Yetenekli Kalemler

Türkiye ve diğer Türk Cumhuriyetleriyle Türk topluluklarının, ulusal tanıtma ve kamuoyunu etkileme gücü konusunda, 21. Yüzyılda yeni bir yapılanmaya çok acil ihtiyacı var. Bu ihtiyacın önceliği, Azerbaycan-Türkiye ortaklığında, 27 Eylül-10 Kasım Dağlık Karabağ Kurtuluş Harekatı’nda da gözlemlenmişti. Türk Dünyasının uluslararası gündemleri belirleme ve etkileme gücü, etkinlik kapasitesi yetersiz kalmış, haklının hakkı görsel ve işitsel araçlarla insanlığın vicdanına yeterince duyurulamamıştır.

İnsan neyin ya da kimin hikâyesini ne kadar çok bilirse genelde ona o kadar çok sevgi duyar. Bir belgeselde bir tilkinin bir tavşanı yakaladığını görünce tilkiye kızar tavşana üzülürüz. Tilkinin tavşandan bir parçayı ağzından yavrularının önüne attığını görünce de duygularımızda bir dalgalanma olur.

Diğer bir gerçek ise hava kirliliği ile COVID-19 virüsü kaynaklı ölümler arasındaki ilişki... Hava kirliliğinin solunum hastalığı üzerindeki etkisi, başka bir koronavirüsün sebep olduğu SARS salgını sırasında da gösterildi. Bir çalışmada, en yüksek hava kirliliğine sahip bölgelerde yaşayan SARS hastalarının hastalıkları boyunca çok daha zorlandığından bahsedilmekle birlikte temiz havaya sahip bölgelerde yaşayan hastalara kıyasla hava kirliliği yüksek yerlerde yaşayanların SARS'tan ölme ihtimalleri iki kat daha fazlaydı.

Koronavirüs kısıtlamaları oluyor peki evimiz ya da kapalı alanlar bizleri koruyor mu? Korunmak için neler yapmalıyız? Covid-19 salgını devam ederken, bilim adamları bu virüse karşı vücudun risklerini araştırmaya devam ediyor. İlgi çekici bir ihtimal hava kirliliğidir.

Dün demiştik ki yazımızın başında “Bugün ülkemizde çarklar hâlâ dönüyorsa, devlet ayakta dimdik duruyorsa, çocuklar anasız, babasız kalmıyorsa, bunda hiç şüphe yok ki sağlık çalışanlarının büyük bir payı var.” Ardından “Bir an olsun” diye sıralamıştık duygularımızı…

Bugün ülkemizde çarklar hâlâ dönüyorsa, devlet ayakta dimdik duruyorsa, çocuklar anasız, babasız kalmıyorsa, bunda hiç şüphe yok ki sağlık çalışanlarının büyük bir payı var.

Zihnimizin ördüğü kalın ve yalıtımlı duvarlardan, ancak özgürleşen benlikler kanatlanarak çıkıyordu. Derin çukurların arasında çocuklar gibi sekerekten geçiyor hayat denilen.

Serçeler titrek kanatlarıyla doluşurken penceremin pervazına, gözüm takılıp gidiyor sokağın köşesine sinmiş çocuğa. Belli, saçına su değmeyeli belki haftalar olmuş, tabii yağmur yağmadıysa... Evi barkı neresidir, nereye sığınır? Çatısı delik dört duvarı dökük yeleği sökük yuvası nerelerdedir?

Doğruluk ve dürüstlüğün güzel bir erdem olduğuna bir iki örnek vererek açıklamaya çalıştığım yazıma bugün de kaldığım yerden yine bir hatıram ile devam ediyorum...

Dürüst olmak, özü sözü bir olup hile ve ikiyüzlülükten uzak, erdemli davranışlar sergilemek demektir. Dürüstlük, insanî değerleri çürümemiş her toplum ve kültürde “adamlık nişanı” olmuştur. Dürüstlüğün göstergesi özde ve sözde doğruluktur. Sözde doğru olma hassasiyeti, kişilik mayamıza dürüstlük aşısı yapmak gibidir. Sözdeki doğruluk “öze ve davranışa” dürüstlük kıvamı yükler ve şahsiyet dilini etkinleştirir.

Yine, yeniden bir güç kavgası… Yani işin özeti insanlık sürekli değişmeleri için sunulan fırsatları hırsının kanatlarına alarak yeni bir tekerrüre doğru doludizgin gidiyor.

"Aynı şeyi tekrar tekrar yapmak ve farklı sonuçlar beklemek deliliktir..."

Dünyada bir günde kaç tane kuş kaç tane ağaca konuyordur acaba?

Sevgili okur, bugün içimi dökmek istiyorum sana. Salgın sürecinde öylesine içimize döndük ki, birçoğumuzun artık kimseye hiçbir şey anlatası gelmiyor. İnsanlar birbirini anlamaktan uzaklaşıyor giderek... Oysa insanın dinlenmeye, derdini paylaşmaya, en çok da anlaşılmaya ihtiyacı var. Hele ki böyle zor günlerde zannımca birbirimize daha çok destek olmamız gerekiyor.

Vatan ve hürriyet! Bu iki kelime kendini, tarihini bilenler için kutsal bir değerdir. Allahü teâlânın insana bahşettiği, kalbine sevgisini verdiği, umut ve neşe kaynağıdır. Vatanı korumamız, düşmana karşı durmamız farzdır. Bu mefhumun (kavramın) taşıdığı mana siyasi spekülasyonlara alet edilemeyecek kadar önemlidir. Biz Türkler vatanseveriz, ama ne yazık ki hepimiz vatanperver değiliz. Vatansızlığın ne olduğunu bilmek ve anlamak istiyorsak, bir asır öncesindeki Rus ve Türk tarihini çok dikkatli ve titiz bir şekilde okumalı, araştırmalıyız. Nihayetinde görülecektir ki, en çok gözyaşı dökülen, ağlatılan; en çok yerinden-yurdundan edilen, en çok kanı dökülenlerin başında Türklerin geldiği hakikati yüzümüze bir tokat gibi çarpacaktır. İnanıyoruz ki bu gerçeği hiç kimse inkâr etmeyecektir.

Okullardaki tarih kitaplarını bir de bu açıdan ele alır mısınız? Kim, nerede, hangi tarihte doğdu ve öldü? Hangi kaleyi muhasara etti? Hangi savaşlarda kaç kişi savaştı? Antlaşma maddeleri, nedenleri-sonuçları vb. gibi tamamı teknik detaylara boğulmuş müfredatın tarihi sevdirmeye ve düzenli okumaya ne kadar katkısı olur ki sahi?

Merhum Nâbî, hayatı boyunca halkın anlayacağı bir dille, insanlara ders niteliğinde şiirler yazardı. 17. yüzyıldan itibaren günümüze kadar gelen şiirleri âdeta bir değerler eğitimiydi. Takma adı olan mahlası, hiçliği ve yokluğu ifade eden "nâ" ve "bî" kelimelerinden oluşuyordu.

Nizamülmülk ki… Âlim, edip ve kadirşinas bir zât idi… Öyle olduğu için meclisi; ilim ve sanat adamlarının toplandığı bir yer hâline gelirdi. Büyük Selçuklu Devleti'ne; idari, adlî, askerî, mâlî, sosyal ve kültürel sahada pek çok yenilikler ve değişiklikler getirdi. Sarayı, merkezî hükûmet teşkilâtını, İslâm esaslarına dayalı mahkemeleri, toprak sistemini sağlam esaslar üzerine yeniden düzenledi. Siz böyle bir beyni, böyle bir âlimi ve devlet yöneticisini ormanda gerilla tipinde savaşan cihangirler arasında bir nefer gibi nasıl bulundurursunuz?

Bir tarihî dizi daha televizyon seyircisiyle buluştu. Birkaç bölümdür de seyirciyi başarılı bir şekilde ekranlara çekiyor… Belli ki dizi, büyük bir bütçeyle çekilmiş ve hiçbir maliyetten kaçılmamış. Film, kanlı savaş sahneleriyle perdeyi açtı. Çok gerçekçi çekilen savaş sahnesinden hemen sonra Sultan Alparslan, bir Batınî tarafından şehit edildi. Devletin birinci veziri Nizâmülmülk, Sultan Alparslan’ın oğlu Melikşah’ı tahta geçirdi. Bana öyle geliyor ki: Gerçek hikâye, sadece bundan ibaret, gerisi tamamen kurgu…

Hani denilir ya ilkel çağ… Aslında bu da yargılanması sorgulanması gereken bir söylem olup bizim kültürümüzde olmayan olması tasavvur edilemeyen terimlerdendir…