Verimlilik konusunda gaza basmak gerekiyor...

Enerji yatırımlarıyla ilgili 2015-2022 arasında yapılan bir analiz bize gösteriyor ki hâlâ petrol ile ilgili yatırımlar önde gelen kalemler arasında. ABD son 7 yılda 500 milyar dolar petrol sektörüne yatırım yapmış gözüküyor. ABD, Çin ve AB haricinde, dünyanın geri kalan kısmında da petrole yatırım yüksek seviyelerde gözüküyor. Petrolden hemen sonra elbette doğalgaz için yapılan yatırımlar ikinci sırada yer alıyor. Enerji verimliliği ile ilgili yatırımlar maalesef yeterli değil, 5. sırada yer alıyor. 

 

Ancak, AB ve Çin bu trendin dışında yer alıyorlar. AB'nin yeşil mutabakat ile daha az karbon salınımı için gayret ettiği biliniyor ancak, Çin'in daha az karbon salan enerji türlerine yatırımları kaydırmış olması önemli bir gelişme. Yine de kömüre yatırım Çin'de ikinci sırada yer alıyor. Bunu da söylemem lazım. Fakat enerji verimliliği ile alakalı yatırımlar üçüncü sırada yer alıyor, hakkını vermemiz lazım. Petrole yapılan yatırımlar Çin'de 5. sıraya düşmüş. 

 

Avrupa Birliği, enerjiyle alakalı en büyük yatırımları düşük karbon salınımı, verimlilik ve depolama faaliyetlerine ayırmış durumda. Petrol son sırada yer alıyor. Yapılan yatırımların toplamına bakıldığında Çin ve AB gibi basiretli ülkeleri dâhil ettiğimizde küresel yatırımlar daha sempatik bir görünüm alıyor. 2015'ten 2022'ye kadar seçilmiş enerji yatırımlarındaki gelişmeleri şöyle özetleyebiliriz:

 

- Petrol yatırımları 679 milyar dolardan 493 dolara gerilemiş.

 

- Düşük karbon salınımı yapan enerji türlerine yapılan yatırımlar 362 milyar dolardan 660 milyar dolara çıkmış.

 

- Doğalgaza yatırımlar 433 milyar dolardan 329 milyar dolara düşmüş.

 

- Enerji Verimliliğine Yatırımlar 271 milyar dolardan 391 milyar dolara çıkmış.

 

- Depolama Yatırımları 326 milyar dolardan 352 milyar dolara çıkmış.

 

- Kömür İçin Yatırımlar 209 milyar dolardan 179 milyar dolara düşmüş.

 

- Elektriğe yapılan yatırımlar 36 milyar dolardan 147 milyar dolara çıkmış.

 

- Düşük Emisyonlu Yakıtlar İçin Yatırımlar 8 milyar dolardan 17 milyar dolara çıkmış...

 

Tablonun geneli, petrol-doğalgaz-kömür düşüşte, diğer faaliyetlerin yükselişte olduğunu gösteriyor. Mutlak rakama bakılmaksızın elektrik yatırımlarının hemen arkasından düşük karbon salınımı yapan alternatif enerjilerin hızlı bir yükselişte olduğunu söyleyebiliriz. Her ne kadar enerji verimliliği için yapılan yatırımları mutlak rakam olarak büyümüş gibi gözükse de, artış hızı diğerleri kadar tatmin edici değil. 

 

Bu sebeple geçenlerde Uluslararası Enerji Ajansı, "Enerji verimliliği konusundaki atılımların hızlanması gerekir" diye bir uyarıda bulundu. Hatta ilerleme hızının 2 katına çıkması gerektiğinin altını çizdi. Küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlandırma hedefini tutturmak için sarf edilen çabaların, hâlâ yüksek karbon salınımı yapan enerji türlerine ısrarlar yatırım yapılması ile baltalandığını söylemek sanıyorum kestirmecilik olmaz. 

 

Belki finans kuruluşlarının kredi kullandırmada önceliğe alması gereken kriterlerden biri enerji verimliliği olabilir diye düşünüyorum...