Piyasanın keyfine limon sıkıldı! Merkez Bankası ne yapacak?

Hareketli bir haftayı geride bırakan piyasalar, "faiz indirimlerinin devam edip etmeyeceğini" sorgulamaya başladı. Son bir haftada yaşanan gelişmeler piyasaları bu yola sürüklemiş gibi görünüyor...
1- Kredi derecelendirme kuruluşları, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından ilk değerlendirmelerini yaptı. Türkiye'yi "yatırım yapılabilir" seviyede tutan Fitch ve Moody's, özetle "politik gerginliğin 2015 seçimlerine kadar devam edeceğini" açıkladı. Bu açıklamaların özellikle borsa tarafında satışlara sebep olduğunu gördük. BIST 100 endeksi geçen hafta yüzde 3 değer kaybetti ve 22 Mayıs'tan beri korunan kritik 76 bin desteğine oldukça yaklaştı.
2- Rusya'nın, AB ve ABD'den yapılan gıda ithalatını sınırlama kararı sonrası Türk firmalara talep gelmeye başladı. Limon, sivribiber, fasulye başta olmak üzere birçok gıda kaleminde fiyatlar tırmandı. Enflasyon sepetinin yaklaşık yüzde 25'ini gıda fiyatları oluşturuyor. Temmuz ayında zaten beklentilerden yüksek gelen enflasyon için ağustos beklentileri de bozuldu ve "yeni faiz indirimleri" sorgulanmaya başlandı. Bu sebeple piyasa faizleri, TCMB'nin politika faizinin 1 puan yükseğinde, yüzde 9'un üzerinde tutunuyor.
3- ABD Merkez Bankası'nın (FED) "ne zaman faiz artırabileceğine" yönelik net tarih ilk defa açıklandı. St. Louis FED Başkanı James Bullard, ilk faiz artışının 2015'te mart ayının sonunda gerçekleşeceğini öngördü. ABD'de son anketler işsizliğin gelecek yıl yüzde 5.7, 2016'da ise yüzde 5.4 seviyesine gerileceğini gösteriyor. 26 aydır yüzde 2'nin altında seyreden enflasyon için de beklentiler, üçüncü çeyrekte yüzde 2.1'e revize edildi. Bu gelişmeler FED'in sıkı para politikasına geçmesini destekliyor ve bu sebeple dolar dünyada yeniden değerlenme çabasında... Cuma akşamı da iç piyasada dolar, 2.17'nin üzerine çıktı.
"Bundan sonra ne olacak" sorusunun cevabına gelince, piyasaların ajandasında iki önemli tarih öne çıkıyor:
A- 21 Ağustos'ta yeni Başbakan'ın resmen belli olması ve sonrasında oluşacak yeni ekonomi yönetimi, piyasalarda güvenin yeniden yükselmesi bakımından belirleyici olacak.
B- 27 Ağustos'ta yapılacak PPK toplantısında, TCMB'nin yeni faiz kararı açıklanacak. Her ne kadar TCMB bir haftalık repo faizini (politika faizini) son aylarda yüzde 10'dan 8.25'e düşürse de, tansiyonun yükseldiği dönemler için oluşturduğu değişik araçları devreye alabiliyor. Bunun bir örneğini geçen hafta yapılan "likidite sıkılaştırması" ile yaşamıştık. Böylece piyasanın "dolar bozdurarak TL ihtiyacını sağlaması" amaçlanmış, kur üzerindeki baskı biraz hafiflemişti.
Sonuç olarak; TCMB'nin bu toplantıda da yeniden "sıkı politika" reaksiyonu verme ihtimalinin, borsa, faiz ve dolar üçgeninde oluşan son fiyatlamalara dahil olmaya başladığını görüyoruz...


Ö. Faruk Bingöl / TÜRKİYE GAZETESİ