum.

Piyasalar 2017 yılını çok güzel bir gelişmeyle noktaladı. ABD Ankara Büyükelçiliği, tüm vize kısıtlamalarını kaldırdı. Türkiye'deki güvenliğin vize hizmetine yeniden başlamak için yeterli olduğunu açıkladı.

Bu sene yatırım araçlarının seyrine kısaca bakalım. Yılbaşında 100 dolar alan 352 TL ödedi. Yıl sonunda satmaya kalktığında kendisine (dün itibariyle) 380 TL verdiler. 28 lira fazla aldı.

ŞANS OYUNLARI için (ben buna 'resmî kumar' diyorum) halkın cebinden geçen yıl tam 15 milyar lira çıkmış.

ABD Kongresindeki Cumhuriyetçi üyeler, Temsilciler Meclisi ve Senatodan geçen iki ayrı vergi tasarısını birleştirdi ortak bir yasa teklifine dönüştürdü. Kurumlar Vergisi 2018’den itibaren %35’ten %21’e indiriliyor. Daha önceki yasada %20 olarak belirlenen indirimin %21’e çıkarılması uygulama yılının 2019’dan 2018’e çekilmesi için verilen bir taviz. Yasa bugün Temsilciler Meclisinde oylanacak.

Merkez Bankası algı operasyonuna aldanmadı, doğru bildiğini yaptı, piyasalar ters köşeye yattı. Nakit ihtiyacı olan bankaların mesai günlerinde Merkez Bankasından saat 16.00-17.00 arasında kullandığı borçlanma faizi beklentinin altında arttırıldı, ortalık karıştı.

Dünyada çok nadir ülkelere nasip olan bir güce sahibiz.

ABD Başkanı Trump ve İsrail Başbakanı Netanyahu, haklarında açılan davalardan kurtulmak için Kudüs’ü kullandılar. Ama bunu yaparken hedefi saptırdılar.

Türkiye üzerinde oynanan oyunu görüyorsunuz değil mi? Sanki görünmeyen bir el düğmeye bastı.

Suni gündem rafa kalktı. Borsanın sert düşüşe geçtiği geçen hafta yabancı yatırımcılar hem hissede hem tahvilde alıcı pozisyonundaydı.

Kasımda imalat sanayi kapasite kullanımı, 2008 yılı Eylül ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Merkez Bankası rakamlarına göre, kapasite 79.9’a çıktı. Kapasite kullanımı niye artar? Talep çoğaldığı için..

Merkez Bankasını faiz artırımına zorlamak için uluslararası bankalar ve kredi kuruluşları tüm silahlarını kullanıyor.

Düşman Türkiye’yi dolarla vuruyor. Ülke hızla büyürken, enerji tüketimi artıyor. Enerjide dışarıya bağımlıyız. Petrolün %93’ünü, doğalgazın neredeyse tamamını ithal ediyoruz. 2017 sonunda cari açık büyük ihtimalle 40 milyar dolar seviyesinde gerçekleşecek.

Türk lirası üzerinde büyük bir balon var.