İş hayatının provası: Staj

Okullarından yeni mezun olmuş veya halen eğitimini devam ettiren gençlerimizin ortak şikayeti, tecrübesizlikleri sebebiyle, firmalar tarafından işe alınmayışlarıdır. Türkiye'de teorinin çoğu zaman pratikle uyuşmaması yüzünden staj, işe adapte olma yolunda önemli bir adımdır. İşin mutfağına gidip staj yapma imkanı bulan gençler, çalışmak istedikleri sektörün gerçekten kendileri için en iyisi olup olmadığını anlayabilirler. Staj; fotokopi veya faks çekmek mi, yoksa cidden iş hayatına bir hazırlık mıdır? Aslında bu sorunun kesin bir cevabı yok. Çünkü burada staj yaptığınız şirket ve departmanın politikasının, stajyere verdiği önemin büyük bir etkisi var. Staj aylarının yaklaştığı bugünlerde birçok öğrenci arkadaşımız ya staj için başvurularını çoktan yaptılar ya da şu günlerde arayış içindeler. Mecburiyetten mi? Peki niçin staj yapıyor veya yapmak istiyorsunuz? Öncelikle staj hakkında aşağıdaki cevaplardan hangisi size en uygun olanıdır?. Staj yapıyorum veya yapmak istiyorum çünkü : -Okuduğum bölüm staj yapmamı zorunlu kılıyor. -Birçok arkadaşım staj yapıyor, ben de yapmalıyım. -Özgeçmişimin "tecrübeler" kısmında birkaç iyi firmanın görünmesi, iş başvurularımda avantaj sağlayabilir. -Farklı meslekleri tanımak ve nasıl bir işte çalışmak istediğime karar vermek istiyorum. -Çalışmak istediğim firmalarda kişisel bağlantılar kurmak istiyorum. İlk adımı atmak Aslında cevabınız ne olursa olsun, insan kaynakları uzmanı Deniz Yalım Kadıoğlu'na göre eğer staj yapmaya başlamışsanız iş hayatının bu "prova" dönemine adım atmışsınız demektir. Bu dönem kariyeriniz, kişisel ve profesyonel gelişiminiz açısından çok verimli ve eğlenceli geçebilir. Ya da her gün kapısından "Bir kere başladım en azından 2-3 hafta daha gideyim" diyerek girdiğiniz şirket, sizin için bir kabusa dönüşebilir. Gazetelerde ya da insan kaynakları portallarındaki stajyer ilanlarına bakarken, şu çok bilinen ve söylenen cümlenin aklınızın bir köşesinde bulunmasında yarar var: "Artık iş hayatına ilk adımınızı atmış bulunuyorsunuz." Okulunuz, bitirdiğiniz bölüm ve tabi ki staj yaptığınız alanlar; bunların tümü sizin bir şirketteki açık pozisyonlara uygunluğunuzu belirleyen "ön eleme" kriterleridir. Bu yüzden üniversitenin ilk yıllarında ilgi alanınızı seçmeniz ve mezuniyete doğru ilgilendiğiniz alanlardaki stajyer ilanlarına başvurmanız, şirketle ilk temasınız olan özgeçmişinizde kendinizi ifade edebilmeniz açısından faydalı olacaktır. Ayrıca ilk iş görüşmenizde, başvurduğunuz pozisyonla ilgili stajınızda edindiğiniz deneyim ve izlenimleri aktararak diğer adaylardan bir adım öne geçebilirsiniz. > Yurt dışında eğitim imkânı... Yurt dışındaki eğitim kurumlarının sunduğu staj imkanlarını değerlendirmek, staj adı altında bir iş tecrübesi kazanmak tahmin edildiği kadar zor değil. Branşınızla ilgili katılacağınız sertifika, diploma veya dil okulu programlarından sonra staj yapabilirsiniz. İki tür staj imkanı vardır. Biri "unpaid" diye adlandırılan "maaşsız" (staj yapabilmek için kişinin kendisinin para ödediği) programlar, diğeri ise çalıştığınız saate göre şirketin size para ödediği maaşlı staj programlarıdır. Staj programları eğitim kurumlarından bağımsız düzenleneceği gibi dil okullarına ya da diploma programlarına bağlı olarak düzenlenen ve öğrencilerin hem İngilizce seviyelerini yükseltmelerine hem de iş İngilizcelerini pekiştirerek tecrübe edinmelerine imkan sağlar. Para ödenmeyen staj programları genellikle 4 haftadan 10 haftaya kadardır. Maaşlı staj programları ise çoğunlukla 6 aydan 18 aya kadardır. Staj yapacağınız bölüm ise genellikle işletme, pazarlama, insan kaynakları, otelcilik gibi bilinen bölümlerde gerçekleştirilir. Staj programları öğrencilere eğitimini aldıkları alanlar üzerinde pratik yapmalarını ve yurt dışı iş tecrübesi edinerek vizyonlarını genişletmeyi amaçlayan programlardır. Bilişim, Medya, İletişim, Yönetim, İşletme, Ticaret, Finans, Ekonomi, Halkla İlişkiler, Reklamcılık, Turizm, Eğitim, Sosyal Bilimler ve İnsan Kaynakları gibi alanlarda yurtdışında staj yapabilirsiniz. > Ekibin bir parçası olun Staj dönemini bir kenara bırakın, iş hayatında ya da farklı kişilerle kurduğunuz iletişimlerde iyi bir izlenim bırakmak aslında oldukça kolaydır. Ama bulunduğunuz ortamı kendiniz ve diğerleri için bir kabusa çevirmek de bir o kadar kolaydır. Kendinizi değerlendirirken, şu soruyu sormanızda her zaman fayda var: "Ben onun onların yerinde olsam, benimle çalışmak ister miydim?" İsteseniz de istemeseniz de staj biraz da fotokopi çekmek, faks göndermek ve gerektiğinde telefonlara bakmaktır. Kimse bu işlerin eğlenceli ya da öğretici olduğunu iddia etmez. Ama o işin yapılması gereklidir, hatta genel süreç içerisinde kritik önem taşıyabilir. Ve çalışan kişiler zamanlarını daha verimli kullanabilmek amacıyla bu konularda stajyerlerden destek alabilirler. Çalışmaya başladığınızda bunu çok daha iyi anlayacaksınız. Bu yüzden yüzünüzü asıp sürekli şikayet etmek yerine, birlikte çalıştığınız kişilere destek olduğunuzu hissettirmeyi ve ekibin bir parçası olmayı deneyin. Sembolleri unutmayın Staj yaptığınız şirkette herkes takım elbise giyiyor, size de aşırıya kaçmamak kaydıyla istediğiniz gibi giyinebileceğiniz söylendi. Genele uygun giyinmek; ilkelerinizden ya da kişiliğinizden taviz vermek değildir. Kot pantolonunuz ve spor ayakkabılarınızı bir kenara bırakıp, çalıştığınız şirketin kültürüne ve kıyafet yönetmeliğine en uygun kıyafetleri seçip giymeniz, işinizi ciddiye aldığınızın sembolik de olsa bir göstergesidir. Unutmayın, iş hayatında birçok şey sembollerden ibarettir! Geldiniz, çalıştınız, şimdi stajınız bitti, gidiyorsunuz ve büyük ihtimalle bir haftaya kadar yerinize yeni bir stajyer gelecek. Sizden önceki stajyerden ya da sizden sonrakilerden farklı neler yaptınız? Çalıştığınız yere, işe, iş süreçlerine herhangi bir katkınız oldu mu? Üç aydır gidip geldiğiniz bu yerde, sizden kalan yeni bir bakış açısı, uygulanan bir fikir, bir teknik vs. var mı? Ya da her gün saatinde geldiniz, mesai sonunda çıktınız, verileni yaptınız ve şimdi gidiyor musunuz? Yaptığınız iş çok basit gibi görünse de, kendinizden bir şeyler katmak o kadar zor değildir. Hazırladığınız tabloyu sunumunuz, kopyaladığınız dokümanları dosyalama şekliniz, arşiv bölümünde yeni bir sistem geliştirmek için harcadığınız çaba; tüm bunlar, orada olmanızı hem sizin için hem de çalışanlar için daha anlamlı kılacak yaklaşımlardır. Yeni görevler üstlenin Her yeni işin size gümüş tepside sunulmasını beklemeyin. Yaptığınız iş sadece faks ve fotokopi çekmekten ibaretse, yeni görevler üstlenmeye çalışın. Daha verimli olabilme arzunuz, yöneticileriniz tarafından da takdirle karşılanacaktır. Çünkü kimse sizden her şeyi bilmenizi beklemez. Staj dönemi, yeteneklerinizin farkına varmak, yeni beceriler kazanmak, iş hayatını / ilişkileri gözlemlemek ve "öğrenmek" için büyük bir fırsattır. Bunu genellikle iş hayatına atıldığınız ilk aylarda, iş görüşmesinde kendinizden gayet emin bir edayla "Tabi ki bende var" dediğiniz tüm yeteneklerinizi sergilemeniz gerektiğinde fark edersiniz. > Yazışma adresi: Türkiye Gazetesi, Gençlerin Dünyası Köşesi, 29 Ekim Caddesi No: 23 Yenibosna, İstanbul e-mail: betul.altinbasak@tg.com.tr Fax: 0 212 454 31 00