Şerif Akcan

Soru: "Ben 7322 gün prim ödedikten sonra 25 Şubat 2013 tarihinde emeklilik talebinde bulundum. Bana 1.022 TL aylık bağlanmış. Ödediğim prim seviyesine göre bu maaş bana düşük geldi. Acaba maaşım eksik hesaplanmış olabilir mi?" A.Ceritoğlu/G.Antep

Çalışamayacak derecede yaşlı ve yoksul durumda olan bu kişilere verilen sosyal güvenlik hizmeti aynı zamanda ülkenin ne derece sosyal refah devleti olabildiklerinin de önemli bir göstergesidir. Ülkemizde bu konudaki ilk ciddi adım, 1976 yılında atılmış ve kimsesiz, 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarına yardım eli uzatılmıştır. Başbakanımızın özürlülere yönelik hassasiyeti nedeniyle özürlü vatandaşlarımız da 65 yaş aylığı kapsamına alınmıştır.

Bilindiği üzere, ölen sigortalının geride kalan hak sahiplerine hangi kapsamda ölüm aylığı bağlanacağında temel belirleyici unsur son yedi yıl primlerinin fazla olanı değil, sigortalının ölüm tarihinde en son ödediği primin statüsüdür.

Sigortalının ölümü halinde en son hangi sigortalılıkla ilişkilendirilmiş ise geride kalan eş, çocuklar bazı hallerde de anne ve babasına ölüm aylığı bağlanacaktır. Her ölen sigortalı için ölüm aylığı bağlanması söz konusu değildir.

Ömrünü Türk Milletinin hizmetine adayan ve bu nedenle hepimizin gönlünde taht kuran Enver Ören Ağabeyimizin anısına Türk Sosyal Güvenlik Sistemimizdeki ölüm aylığını derinlemesine irdelemek ve sizlerle paylaşmak, bu suretle bir anlamda Enver Ağabeyimle helalleşmek istiyorum...

Soru: "2007 yılında babamın sahibi?olduğu?firmada?sigortalı?olarak?çalışmaya başladım. Daha sonra 2009 Şubat ayında şirketten hisse alıp ortak oldum. Kesinti olmadan hâlâ sigortalı olarak görünüyorum. Ortak olduğum şirketten sigortalı bildirilmemin sakıncası var mı?" Erdem Y.

Soru: "Vefat eden eşimden maaş alıyorum. Bir iş yerinde çalışıyorum. Muhasebeci, sigorta yaparsak maaşın kesilir diyor. Sigortalı bir işe girersem maaşım kesilir mi?" Nizamettin S/Düzce

Soru: "Vefat eden babamdan dolayı yetim aylığı almaktayım. İki ay önce erkek kardeşimin şirketine ortak oldum ama içime bir şüphe girdi. Şirkete ortak olmam yetim aylığı almama engel olur mu?"

Temel koruma birimi olarak aileyi esas alan Reform Yasasındaki ölüm sigortası, di?ğer sigorta kollarından farklı olarak sigortalının kendisine değil, ölüme bağlı olarak geride kalan hak sahiplerine sosyal güvenlik garantisi sağlayan bir sigorta koludur.

Soru: "İlk defa 1975 yılında sigortalı oldum. 1998 yılına kadar ödenmiş 3050 gün primim var. Emeklilik yaşını tamamlamaya 3 senem kaldı. 3600 günden eksik kalan süreyi isteğe bağlı sigortayla mı yoksa askerlik borçlanmasıyla mı tamamlayayım?"

Soru: "10 Nisan 1961 doğumluyum. İlk defa 15 Ocak 1988 yılında sigortalı oldum. 2010 yılı sonunda sigortam sona erdi. Toplam 3020 gün prim ödemem var. 1992 yılında yaptığım doğum nedeniyle primi ödenmemiş 610 günüm var. Ne zaman emekli olurum?" Hülya G./İstanbul

Sosyal güvenlik mevzuatımıza göre; sosyal güvenlik kanunlarından diğer bir ifade ile SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı ya da banka ve borsa sandıklarından, yaşlılık ve malullük aylığı almakta iken ticari faaliyette bulunanların maaşlarından % 15 oranında sosyal güvenlik destek priminin kesilmesi gerekmektedir.

Sayın Şerif Bey. Şu an 24 yaşındayım. 13 Mayıs 2008 tarihinde babam vefat etti ve üniversite öğrencisi olmam nedeniyle yetim maaşı almaya başladım. Halen son sınıf öğrencisiyim. Part-time sözleşmeyle bir iş yerinde çalışmayı düşünüyorum. Çalışırsam elime 300 TL geçecek. Oysa maaşım 620 TL. Çalışırsam maaşım kesilir mi? Alican K./İstanbul

Stajyer öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanununun 33'üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50'si üzerinden Bakanlık ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekle karşılanır.

Çırak, kalfa ve ustaların eğitimi ile okullarda ve işletmelerde yapılacak mesleki eğitime ilişkin esasları düzenlendiği 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu Mesleki Eğitim Kurulunun belirleyeceği mesleklerde, kamu ve özel sektöre ait kurum, kuruluş ve iş yerleri ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarındaki eğitim ve öğretimi kapsamına almaktadır. Mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin beceri eğitimlerini geliştirmek üzere işletmelerde mesleki eğitim yaptırtma zorundadır.

Soru: "Sayın Şerif Bey. 15 Eylül 1988 tarihinde staj yaptığım Ticaret Meslek Lisesinden SSK numarası aldım. Daha sonra 12 Mart 1993 tarihinde iş yeri açarak Bağ-Kur'lu oldum.

Soru: "Ben özürlü olarak çalışmış ve 2000 yılında resen zorunlu emekli edilmiş biriyim. Vergi indirim belgemi ibraz etmeden beni emekli etmediler. Son beş yıllık primimi tavandan ödedim.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 31'inci maddesine göre; çalışma gücünün en az % 80'ini kaybetmiş bulunan ücretliler (SSK sigortalısı ve Kamu Çalışanları) birinci derece sakat, en az % 60'ını kaybetmiş bulunan ücretliler ikinci derece sakat, en az % 40'ını kaybetmiş bulunan ücretliler ise üçüncü derece engelli sayılmakta ve Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde belirlenen aylık tutarlar, sigortalının ücretinden indirilmektedir.

Toplumun engelliler konusunda dikkatini çekebilmek ve daha duyarlı olmalarını sağlamak için tüm dünyada 3 Aralık günü Dünya Engelliler Günü olarak kabul edilmekte çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Dünya Sağlık Teşkilatı verilerine dünya nüfusunda 500 milyon engelli yaşamaktadır.

Soru: "Beş yıldan uzun süre ayrı yaşadığım eşime ölmeden önce boşanma davası açmıştım. Davanın son duruşması bu ayın 20'sinde görülecekti ancak boşanma davası açtığım eşim ayın 13'ünde vefat etti. Bana maaş bağlanır mı?" C.Karagöz/İstanbul