Doğru karar veriyor musun?

Her an önemli, önemsiz birçok karar alıyoruz. Kararlar hayatımızın her alanında karşımıza çıkıyor. Her adımımızda, her girdiğimiz ortamda mutlaka karar alıyoruz. Burada önemli olan soru "isabetli kararlar alabiliyor musunuz?" Bazı kararlar belirli bir zaman içinde oluşur. Bazen de anında karar vermek zorunda kalırız. Her ikisinde de belirli bir süreç izlemenin avantajları vardır. En açık avantajsa, karar alırken yaşadığınız sıkıntıları azaltmaktır. Başarılı kararlar, belirli bir zaman zarfında alınan kararlardır. Karar; alanın, değerlerine ve sezgilerine dayanır. Ayrıca dikkatlice değerlendirilmiş seçenekler ve alınan kararın gelecekte yapacağı etkiler de dikkate alınır. Başarılı kararlar her zaman çevrenizin beklentilerine uymayabilir. Ancak karar alanın bilgi, deneyim ve seçeneklerini değerlendirmesi sonucu aldığı karar doğru bir karardır. Aşağıdaki adımları takip ettiğimiz taktirde, hem iş ve okul hayatınızda, hem de özel hayatınızda daha akıllıca ve başarılı kararlar alabilirsiniz. * Alınması gereken kararı olabildiğince açık bir şekilde belirleyin. Bu gerçekten sizin kararınız mı, başkasının kararı mı? Gerçekten bir karar almanız gerekiyor mu? Kararın ne zaman alınması gerekiyor? Bu karar sizin için neden önemli? Bu karardan kimler etkilenecek? Sizin için ne gibi değerler içeriyor? * Aklınıza gelen tüm seçenekleri bir kağıda yazın. Beyin fırtınası yapın, hayal edebildiğiniz tüm ihtimalleri yazın. Kendinize sınır koymayın, hüküm verici olmayın, sadece her şeyi yazdığınızdan emin olun. * Gerçekleşebilecek seçenekler hakkında daha fazla bilgiyi nereden bulabileceğinizi araştırın. Sadece birkaç seçenek bulduysanız, daha fazla bilgi edinmeye çalışın. Ailenize, arkadaşlarınıza başvurun. * Seçeneklerinizi kontrol edin. Kağıda döktüğünüz seçeneklerinizin her özelliği hakkında bilgi edinmeye çalışın. Daha fazla bilgi edindikçe aklınıza daha fazla fikir geldiğini göreceksiniz. * Seçeneklerinizi gruplara ayırın. Öncelikle her seçeneğin size ifade ettiği değeri yazın. İkinci olarak, değerlerinizi en fazla temsil eden seçenekleri seçin. Son olarak, kişisel değer tablonuza uymayanları listeden silin. * Her seçeneğin sonuçlarını kafanızda canlandırın. Listenizdeki her seçenek için, o seçeneğin neler getireceğini canlandırın. * Seçenekleriniz gerçeğe ne kadar yakın? Listede geriye kalan alternatiflerden hangisi en olabilecek nitelikte? Gerçekleşmesi zor görünenleri listenizden çıkarın. * Hangi seçenek size uyuyorsa; bunlar sizin akılcı ve başarılı kararlarınız. Eğer aldığınız karar sizi mutlu ediyor, ancak sonuçları konusunda rahat olamıyorsanız; bu, pek de akılcı bir karar değildir. Öte yandan bir seçeneği pek de beğenmiyor olabilirsiniz ancak sonuçları sizi çok heyecanlandırıyor olabilir. Bu da pek akıllıca bir karar olmayacaktır. * Kararınızı verdikten sonra harekete geçin. Endişe etmek ya da başa dönüp tekrar tekrar düşünmek sizi sadece üzecektir. Şu an için elinizden geleni yaptınız. Gelecekte her zaman fikrinizi değiştirme özgürlüğüne sahipsiniz. Unutmayın, hiçbir karar değiştirilemez değildir. * Kararınızı uygulamaya koyduktan sonra geriye dönüp onu gözden geçirin. Sonuçlar beklediğiniz gibi mi? Sonuçlardan memnun musunuz? Eğer aldığınız karar planladığınız şekilde gitmiyorsa, sıraladığınız karar alma sürecinin üzerinden tekrar gidin. ------ > Önyargılar hataya sürüklüyor... Her ne kadar peşin hükümlü olmadığımıza inanmak istesek de, gerçek şu ki; hepimizin önyargıları var. Bunun temel nedeni, herkes dünyayı kendine göre algılıyor. Karar almada sıkça yapılan hatalardandır önyargılar... Bu hataları gözden geçirip, dikkat ederseniz; ilerde bunun faydasını da göreceksiniz... * Genellikle insanlar uzmanların söylediklerine olması gerektiğinden daha fazla önem verirler. Unutmayın; uzmanlar da bizim gibi insan ve onların da önyargıları var ve onlar da zaman zaman peşin hükümlü olabiliyor. Bir kaynakla yetinmek yerine birkaç kaynaktan bilgi edinirseniz, hataya düşmezsiniz. * Farkında olsak da olmasak da bazen çocuklardan, düşük statü gruplarından, yaşlılardan aldığımız bilgileri daha az ciddiye alırız. Ancak unutulmaması gereken, onların sizin probleminize diğer taraftan bakabileceği gerçeğidir. Başka bir deyişle olaylara daha geniş bir açıdan bakmak için farklı insanların değerlendirmesine de ihtiyacınız vardır. * Eğer farkında olmadığımız beklentilerimiz ve önyargılarımız varsa, görmek istediğimiz şeyi görmeye eğilimliyizdir. Aynı şekilde biri istemediğimiz bir şey söylemeye çalışıyorsa onu duymayız. Bu çoğu insanın yaptığı bir hatadır. Önemli olan önyargılarımızın farkında olmak ve karşımıza çıkan her şeye gözümüzü ve kulağımızı açık tutmak. * Beynimiz sürekli olarak, işlem yapabileceği kadar bilgiden daha fazlasını alır. Fazla bilgiler bilinçaltımıza gömülür. Her ne kadar bu bilgiyi istediğimiz zaman çekip çıkaramasak da, vücudumuz ihtiyacımız olana kadar bilgiyi saklar. Yani karar anı geldiğinde vücudumuz, hislerle bize ipuçları vermeye çalışır. Dolayısıyla hislerinize daha çok güvenirseniz, uzun vadede daha başarılı kararlar verirsiniz. ------ > Bunlara dikkat! Karar verirken her ne kadar değer yargılarımızın etkisinde kalıyor olsak da; iyi bir kararın taşıması gereken özellikler var. İşte karar alma sürecinizde dikkate almanız gereken bazı ipuçları: * İyi bir karar, en az harcama ve fedakarlıkla, masraflar asgari tutularak, en iyi sonucu verecek şekilde meydana getirilmeli. * İyi bir karar, ne fazla geciktirilerek ve fırsatlar kaçırılarak alınmalı, ne de acele edilerek etraflıca inceleme ve araştırma yapılmadan alınmalı. Bu nedenle en iyi karar, zamanında alınan karardır. * İyi bir karar, gerçekçi olan bir karardır. Aksi halde uygulanamaz ve hayal ürünü olur. * İyi bir karar, zaman geçirmeden uygulamaya konulan ve sonuç alınan karardır. Çünkü çağımız hız çağı, çabuk harekete geçen, fırsatları daha önce değerlendirebilir.