Kamuda tasarruf sağlanacak… Ama nasıl?!

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, büyük itibar sahibi ekonomistler… Kamuda tasarruf paketiyle ilgili açıklamaları önemli. Velakin uygulama çok daha önemli!

 

 

 

Acaba bugüne kadar kaç hükûmet, toplam olarak kamuda kaç adet tasarruf ve verimlilik paketi üzerinde çalışmıştır? Bunlardan kaç tanesi hayata geçmiştir? Tatbikat neticesinde bu projelerin fiilî sonuçları hangi oranda gerçekleşmiştir. Böyle bir hesap ve değerlendirme gerçekten yapılmış mıdır? Merak bu ya, bu cümle tasarruf tedbirlerinin tamamı, hacim olarak ne miktarda bir tasarruf sağlamıştır? Devlet kayıtlarında bu ölçekte bir bütünlüklü hesap-kitap çalışması var mıdır? Mümkün müdür? Evet,  aslında basit ve düz mantık soruları. Ne var ki, cevapları o kadar kolay değil. İstisnasız her hükûmetin, en azından retorik olarak gündeme getirdiği ve fakat her birinin işleyişinde türlü-çeşitli engellerin ortaya çıktığı, sonuç olarak neredeyse tamamının bekleneni veremediği sayısız tasarruf paketleri… Siyasi söylem ve programlarında tasarruf meselesine bigâne kalan hiçbir parti yoktur. Dolayısıyla fiiliyatta en çok konuşulan ve tartışılan konuların başında tasarruf gelir. Tabii ki, kamuda tasarruf. Hani şu tüyü bitmemiş yetimin hakkını koruma yani devlet malına sahip çıkma hassasiyeti var ya. Bu hassasiyet sözde değil de özde olsaydı, acaba ne olurdu?

 

Girizgâh biraz uzun oldu, ama gerekliydi. Gelelim kamuda tasarruf ve verimlilik paketine… Epey zamandır konuşulan ve dahi sabırsızlıkla beklenen paketin bir kısmı diyelim dün açıklandı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bahse konu pakete dair bazı detaylar verdi. Paket mahiyeti itibarıyla bir süreç… Zamana ihtiyaç var. Kısa, orta ve uzun vadede varılabilecek sonuçlar söz konusu. Tabiatıyla hepimizin hissettiği ekonomik sıkıntıların icbar ettiği bir kemer sıkma programının çerçevesinin çok iyi çizilmesi gerekiyordu. Bizde tasarruftan bahsedilirken alelusul klişeler devreye girer. Mesela devlette araba saltanatı… Bu saltanat her daim konuşulur, ancak değişen bir şey olmaz. Mesela kamuda bina ve lojman vaziyetleri. Bu da araba saltanatı kadar dillere pelesenk edilmiştir. Tabii netice eski tas eski hamam!.. Gerçekten olmuş bazı uç hikâyeler de anlatılır. Mesela bir vakitler (acaba şimdi de var mıdır?) bazı kudretli bürokratların veya siyaset erbabının sadece bir yemek yeme veya eşinin terzisine prova yaptırmak veyahut herhangi bir özel maslahatı için bir ilden başka bir ile helikopter veyahut uçak kaldırması vs. vs... Bu konuda çok ama çok uçuk şeyler anlatılır. Mesela bir ilin en büyük mülki amiri, fi tarihte ülkede tek bir adet bulunan model cipten makam aracı istemiş. Tabii bu türden araçların temini için çeşitli formüller yok değil… Velakin bu çeşit bireysel örnekler ile sistemin özelliklerini ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. “Damlaya damlaya göl olur” atasözümüz var. Ancak, damlaya damlaya gölün boşaldığını da unutmamak lazım! Esas mesele sistemdeki kaçakları tam olarak tespit edip önüne geçmek.

 

Dikkat edilirse, yeni tasarruf paketinde de öne çıkan konuların başında araba ve lojman saltanatı geliyor. Neyse ki, bu defa hayli kapsamlı olduğu anlaşılan tedbirler üzerinde çalışılıyor. Sayın Cevdet Yılmaz kamu harcamalarında verimliliği esas aldıklarını, kamu olarak öncülük edecek az kaynakla çok proje yapacaklarını ve tasarruf kültürünü yaygınlaştıracaklarını söylüyor. Bunda deprem yaralarını sarma ve pandemi sonrası bütün dünyanın gündemi hâline gelen enflasyonla, ülkenin kararlı şekilde mücadele etme iradesinin etkili olduğunu belirtiyor. Sayın Mehmet Şimşek de açıklanan paketin son paket olmadığını ve tedbirlerin tüm kamuyu kapsayacağını ifade ediyor. Orta Vadeli Programın netice vereceğini kaydederek, şunu dile getiriyor: “Amaç istikrar içinde büyümek ve kalıcı refah artışını sağlamaktır… Önceliğimiz hayat pahalılığını sorun olmaktan çıkarmak.” Yapısal reformları hızlandıracaklarını söyleyen Şimşek’in konuşmasından anladığımız şey, özellikle şu araba saltanatı konusunda epeyce etkili olabilecek tedbirler alındığı, alınacağı. İnşallah bu defa artık beklenen sonuca varılır. Keza lojmanlar ve lojman kiralarının gözden geçirilmesi… Tabii afet ve güvenlikle ilgili olanlar hariç, yeni lojman alımı ve yapımının süresiz kaldırıldığını bilgi olarak verdi. Lojman ve tesis kiralarının mercek altına alınması ve destek personel sayısının azaltılması… Bir de her zaman konuşulan ve fakat şimdiye kadar maalesef, doğru dürüst bir kaideye oturtulamayan kamudaki yönetim kurulu üyelikleri için ödenen astronomik ücretler!.. Mehmet Şimşek bunlara da neşter atılacağını bildirdi. İnşallah dağ fare doğurmaz!

 

Netice: Konuşulması gereken sayısız başlık var, lakin yerimiz kalmadı. Son söz olarak şunu söyleyelim; tasarruf konusunda önemli olan sağlam irade ve kararlılıktır. Gerisi teferruat!