Bütün işlerde ihlâsın önemi

İhlâs hakkında, İmâm-ı Rabbânî hazretlerinin "Mektûbât-ı Rabbâni" isimli kıymetli kitâbında geçen bir hadîs-i şerîfte şöyle buyurulmuştur: "İbâdetlerinizi ihlâs ile yapınız! Allahü teâlâ, ihlâs ile yapılan işleri kabûl eder." Büyük velîlerden Yûsuf bin Hüseyin Râzî (rahmetullahi aleyh) de buyurmuştur ki: "Dünyâda en kıymetli şey, ihlâstır." Türkistân'da yetişen büyük velîlerden Ebû Saîd Ebü'l-Hayr (rahmetullahi aleyh) buyurmuştur ki: "Allahü teâlâdan ihlâsı, her şeyi O'nun rızâsı için yapmayı isteyiniz. İhlâsta, dünyâ ve âhirette kurtuluş vardır." İHLÂS VE RİYA!.. Kendilerine "Silsile-i aliyye" denilen büyük âlim ve velîlerin altıncısı olan Ebü'l-Hasan-ı Harkânî (rahmetullahi teâlâ aleyh) hazretlerine "ihlâs ve riyâ nedir?" diye sorduklarında; buyurmuştur ki: "Allahü teâlâ için yaptığın her şey ihlâstır. Halk için yaptığın her şey de riyâdır." Hanım velîlerden Fâtıma-i Nîşâbûriyye (rahmetullahi aleyhâ) hazretlerine, "İhlâs sâhibi kime denir?" diye sorulduğunda: "Kim, Allahü teâlâyı düşünerek amel ve ibâdet yaparsa, o kimse ihlâs sâhibidir" buyurmuştur. Evliyânın büyüklerinden Hayru'n-Nessâc (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "İhlâs, amelin kabûlüne vesile olan güzel düşünce(niyyet)dir." Meşhûr velîlerden Huzeyfetü'l-Mer'aşî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "İhlâs, kulun içi ile dışının aynı olmasıdır." Evliyânın büyüklerinden İbrâhim-i Havvâs (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Bir kimse, baş olma sevdâsına kapılırsa, artık ibâdetten, ihlâstan sıyrıldı demektir." Irâk'ta yetişen büyük velîlerden Mekârim en-Nehr (rahmetullahi aleyh) hazretleri; "Muhlis"i şöyle anlattı: "Muhlis, Allahü teâlânın rahmeti ile mahlûkâtın şerrinden kurtulan ve bütün insanların Efendisi olan Peygamber Efendimizin emirlerine uyandır" buyurdu. Büyük velîlerden Yahyâ bin Muâz-ı Râzî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "İhlâs, ameli kusûrlardan temizlemektir." NASIL BELLİ OLUR? Mısır'da yetişen büyük velîlerden Zünnûn-i Mısrî (rahmetullahi aleyh) hazretlerine; "Kulun ihlâs sâhibi kimselerden olduğu nasıl belli olur?" diye sorduklarında; "Kendisini tam mânâsıyla ibâdete verip insanların nazarında mertebe ve itibârının silinmesini severek kabul ettiği zaman" cevâbını verdi. Yine Zünnûn-i Mısrî (kuddise sirruh) buyurdu ki: "Şu üç şey ihlâs alâmetidir. Birincisi medh (övülmek) de, zemm (kötülenmek) de ona tesir etmez. İkincisi, amelleri unutur, günâhlarını düşünür. Üçüncüsü, Hak teâlâdan gayrısını gönlünden çıkarır." Her işinde Allahü teâlânın rızâsına kavuşmayı arzû eden Ebû Midyen Mağribî (rahmetullahi aleyh) ihlâs sâhibi idi. İhlâsla ilgili olarak buyurdu ki: "İhlâsın alâmeti, her an Allahü teâlâyı müşâhede etmek, O'ndan başkasını hiç hâtırına getirmemektir." Evliyânın büyüklerinden Ebû Bekr-i Dükkî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "İhlâs odur ki; insanın zâhiri, bâtını, durması, hareket etmesi, nefes alıp vermesi, yani her hâli Allahü teâlâ için olmalıdır. Nefsin, hevânın payı bulunmamalı, hiçbir hareket, bir mahlûk için olmamalıdır." Evliyânın meşhûrlarından Ebû Bekr Verrâk (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "İhlâs sâhibi mi olmak istiyorsun, önce baş olma sevgisini kalbinden at. Sonra kendini kimseden üstün görme." TASAVVUF NEDİR? Bağdâd'ın büyük velîlerinden Ebû Saîd-i Harrâz (rahmetullahi aleyh), ihlâs sâhibi olup yaptığı her işi Allahü teâlânın rızâsına uygun yapardı. Başkalarına da ihlâslı olmayı tavsiye ederdi. İslâm âlimleri kitaplarında, "Tasavvuf": "Îmânın vicdânîleşmesi ve ibâdetleri seve seve yapmak ile harâmlardan uzaklaşmaktır" diyorlar. Tasavvuf kalbin kötülüklerden tasfiyesi, nefsin terbiye edilmesidir. Bu da İslâmiyetin emir ve yasaklarına tâm uymakla olur. Bu yolda insanın ilerlemesi ve yükselmesi, bir rehber (üstâd, mürşid, hoca) ile çabuk ve kolay olur. İhlâs sâhibi ve Allah adamları olan bu rehberlerin yanında bulunmak ve onların tavsiye ve nasîhatlerine uygun hareket etmek, kalpte ihlâsın hâsıl olmasına yardım eder.