Maden ocaklarında ölenlerin yakınlarına şartsız maaş!
Kasım ayında Resmî Gazete’de yayımlanan Torba (Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair) Kanun ile birlikte tarih sınırlaması olmaksızın kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalıların hak sahiplerine yeni haklar verilmiştir. Bu haklar;
Ölüm tarihinde yürürlükte olan mevzuata göre ölüm aylığı bağlanmasında sigortalıya ilişkin şartlar aranmayacaktır.
Genel sağlık sigortası primi dâhil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borçları terkin edileceğinden, birleşik hizmetler üzerinden gelir/aylık bağlanmasını gerektiren durumlarda sigortalıların 4/1-(b) kapsamındaki hizmetleri (genel sağlık sigortası primi dâhil kendi sigortalılığı nedeniyle prim ve prime ilişkin her türlü borcu bulunsa dahi) birleştirilecek ve söz konusu borçlar ölüm geliri ve aylığının başlangıcını etkilemeyecektir. Ancak, bu şekilde bağlanan aylıklara ilişkin primlerin eksik olan kısmı Hazine ve Maliye Bakanlığınca SGK’ya ödenecektir.
Hak sahiplerince ölüm geliri/aylığı talebinde bulunulması hâlinde, gelir ve aylıkların hesaplanması ve hak sahiplerine paylaştırılması işlemleri sigortalıların ölüm tarihinde mevcut SGK mevzuatına göre tespit edilecektir.
Sigortalının ana ve babasına gelir/aylık bağlama işlemlerinde de Kanunda yer alan artan hisse şartı dışında başka şart aranmayacaktır.
Diğer yandan Torba Kanunla yapılan düzenleme ile kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası sonucunda ölen sigortalının eş ve çocuklarından birisi, eşi ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere toplam bir kişiye ilgili mevzuatta aranan şartlara tabi olmaksızın kamuda sürekli işçi kadrosunda istihdam hakkı tanınmıştır.
Şartsız ölüm geliri bağlanacak!
Hak sahiplerine ölüm geliri bağlanmasında sigortalılar için tek şart; sigortalının geçirdiği iş kazası sonucu ölmesi olup, herhangi bir yaş, gün veya sigortalılık süresi aranmayacaktır. Bu bağlamda mevcut uygulamalarda hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasında sigortalıya ilişkin aranan;
2008/Ekim öncesinde vefat edenler için; 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün,
2008/Ekim sonrasında vefat edenler için; en az 1800 gün veya 4/1-(a) kapsamındaki sigortalılar için her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün,
Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartları aranmayacaktır.
Hak sahiplerine gelirin paylaştırılması
Hak sahiplerine bağlanacak ölüm geliri/aylığının hesabında ölüm tarihinde geçerli mevzuat esas alınacak ve ölüm geliri/aylığı hak sahiplerinin hisseleri oranında paylaştırılacaktır.
Ölen sigortalıların mevcut hizmet sürelerine ilişkin prim borçlarının bulunması hâlinde, prim borçları terkin edileceğinden, terkin edilen süreler de aylık hesabında değerlendirilecektir.
Diğer taraftan, gelir ve aylıkların hesaplanması ve hak sahiplerine paylaştırılması işlemleri sigortalıların ölüm tarihinde yürürlükte olan SGK Kanunu hükümlerine göre tespit edilecektir.
Ana ve babanın hak sahipliğinin tespitinde SGK mevzuatında belirtilen her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartları aranmaksızın sadece artan hisse olup olmadığına bakılarak gelir ve aylık bağlanacaktır.
Aylığın başlangıcında 26.11.2022 tarihinden itibaren bu kapsamda ölüm geliri/aylığı talebinde bulunan sigortalıların gelir/aylıkları özel sektör için 1.12.2022 kamu sektörü için 15.12.2022 tarihinden itibaren başlatılacak ve bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
***
“Dünyada en zor şey, insanın kendini bilmesidir.” THALES