Çocuktaki davranış bozukluğunun kaynağı anne - baba

Ziyneti Kocabıyık - Günümüzde anne babaların yaptığı hatalar çocuklarda davranış bozukluklarına yol açıyor. Anne babalar; yeme bozuklukları, arkadaşlarla iletişim bozuklukları, saldırgan davranışlar, öfke patlamaları, teknoloji bağımlılığı, anne baba çatışmaları, sınav endişesi gibi davranış problemleri yüzünden psikologların kapısını aşındırıyor. Gerçekten günümüz çocukları bu kadar problemli mi, yoksa anne babalar bu durumu abartıyorlar mı? Psikolog Levent Erdem, çocuklarda gözlenen davranış bozukluklarının büyük ölçüde anne babanın yanlış tutum ve davranışları yüzünden ortaya çıktığını söylüyor.
Anne-babaların çocuklarının güçlü, başarılı ve hayata dirençli yetişmesini istediklerini söyleyen Erdem “Ancak kendi davranışlarına dikkat etmiyorlar.  Özellikle okul öncesinde ve okul çağında çocuğun zihinsel kabiliyetleri bir yetişkin kadar gelişmediği için sebep-sonuç ilişkilerini kuramazlar.  Mantık yürütmek yerine yakın çevresinde gördüklerinden etkilenirler” dedi.

İYİ ANNE BABA NASIL OLUNUR?
Anne babaların yaptığı en önemli hata “bir insan yetiştirmenin” ne kadar karmaşık ve özen gösterilmesi gereken bir konu olduğunu fark etmemek olduğunu söyleyen Erdem “Çoğu anne baba çocuğu pahalı özel okullara gönderebilmenin ‘iyi anne baba’ olmak için yeterli olduğunu düşünüyor. Oysa çocuğa, okulun verecekleri ile anne babanın verecekleri birbirinden farklıdır. Aile eğitimi hayati önem taşır. Ayrıca özellikle çalışan anne babalar ilgilenemedikleri çocuklarını pahalı oyuncaklara boğarak iyi anne baba olduklarını düşünüyorlar. Çocuğa para harcamak iyi anne baba olmak değildir” dedi.

ÖĞÜT VERMEYİN YAPIN!
Anne babaların çocuklarına doğru davranışı öğütlerle aşılamaya çalıştığını ancak bu yöntemin her zaman başarıya ulaşmadığına dikkat çeken Psikolog Levent Erdem “Çocuğa öğütlediğiniz bir davranış şeklini önce siz uygulayın. Mesela yemek masasından kalkarken ‘eşinize eline sağlık’ demeyi alışkanlık edinirseniz, çocuğunuz da kendini mutlu eden herhangi bir durumda teşekkür etmeyi öğrenecektir. Çocuğun ders çalışmamasından şikâyet ederken, kendi davranışınıza bakın. Siz veya eşiniz akşam yemeğinden sonra bütün vaktinizi televizyon karşısında veya elinizdeki cep telefonuyla sosyal medya takibinde geçiriyorsanız, çocuğun o saatte ders çalışmasını bekleyemezsiniz. Evde veya sokakta sürekli olarak kavga ediyorsanız çocuğunuz da saldırgan ve aşırı sinirli olacaktır” diye açıkladı.

PATRONLAR KARIŞMASIN
Çocukları değerlendirirken, çoğunlukla anne babalar kendi çocukluk dönemlerine göre bir kıyaslama yapıyor. Oysa o dönemle günümüz  arasında sosyal, kültürel, teknolojik ve ekonomik farklılıklar var. Çoğu kendi çocukluğunuzla kıyaslamayın. Modern anne babanın en önemli hatalarından biri de ailede patronun kim olduğunun karışmasıdır. Anne babalar çocuklarıyla iletişimde açık, güven telkin eden, sevgi gösteren ve fazla taviz vermeyen bir dil kullanmalıdır. 

AŞIRI KORUMACI OLMAYIN
Anne babaların en çok yaptığı hatalar aşırı korumacılık, çocuğun kişilik gelişimine ket vuran bir davranış modeli sergilemeleridir. Çocuk ile “kaliteli” vakit geçirmemek de çok rastladığımız bir hatadır. Sadece çocukla yerlerde yuvarlanarak oyun oynamak kaliteli zaman geçirildiğini göstermez. Bu da gereklidir. Ancak, kaliteli zaman geçirmek, ona değer verdiğinizi gösteren duygusal tatmin sağlamasına yardımcı olan faaliyetler yapmaktır. Mesela, evin balkonunda bir saksıya birlikte bir tohum ekip onun gelişimini izleyebilirsiniz…

HIRSLARINIZI ONA YANSITMAYIN
Her dakika artan kişiler arası rekabet, başarma ve daha iyisini yapma mecburiyetini de beraberinde getiriyor. Bu zorluğa bir de çocuğu ile olan ilişkilerini nasıl yönetmesi gerektiğini bilmeyen anne baba tutumu eklenince çocuğun davranışları olumsuz etkileniyor. Aile içinde ise anne baba rolünün yanında ayrıca “karı-koca” iletişiminin de olduğunu unutuyor ve her şey çocuk için yapılmaya başlıyor. Bu da evliliklerin yıpranmasına sebep oluyor.