Unuttuğumuz komşu: Irak
3 Ağustos 2013 01:00
Türk medyası Orta Doğu'da Mısır ve Suriye sorunu ile meşgul. İç savaş, mülteciler, insanlık dramları ve politik tartışmalar farklı biçimlerde devam ediyor. Gelişmeler tartışmaların ve trajedinin daha uzun süre devam edeceğini gösteriyor. Oysa gözden kaçan, geri planda kalan başka bir dram, komşumuz Irak'ta yaşanıyor.
Birleşmiş Milletler verilerine göre bu yıl Irak'ta terör saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 4137 ve 9865 kişi de yaralanmış durumda. Saldırılar sistematik ve organize. Aynı anda Bağdat'ta on farklı yerde bomba patlayabiliyor ve ülkenin en korunaklı hapishaneleri basılarak çoğu terör zanlısı yüzlerce tutuklu kaçırılabiliyor. Güvenlik sorunu kaygı verici boyutta ve gittikçe kötüleşiyor.
İstatistiklere göre kayıpların sayısı Suriye'den daha az. Ancak, bazı sosyal bilimcilerin ifade ettiği üzere bir ülkede hayatını kaybedenlerin sayısı bir yılda bini geçmişse o ülkede iç savaş var demektir. Buna göre de Irak'ta adı konmamış bir iç savaşın ayak sesleri duyuluyor ve yakın gelecekte daha büyük dramlara şahitlik edebiliriz.
Irak'taki çatışmaları iç ve dış dinamikler ışığında sınıflandırmak açıklamak pek kolay değil. Sünni, Şii mezhep çatışması, Şiiler arası rekabet, Bölgesel Kürt yönetimi ile Bağdat'ın gerilimli ilişkileri siyasi ortamı sarsarken zaten zayıf olan güvenlik mimarisi tamamen çöküyor. "Devlet" gücünün ve otoritesinin başbakan tarafından sadece Şiiler lehine kullanılması diğer grupları ötekileştiriyor ve onları kendi başlarının çaresine bakmaya zorluyor.
Sorun yalnızca Şii Başbakan Maliki ile Sünni Cumhurbaşkanı Tarık El Haşimi arasında olsa bir ara yol bulunabilirdi. Ancak, Irak'ta olanları Orta Doğu'daki mezhep çatışmalarından, etnik rekabetten, devletlerarası güç oyunlarından ayrı ele almak mümkün değil. Irak'taki çatışmalar Suriye iç savaşının doğal bir uzantısı ve artık siyasi sınırların hiçbir anlamı yok. Sınırı kapatarak Esad'a yardım etmeye çalışan Maliki ile Esad'a karşı savaşmak için gönüllü gönderen Sünni gruplar/aşiretler bu savaşın tarafı durumundalar...
Suriye'de yürütülen "vekaleten savaş"ın birleşik cephesi Irak'ta açılmış görünüyor. Cephenin bir tarafında İran, Suriye ve Hizbullah ittifakı, öteki yanında Suudi Arabistan, Katar, Körfez ülkeleri, Ürdün ve Türkiye bloku yer alıyor. Sınırları aşan bu gayri nizami karakterdeki sivil savaşların en büyük özelliği yıllarca sürmesidir. Anlaşılan sadece Suriye'de değil Irak'ta da daha uzun yıllar "savaş/terör" ve dram konuşacağız...