Ömre [umre] ibâdetinin fazîleti -1-

Ülkemizin i'tibârlı turizm şirketlerinden olan "İrfân Turizm", yurt içi ve yurt dışındaki seyâhatlerine, bu mart ayında, çok önemli bir halka daha eklemektedir. Daha önce, Özbekistân, Hindistân, Mısır ve Sûriye gibi dış ülkelere, defalarca yolcu kâfileleri götürmüştür. Bu defa, Suûdî Arabistân'a umre ziyâretleri için yolcular götürecektir. Bilindiği gibi, "Kâbe-i Muazzama"yı ziyâretle ilgili iki temel ibâdet vardır: Bunlardan biri "Hac", diğeri ise "Ömre [umre]"dir. İslâmın beşinci şartı olan "Hac" ibâdeti, hem bedenî, hem de mâlî bir ibâdettir. Hac ibâdeti, "belli bir yeri, belli bir zamanda, belli şeyleri yaparak ziyâret etmek" şeklinde ta'rîf edilmektedir. Hac, ancak, "Hac Ayları" adı verilen belli zaman içerisinde yapılabilir. Hac ayları, "Şevvâl-i Şerîf" ve "Zil-ka'de" ayları ile "Zil-hicce" ayının ilk on günüdür. Bu aylar girmeden önce veya bu aylar geçtikten sonra, hacla ilgili menâsikten herhangi biri yapılamaz. "Umre"nin belli bir zamanı olmayıp, bu ibâdet, "Arefe" günü sabâhından, "Kurbân Bayramı"nın dördüncü günü akşam vaktine kadar olan beş gün müstesnâ olmak üzere, hac aylarında da, hac ayları dışında da, bütün yıl boyunca, her zaman yapılabilir. [Zikredilen beş günde, umre yapmak Hanefî mezhebine göre tahrîmen mekrûhtur. Bu günlerde sâdece hac yapılır. Şâyet fakîr bir kimse, üzerine farz olan hac vazîfesini yapmamış ise ve bu hac aylarında "Umre" için gelmiş ise, ona hac farz olur.] Hac ve umre ibâdetleri, ayrı ayrı yapılabileceği gibi, hac ayları içerisinde, bunların ikisi birlikte de yapılabilir. Hac ayları girdikten sonra, hacdan önce umre yapılıp yapılmaması, yapılacaksa umre ve haccın aynı ihrâmla mı, yoksa ayrı ayrı ihrâmlarla mı yapılacağı durumuna göre üç türlü hac vardır: Bunlar ifrâd, temettü' ve kırân haclarıdır. Hanefî mezhebine göre, gücü yeten Müslümânlara, ömürlerinde bir defa olmak üzere, "Hac" ibâdeti farz, "Umre" ibâdeti ise sünnet-i müekkede(kuvvetli sünnet)'dir. [Mâlikî mezhebinde "Umre", gücü yeten Müslümânlara, ömürlerinde bir kerre "müekked sünnet"tir. Fakat Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinde, şartlarını taşıyanlara "Umre" de, hac gibi, ömürde bir kerre "farz"dır.] "Umre" ibâdetini, bütün şart ve rükünlerine, vâciplerine, sünnet ve müstehablarına, mendûp ve edeplerine riâyet ederek ve yasaklarından da kaçarak yapabilmek için, "Umre"ye gitmeden önce, uygun bir "Umre Rehberi"ni, dikkatli bir şekilde okumalı, yapılacak ve yapılmayacak işleri iyice öğrenmelidir. Şimdi bu "Giriş"ten sonra, bugünkü makâlemizde, "Umrenin Ta'rîfi ve Hükmü", "Fazîleti", "Farzları" ve "Vâcipleri" üzerinde kısa kısa duralım: TARİFİ?VE?HÜKMÜ "Umre", belli bir zamanı olmayıp, yukarıda zikrettiğimiz beş gün müstesnâ olmak üzere, hac aylarında da, hac ayları dışında da, bütün yıl boyunca, her zaman yapılabilen, niyet ve telbiye ile ihrâma girip tavâf ve sa'y yaptıktan sonra ihrâmdan çıkılmak sûretiyle îfâ edilen bir ibâdettir. Gücü yetenin ömreye gitmesi çok sevâbtır. Ömrenin fazîleti hakkında birçok hadîs-i şerîf vardır. Ba'zıları şunlardır: "Ömre, diğer ömreye kadar işlenen günâhlara keffârettir." [Buhârî] "Çok ömre yapan kimse, fakîrlikten kurtulmuş olur." [Tirmizî] "Bir kimse ömre yaparken yolda vefât ederse, o ömre sevâbı, kıyâmete kadar ona yazılır." [Ebû Ya'lâ] Ömrenin Farzları: 1-Niyet ve telbiye ile ihrâma girmek. 2-Beytullâhı tavâf etmek... Ömrenin Vâcibleri: 1-İhrâmlı olarak mîkâtı geçmek: Ya'nî mîkât yerinden evvel veya mîkât yerinde ihrâma girdikten sonra mîkâtı ihrâmlı olarak geçmek. 2-Tavâfı abdestsiz ve cünüb olarak yapmamak. 3-Tavâfta avret yeri açık olmamak. [Erkeklerin avret yerleri, diz kapağı ile göbekleri arasıdır.] 4-Tavâfta, Kâbe-i Muazzama, sol tarafta kalmak. 5-Tavâfı, "Altın Oluk"un altındaki "Hıcr-i İsmâîl"i çevreleyen "Hatîm" denilen yerin dışından yapmak. 6-Tavâfın ilk 4 şavtı, "Ömre"nin rüknüdür. Buna, vâcip olan 3 daha ilâve ederek 7 şavt yapmak. 7-Her tavâftan sonra, Mescid-i Harâm içinde iki rek'at namaz kılmak. 8-"Safâ" ve "Merve" tepeleri arasında sa'y etmek. Sa'ye Safâ'dan başlamak. 9-Sa'yı yürüyerek yapmak. İki yeşil direk arasında, erkekler hızlı giderler. 10-Başı tıraş etmek veya saçları kısaltmak. 11-Elbisenin temiz olması.