Abdüllatif Uyan

Bağdat Velîlerinden "Rüveym bin Ahmet" hazretleri, bir sohbetinde; - Müslümanlık, sadece namaz kılmak ve oruç tutmak değildir, buyurdu. Ve ekledi:

Vaktiyle İstanbulda devlet ricalinden biri, evine âlimlerden birkaçını çağırmış dînî sohbet ediyorlardı ki, sordu onlara:

Allah dostlarından "Mustafa bin Süleyman" hazretleri, bir gün şunu anlattı cemaatine: Hazret-i Ömer'in huzurunda bir dâvâ görülürken, dâvâcı, birini şahit göstermişti. Hazret-i Ömer, şahit gösterilen o kimseye, dâvâcıyı göstererek;

Niğde-Bor kazâsında doğan bir mübârek zât var. Ahmed-i Kuddûsî" rahmetullahi aleyh". Uzun yıllar mescid-i nebevîde çok riyâzet çekti. Peygamber Efendimizin hitâbına ve iltifâtına kavuştu. Efendimiz kendisine;

Şîraz Evliyâsından "Sa'dî Şîrâzî" hazretleri, bir ev sohbetinde; - Dînimizde niyet çok mühimdir, buyurdu. Ve izah etti:

"Nâbi" "rahmetullahi aleyh", Osmânlı devletinde yetişen bir şâir. İsmi "Yûsüf" ise de, "Nâbi" diye meşhurdur. Hacca gitti bir sene. Kâfilede, devlet ricâlinden de vardı insanlar.

"Lütfullah Üskübî" hazretleri, bir hususi sohbette; - Müslüman, müslüman olanları sever, ötekilerine ise acır, buyurdu. Hattâ duâ eder onlar için.

Büyük Velîlerden "Mustafa Feyzi Efendi", bir gün şunu anlattı cemaatine: Sultan III Mustafa Han, İstanbul'daki Lâleli camiini yaptırdığı sıralarda, o çevrede "Lâleli Baba" nâmında bir Allah dostunun ziyaretine gitti bir gün. Tam kalkacağı sırada;

Edirne evliyâsından "Kabûlî Mustafa Efendi", bir gün bazı sevdiklerine; - Müslüman, çok kıymetli insan demektir, buyurdu. Çünkü îman çarşıda satılmaz. Babadan miras da kalmaz. Sordular:

Kânûnî Sultan Süleyman zamanında, bir evliyâ zat vardı. "Yahyâ Efendi" "rahmetullahi aleyh". Sultân, "Ağabey" diye hitâb ederdi Ona.

Türkistan'da "Sâbit ebül-meânî" hazretleri, bir gün sevdiği bir gence; - Oğlum, kazanç zamanı geçip gidiyor, buyurdu. Her geçen gün, ömrümüzü azaltmakta, ecel zamanını yaklaştırmaktadır.

Şâbân-ı Velî "rahmetullahi aleyh" zamanında birinin, bir kimseye borcu vardı. O günün parasıyla, "Beşyüz akçe". Ama ödeyemiyordu. Çalışıyor, çabalıyor, "beşyüz akçe"yi bir araya getiremiyordu.

Bursa evliyâsından "Muslihiddin Tavîl" hazretleri, bir ev sohbetinde; - Doğru yol bir tane, bozuk yollar ise çoktur, buyurdu. Ve ekledi:

İstanbul'da medfun bulunan "Merkez Efendi", hocası "Sümbül Sinan" Efendinin bir defa sohbetinde bulunmakla âşık olmuştu ona.

Bağdat velîlerinden "Rüveym bin Ahmed" hazretleri, bir ev sohbetinde; - Kardeşlerim, Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiği gibi îman etmek lâzımdır, buyurdu.

"Merkez Efendi", Osmânlılar devrinde yetişen bir velîdir. Adı "Mûsâ" ise de, bu ismiyle bilinir. Küçük yaşta başlar ilim tahsîline.

İran evliyâsından "Muhyiddin-i Dûstî" hazretlerine bir gün, birkaç ahbâbı; - Kalbler, nasıl kirlenir? diye sordular.

"Merkez Efendi", İstanbul'da medfun bulunan velilerden. Kerametleri anlatılıyor halk arasında. Biri şöyle:

Zile'de yetişen velîlerden "Muharrem Efendi", bir gün birkaç sevdiğine; - Kardeşlerim, âkıbetimizi düşünüp çok korkmalıyız, buyurdu. - Nasıl yâni? dediler.

"Mevlânâ Seyyid İbrâhim Efendi" Allah adamlarındandır. Sülalesi, hazret-i Hüseyin'e dayanır. Seyyiddir yâni.