15 yıl sigorta 3600 gün primi olan işçi istifa ederek kıdem tazminatı alabilir

Soru: "Merhaba Şerif Bey, ben 15.09.1981 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim: 15.09.1998. Gün sayım: 4110. 15 yıl 3600 günle iş yerinden kıdem tazminatı alabilir miyim?" A.Kadir K.

Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işçiye yüklediği en önemli borçlardan olan işverene sadakatinin karşılığında ödenmesi gereken tutardır. 10 Haziran 2003 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanunu ile 1475 sayılı İş Kanunu'nun kıdem tazminatını düzenleyen 14'üncü maddesi dışında kalan tüm maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Bu düzenleme nedeniyle kıdem tazminatına 1475 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda işveren tarafından işçiye ödenmesi gereken yasal bir yükümlülük demek mümkün.

Kıdem tazminatının, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, en az bir yıllık çalışması olan işçiye veya işçinin vefat etmesi halinde ise işçinin hak sahiplerine işveren tarafından ödenmesi gerekir. İş yerinde çalışan işçilerin işten ayrılmaları durumunda hangi hallerde kıdem tazminatı alabilecekleri 1475 sayılı Kanunun 14'üncü maddesinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Buna göre;

İş sözleşmesinin, işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanununun 25'inci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler dışında feshedilmesi yani işçinin çalışmak istemesine rağmen işten çıkarılması durumunda,

İş sözleşmesinin, işçi tarafından 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24'üncü maddesinde sayılan nedenlerle feshedilmesi yani işçi tarafından haklı nedenle işten çıkılması durumunda,

İş sözleşmesinin askerlik nedeniyle sona ermesi halinde,

İşçinin SGK'dan malullük aylığı, yaşlılık aylığı yahut toptan ödeme alma hakkını kazanması nedeniyle işten ayrılması durumunda,

Kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda,

İşçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin son bulması halinde,

İşçinin emeklilik için yaş dışında kalan diğer şartları sağlaması diğer bir ifade ile 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan işçinin emeklilik için asgari şartlar olan 15 yıl sigortalılık süresi ile en az 3600 gün prim ödeme şartlarının sağladıktan sonra iş yerinden ayrılan işçiler, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

İş yerinden istifa ederek kıdem tazminatı alma hakkından yararlanmak için işçinin Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Merkez Müdürlüklerinden, emekli olmaya hak kazandığına veya emekli olmak için yaş dışında kalan şartları sağladığına diğer bir ifade ile ilk defa sigortalı olduğu tarihin üzerinden 15 yılın geçtiği ve prim gün sayısının 3600 gün ve üzeri olduğuna ilişkin yazı aldıktan sonra işten ayrılması gerekir.

15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 gün prim ödeme şartını tamamlamaları nedeniyle kıdem tazminatı alan işçilerin, işten ayrıldıktan sonra başka bir iş yerinde çalışıp çalışamayacağı tartışma konusu olmaktadır. 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 gün prim ödeme şartını tamamlamaları nedeniyle kıdem tazminatı alan işçilerin işten ayrıldıktan sonra tekrar başka bir işveren yanında çalışması onun kötü niyetli olduğunu göstermediği gibi bu gerekçeyle kıdem tazminatı almak da onun en temel hakkı olan çalışma özgürlüğünü elinden almaz. Kaldı ki; 15 yıl sigorta 3600 gün şartlarına dayalı kıdem tazminatı alınması işçiye, yasaların verdiği en temel çalışma haklarından birisi olup sonuçları özellikle öngörülerek düzenlenmiştir.

Okurumuz, 15 yıl sigortalılık süresini 15 Eylül 2014 tarihinde, 3600 gün prim şartını ise bu tarihten çok daha önce sağlamıştır. Diğer bir ifade ile emekli olmak için yaş dışında kalan asgari şartların tamamı sağlanmıştır. Okurumuz artık sigortalı çalışmasa dahi 60 yaşında emekli olabilecek durumdadır. SGK'ya başvurarak 15 yıl sigorta ve 3600 gün şartını sağladığına ilişkin yazı aldıktan sonra iş yerinden emeklilik için yaş dışında kalan şartları sağladığını gerekçe gösterip istifa ederek kıdem tazminatı alabilecektir.