Nihat Ali Özcan

Mısır'da korkulan oldu. General Sisi, "meşru otoritenin" kendisi olduğunu göstermek için eylemcileri zorla dağıtmaya girişti. Bir dizi yasak getirdi. Yüzlerce insan hayatını kaybetti. Bu trajik olay sadece Mısır'ın geleceğinde belirleyici olmayacak çok ciddi tartışmaları da beraberinde getirecektir.

Son aylarda Türkiye Suriye sınırından şiddetli çatışma haberleri geliyor.

Türk medyası Orta Doğu'da Mısır ve Suriye sorunu ile meşgul. İç savaş, mülteciler, insanlık dramları ve politik tartışmalar farklı biçimlerde devam ediyor. Gelişmeler tartışmaların ve trajedinin daha uzun süre devam edeceğini gösteriyor. Oysa gözden kaçan, geri planda kalan başka bir dram, komşumuz Irak'ta yaşanıyor.

Hükümet büyük riskler alarak PKK'yı dönüştürmeyi, çatışmalara son vermeyi ve sorunu çözmeyi hedefliyor.

Suriye'deki ayaklanmaların ilk günlerinde birçok kişi mezhepler arası çatışmalardan ve ülkenin bölünmesinden duyduğu kaygıları dile getirdi.

Askerî darbeyi takip eden günlerde herkes Mısır'da bir ayaklanmanın ardından iç savaşın patlak vermesinden korktu. Bu korku, askerlerin çok sayıda sivili katlettikleri günlerde giderek arttı. Bugünlerde ise Mursi taraftarları protestolarını sürdürüyor olsa da askerî rejime karşı silahlı bir ayaklanma ve ardından da uzun yıllar sürecek kaotik bir iç savaşın yaşanma ihtimali gittikçe azalıyor.

Siyasi çalkantıların ardından iç savaşın eşiğine kadar gelen Mısır'da, ordu yönetime el koydu. Dikkatler bu ülkeye çevrilmiş durumda. Elbette ilginin tek nedeni Mısır'daki iç karışıklık değil. Gelişmelerin uzun vadede bölge dengeleri üzerine etkileri de merak ediliyor.

Gezi parkı ile başlayan olayların farklı alanlardaki yansımalarını görebiliyoruz. Her yorumcu ilgi alanı ve kendi penceresinden olaylara bir açıklama getirmeye çalışıyor. Bu çerçevede "yabancı aktörlerin rolü" üzerine yapılan tartışmalar dikkat çekici.

Hükümet, gösterileri sonlandırmak için yeni yollar, yöntemler arıyor. Göstericilerin hepsini aynı görmüyor ve her gruba farklı bir strateji ile yaklaşmayı deniyor.

İstanbul'da başlayan gösteriler çeşitli şehirlerde devam ediyor. Görünen o ki bir müddet daha devam edecek. Olayların nedenleri ve geleceği tartışılıyor, arka plana dair yapılan açıklamalar ise birbirinden farklı.Yapılan yorumlar insanların, kimlik, ideoloji ve politik tercihine göre değişiyor.

Suriye'de işler her geçen gün daha da karışıyor. Devletlerin, devlet dışı aktörlerin sayısı, rolü, politik motivasyonları sürekli değişiyor, farklılaşıyor ve artıyor.

Küresel tartışmalar ve Suriye'deki gelişmeler Esad'ın kısa sürede iktidardan gitmeyeceğini gösteriyor. Cenevre'de yapılacak ikinci toplantı bu konuda yeni ve önemli ipuçları verecek.

Geçen hafta Türkiye tarihinin en büyük terör saldırısı ile sarsıldı. Elliden fazla insanımız hayatını kaybetti. Saldırı kısa sürede etkisini gösterdi, birçok tartışmayı tetiklerken kamuoyu da bölündü.

PKK militanlarının sınır dışına çekilmeye başlamasıyla dikkatler İran'a döndü.

PKK, bu yaz militanlarını Kuzey Irak'a çekecek. Her ne kadar Kürt yönetimi sürece destek vereceğini açıklasa da bazı kaygıları yok değil. Nitekim Türk ve ABD hükümetleri Barzani'nin bu kaygılarını gidermek için, diplomatik ziyaretlerini sıklaştırdılar. Barzani'nin endişelerini anlamak için yakın tarihe bakmak gerekir.

Siyasi bir hedefi gerçekleştirmek için politik-askerî strateji izleyen terör örgütleri ile nasıl baş edileceği, sadece güvenlik birimlerinin ve politikacıların değil aynı zamanda bilim insanlarının da uzun zamandır kafa yordukları bir konu.

Türkiye'nin "çözüm süreci"ne odaklandığı bugünlerde bölgede ilginç gelişmeler oluyor. Örneğin, Suriye iç savaşı iyice gündemden düştü. Herkes böyle bir sorun yokmuş gibi davranıyor. Oysa milyonların trajedisi gittikçe kalıcılaşıyor

Hükümet, PKK sorununun çözümünde iki hususu göz ardı etmemeli. Hükümetin Büyük Stratejisi ile devlet kurumlarının faaliyetlerinin uyumlu hale getirilmesi, bunların hukuk içinde ve meşru olması.

Teorik tartışmalara göre, PKK gibi bir sorunla karşılaşan devletler/siyasetçiler daima olayların bir adım gerisinden giderler. İnisiyatif daha ilk aşamada karşı tarafa kaptırılır. Çünkü, böyle bir sorunun başlama zamanını ve yöntemini devletler değil PKK gibi örgütler belirler.

Mavi Marmara olayının ardından kopma noktasına gelen Türk İsrail ilişkileri, ABD Başkanı Obama'nın araya girmesi ile yeni bir ivme kazandı. İsrail tarafı Türkiye'nin ileri sürdüğü şartları kabul ettiğini açıkladı. İlk bakışta özür dilemenin İsrail için hiç de kolay olmadığını söyleyebiliriz. Ancak, İsrail'in böyle bir karar almasının ardındaki gerçek nedenleri keşfedebilirsek fikrimizi değiştirebiliriz.