Dedemin tahminleri...

“Dedemin hava tahminine inanmayanlar da tahmin gerçekleşince inanmaya başladı...”

 

Yaşlı insanlar, çok büyük tecrübelerle o yaşa gelmişlerdir. Yani hayattan büyük tecrübeler kazanmışlardır. Dedem de olumlu olumsuz çok sayıda olayı önce ferasetiyle söylerdi.

70’li yılların sonlarına kadar çiftçilik hayvan ve insan gücüne bağlıydı. Bir diğeri de sık yağmur yağması idi. Batı Karadeniz Bölgesi yağmurları dillere de destan olduğu içindir ki yağmurlar, çiftçiler için çok sayıda ders çıkarılmasına ve öncelikli tedbirlerin alınmasına sebep olmuştur.

Radyonun dahi olmadığı yıllarda hava durumunu öğrenmek kimi tecrübelere dayanıyordu. Dedemin hava durumuyla ilgili çok sayıda yağmur yağma öngörüsü tecrübelerinin sonucu olduğunu çok sonraları öğrendik...

Dedem, dövülmek üzere mahsulün harmana serilmesinden önce Devrek-Ereğli arasında bulunan Ortatepe ve ona bitişik gibi görünen Karazan Tepesi’ne bakar, ona göre yağmur yağıp yağmayacağını kendi aile yakınlarına ve diğer insanlara söylerdi. Sabah güneş doğarken harmana saçılacak mahsulün saçılmadan önce hava durumuna göre saçılıp-saçılmayacağını bize söyler âdeta emrederdi.

Bazen havada hiç bulut yok iken “hava yağacak, harmanı saçmıyoruz” derken bazen hava bulutlu, yağacak gibi iken “yağmur yok, mahsulü saçalım” derdi.

Dedikleri de bir bir ortaya çıkardı. İfade etmekte yarar vardır. Bulutlu ya da açık bazı günlerde hiçbir şey söylemediği de olurdu. Bu durumda da sabahleyin hava açıksa öyle devam eder, kapalıysa da kapalı olarak ya da beklenen yağmurla devam ederdi.

Dedemin harman zamanında hava durumunu tahmin etmesi, iki tepe arasından yukarıya çıkan duman ve bulutlardan kazandığı tecrübeler sayesinde oluyormuş. Hatta çok kez işittim “yanık” ve “yağmur yüklü duman” ifadelerini.

Dedemin harman vakti yağmur yağıp yağmaması ile sınırlı değildi meteoroloji bilgisi. Yıl boyunca olacak meteorolojik durumları da genelde tahmin ediyordu. Bütün bunları atalarından aldığı elle (bunu kendi ifadesi olduğu için yazdım ki tecrübe ile anlamındadır) ve gözlemleriyle kazandığını anlatırdı.

1978 yılında vefat eden dedemin çok sayıda tecrübeleri vardı. Bu hatırada bir misal yazdım. Yaşlı insanların tecrübelerinden faydalanmak amacıyla yıllarca onları ziyaret ettim. Bir hayli tecrübî bilgiler kazandım. Her biri anlatılmaya değer özellik taşımaktadır. Zamanla anlatmaya devam edeceğim...