"Ehl-i sünnet" denilince ne anlaşılmalıdır?
4 Şubat 2020 02:00
"Ehl-i Sünnet i'tikâdı" dalâlet fırkaları dışında kalan ümmetin ana gövdesi ve cumhûrun temel inancı, sahîh İslâm anlayışıdır.
Hemen makâlemizin başında, çok net bir şekilde ifâde edelim ki, "Ehl-i Sünnet" denildiğinde, şunun anlaşılması ve bilinmesi gerekir:
"Ehl-i Sünnet"; Edille-i şer'iyye yani Kur’ân-ı kerîm, Sünnet-i seniyye, İcmâ-ı Ümmet ve Kıyâs-ı Fukahâ denilen 4 dînî delîle bağlı, itikâdî olarak Mâtüridî-Eş’arî, amelî olarak da dört hak mezhep olarak bilinen; Hanefî, Mâlikî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerinde tedvîn edilmiş olan mukaddes dînimiz İslâm’ın tâ kendisidir.
Hadîs-i şerîflerle övülmüş olan ilk üç hayırlı nesil (Sahâbe-i Kirâm, Tâbiîn-i Kirâm ve Tebe-i Tâbiîn-i Kirâm)ın yani “Selef-i Sâlihînin itikâdı” olarak isimlendirilen "Ehl-i Sünnet i'tikâdı"; sonradan ortaya çıkmış bir tez veya antitez şeklinde oluşmuş bir mezhep olmayıp; dalâlet fırkaları dışında kalan ümmetin ana gövdesi ve cumhûrun temel inancı, sahîh İslâm anlayışıdır.
Özet olarak söyleyecek olursak: Ehl-i Sünnet itikâdı, Allahü teâlânın emrettiği, Sevgili Peygamberimizin inandığı, Hulefâ-i Râşidîn, Aşere-i Mübeşşere ve Ehl-i Beyt başta olmak üzere bütün Sahâbe-i kirâm, Tâbiîn ve Tebe-i Tâbiîn denilen ve hadîs-i şerîflerle medholunan ilk üç hayırlı neslin, Fukahâ-i Seb'a denilen 7 büyük Fıkıh âliminin, 4 Mezhep İmâmının, 2 Akâid İmâmının, büyük Müctehidlerin, 12 İmâmın, Silsile-i Aliyye ve Turuk-ı âliyye denilen büyük ulemâ ve evliyânın itikâdlarıdır.
Tasavvufta da esâs maksat, şu iki gâyenin gerçekleştirilmesidir:
Birincisi; İslâmın doğru itikâdının, yani Ehl-i Sünnet vel-cemâat itikâdının yakînî ve vicdânî olmasını, yani sağlamlaşmasını, kalbe yerleşip sinmesini, şüphe getiren tesirlerle sarsılmamasını temîn.
Tasavvufun ikinci gâyesi ise; emir ve yasakları yerine getirip ibâdetleri yapmakta kolaylık bulmanın, ibâdetlerden lezzet almanın, işleri sırf Allah rızâsı için yapmanın, ihlâsın, Allahü teâlâyı görür gibi O’na ibâdet etmenin hâsıl olması, nefs-i emmâreden (kötülükleri emreden nefisten) doğan tembelliklerin, sıkıntıların giderilmesidir.
“Tasavvuf ilmi”, kalbin kötü huylardan sıyrılarak, iyi huylar kazanmasını sağlar; fertleri rûhen olgunlaştırır. Rûhen olgunlaşan fertlerden meydana gelen cemiyetler de huzûrlu ve problemsiz olurlar.
Tasavvuf büyükleri fertlere, âilelere ve bütün cemiyete; Allahü teâlânın ve Resûlullah Efendimizin sevgisini, güzel ahlâkı, yardımlaşma duygularını vermişler, hareket ve canlılık kazandırmışlardır. Her türlü sınıf ve imtiyaz farkını reddederek, sultânla çobanı, İslâm kardeşliği şuûru içinde eritmişlerdir.
Cemiyetler, hakîkî tasavvuf büyüklerinin sohbet ve nasîhatlerinden nasiplerini aldıklarında, en huzurlu zamanlarını yaşamışlardır. İnsanlar kötülüklerden ve bunalımlardan uzak durup, insanlığı ve medenîliği öğrenmişlerdir.