Üzerine yemin edilen on gece...

Kur'ân-ı kerîmde Fecr sûresinin başında, "Fecre, on geceye... yemîn olsun" buyuruluyor. On gece hangi gecelerdir? İki hadîs-i şerîf meâli şöyledir:

"Allah indinde, Zilhiccenin ilk on günündeki amellerden daha kıymetlisi yoktur." [Tirmizî]

"Fecr suresindeki on gün, kurbân ayının [Zilhiccenin] ilk on günüdür." [Hâkim]

İbn-i Abbâs hazretlerine göre, yemîn edilen on geceden murât, Zilhiccenin ilk on gecesidir. O günler, hac amelleriyle iştigâl günleridir. [Hâzin]

Bu on gece, Zilhicce ayının ilk on gecesidir. [Beydâvî, Celâleyn]

On geceden murâd, Ramazân'ın son on gecesi veya Muharrem'in ilk on gününün geceleridir. [Medârik]

Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bazı gece ve günlere kıymet vermiş, bu gece ve günlerdeki, duâ ve tevbeleri kabûl edeceğini bildirmiştir. Allahü teâlâ, bu gece ve günlerde yapılan duâ ve tevbeleri kabûl buyuruyor. Her ne kadar Muharrem ayının ilk 10 gecesi ve günü geçmişse de, Muharrem ayı harâm aylardan olması i'tibâriyle, mübârek bir aydır.

Hicrî yıl, hicretin başlangıç kabûl edildiği târih, senedir. Ayın hareketi esâs tutulduğu için buna, "Hicrî-Kamerî Sene" veya "Sene-i Kameriyye" de denir.

O seneki Muharrem ayının birinci günü, yani hicretten 66 gün evvel, Müslümânların hicrî-kamerî sene başlangıcı oldu. Bu da, târihçilere göre mîlâdın 622. yılındaydı. Temmuz ayının 16. [Cumâ] gününe rastladığı, Ahmed Ziyâ Beyin "Kozmoğrafya" kitâbında yazılıdır. Kubâ köyüne ayak bastığı 20 Eylül günü Müslümânların yılbaşısı, yani hicrî sene başlangıcıdır. 20 Eylül gününü başlangıç kabûl eden güneş yılına da "Hicrî- Şemsî Yıl" denir.

İslâmiyet'te, güneş yılının ayları içinde, sayılı mübârek bir gün yoktur. Doğum günü ve mübârek geceler, hicrî yıl ile kutlanır. Bütün ibâdetlerde ve dînî faâliyetlerde kamerî aylar esâs alınır. Hac, oruç, kurbân ve bayram günleri hep kamerî aylara göre tespit edilir. Bütün mübârek geceler de kamerî aylara göre tesbît edilir.

Eskiden Müslümânlar, 1 Muharrem'i sene başı kabûl eder, bu kendi yılbaşı gece ve günlerinde birbirlerini ziyâret ve musâfeha eder, tebrîkte bulunur ve hediyeler verirlerdi. Yılbaşını dergi ve gazete ilânlarıyla kutlarlardı. O gün, Müslümânlar için âdetâ bayram sayılırdı. O gün de, bayram gibi temiz giyinip, fakîrlere sadaka verirlerdi. Ziyâretlerde ve gönderilen tebrîklerde yeni yılın, birbirlerine ve bütün insanlara hayırlı ve bereketli olması için duâ ederler, büyükleri, âlimleri, akrabâyı evlerinde ziyâret edip duâlarını alırlardı. Temiz giyinmek, fakîrlere sadaka vermek de dikkat edilen husûslardandı...

***

Mübârek geceleri, hicrî-kamerî sene içerisindeki sırasına göre zikredecek olursak, en başta 1- Muharremin 1. gecesi gelmektedir. Sonra 2- Aşûre [10 Muharrem] gecesi, sonra da 3- Mevlid gecesi gelmektedir. Bunlardan sonra, 4- Regâib gecesi, 5- Mirâc gecesi, 6- Berât gecesi, 7- Kadir gecesi, 8- Ramazân Bayramı gecesi, 9- Arefe gecesi ve nihâyet 10- Kurbân Bayramı gecesi gelmektedir.

Yukarıda bildirilen on geceden başka, fıtr bayramının diğer geceleri, Zil-hicce ayının ilk on gecesi, Muharrem ayının ilk on gecesi ve her Cum'a ve Pazartesi geceleri de mübârektir.