Cumhurbaşkanı Galler dönüşü açıkladı: Obama'dan yakın temas sözü

Türkiye'nin seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu sıfatla katıldığı ilk uluslararası toplantı olan NATO zirvesinde dünya liderleriyle buluştu. Baş döndüren bir görüşme trafiğinin ardından Galler'den memnun ayrılan Erdoğan, dönüş yolunda zirvenin kritiğini yaptı. Köşk'ün yeni uçağı TC-TUR'da gezisini izleyen gazetecilerin sorularını cevaplayan Erdoğan'ın, Obama ve Merkel'le görüşmesinden IŞİD'le mücadele ve telefon dinlemelerine kadar açıklamaları özetle şöyle:
Zirvede Obama ile de görüştünüz. Görüşmenin çerçevesi neydi? nbsp;
Öncelikle Türkiye- Amerika ilişkilerinde model ortaklık çerçevesini baz alarak, bu süreçte neler yaptığımızı kısa fakat Ukrayna, Suriye, Irak, Libya, Mısır, Filistin gibi meseleler de dahil derinlikle ele aldık. NATO'ya üye 11 ülkenin de iştirakiyle bir koalisyon oluşturmak ve bununla birlikte kendilerinin ortak bir çalışma içine girmeleri gibi bir hedefleri var. Şu anda Amerika bu ülkelerle herhangi bir görüşme yaptı mı yapmadı mı orasını bilemiyorum. Ama biz orada görüşmemizi yaptık. nbsp;
Bize de teklif edildi mi?
Zaten komşu ülkelerin böyle bir çalışma içinde olmasını teklif ve arzu ediyorlar. Özellikle Irak'ta 11 Eylül'e kadar bu hükümetin kurulabilmesi için bir çabanın içinde olunması anlayışı var. Türkiye olarak bizim de üzerimize düşen bazı görevler var. Biz de bu süreci hükümetimizle birlikte yakından takip edeceğiz. nbsp;
Üzerinde önemle durulan bir diğer konu tabii ki Suriye. Türkiye bu süreçte üzerine büyük bir yük aldı. 1 milyon 250 bin sığınmacının ağırlanması önemli bir durum. Özgür Suriye Ordusu'na verilen insani yardımlar noktasındaki destekle bize şükranlarını ifade ettiler. Bundan sonraki sürece yönelik Suriye'de de bu çalışmalarda bir arada olmanın gayreti içerisinde olacaklarını ifade ettiler. Tabi bütün bunlarla beraber ortak kanaat aslında malum IŞİD'in üzerinde toplanıyor. IŞİD'e yönelik neler yapılabilir? Ki bunlar tamamıyla sonuç bildirgesinde var.
Obama ile planlanandan uzun süren görüşme sizi tatmin etti mi? BM'de tekrar görüşecek misiniz?
Önümüzdeki süreçte yakın temasta olma konusunda mutabık kaldık. 'Zaman elverirse BM Genel Kurulu'nda da görüşebiliriz' dedik. Bölgede yeni gelişmeler olur da onlardan veya bizden bir şey gelirse tekrar görüşürüz. Bakanlarımızın da birbirleriyle yaptıkları ve yapacakları görüşmeler var. nbsp;
Filistin meselesi gündeme geldi mi?
Ben özellikle konu ettim. Ve Filistin'deki ateşkesin kalıcı olması noktasında NATO'nun yapabileceği birçok işinin olduğunu. Artık burada bu ablukanın kaldırılması suretiyle Filistin halkının dünyaya açılmasını sağlamak, dünyanın Filistin'e girmesinin önünü açmak gerekir. NATO'nun inisiyatif alması lazım. Bunun üzerinde durduk.
Obama, Mavi Marmara sonrası özür diplomasisinde aktif bir rol almıştı. Türkiye-İsrail ve Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleşmesinde yeniden devreye girecek mi?
Bunları konuştum kendisiyle. Özür ve tazminat konularında mesafe aldık. Gel gör ki, iş ablukanın kaldırılmasına geldiği sırada maalesef İsrail, Gazze'ye bomba yağdırmaya başladı. Temenni ederiz ki şu anda sağlanan ateşkes kalıcı olur ve ablukalar kalkar. Biz de bu normalleşme sürecini hızlandırırız dedik. Bu konuda kendisi de bize süreçle ilgili takındığımız tavır sebebiyle teşekkür etti.
Paralel yapı meselesi konuşuldu mu?
Özellikle istihbarat örgütlerimizin birbiriyle daha sıkı irtibat haline girmesi ve bu noktada bizim şu anda oluşan ulusal güvenliğimizi tehdit eden bu yapıyla ilgili üzerinde durulmasının gereğini özellikle kendilerine hatırlattık. Bu konuda istihbarat örgütlerimiz ve Dışişleri Bakanlarımızın bu konuda çalışmalarıyla süreci takip edeceğiz. Ve temenni ederim ki, süreç içinde gerek Türkiye'deki gelişmeler ve gerekse kendilerindeki gelişmeler çok daha farklı neticelerin doğmasını sağlayabilir.
Yaklaşımı nasıldı?
Şu anda tabi onların yaklaşımı özellikle bu noktadaki bize yönelik belge, bilgi neler varsa bunların aktarılması istikametindedir.
Devlet Başkanının, Başbakanın dinlenmesini kanıt kabul etmedi mi?
Bunu duymak başka bir şey, belgeleriyle birlikte onlara aktarmak başka bir şey. Tabi bunların hepsini duyuyorlar. Tabii bu noktada arkadaşlarımız çalışmaları yapacak, kendilerine aktaracağız.
Obama ile önceki görüşme sonrası bir soğukluk olmuştu…
Siyasette geçmiş geçmişte kalır. Mevlana'nın dediği gibi, 'Dünle beraber gitti cancağızım şimdi yeni şeyler söylemek lazım.' Biz ona bakacağız.
Merkel'le görüşmenizde dinleme konusunu gündeme getirdiniz mi?
Getirdik, konuştuk. Bu konuda da istihbarat örgütlerimizi görevlendirme kararını aramızda aldık. Kendileri de gerekli talimatı verecekler. İstihbarat örgütlerimiz birbirleriyle daha hassas görüşme halinde olacaklar. Süreci yakından takip edeceklerini söylediler. nbsp;
Merkel dinleme konusunda ayrıntılı izahat verdi mi? Yoksa sadece istihbarat örgütlerinin karşılıklı çalışması noktasında ifadeleri mi oldu?
Onlar bu işin bütün detaylarını, birbirlerine aktarsınlar dediler. Zaten bu arada bizim MİT Müsteşarımızla onların istihbarat güçleri bir araya gelecekler.

ATTIĞIM GOLE HAYRAN KALMIŞ

Erdoğan, zirvedeki görüşmelerinden bir de ilginç anektod anlattı: "İngiltere Başbakanı Cameron, bizim Başakşehir Fatih Terim Stadı'ndaki maçta attığımız golleri izlemiş. İkinci gole hayran kalmış. 'Bizim takıma da biraz destek olsanız' diye takıldı…"


GÖRÜŞMEMİZ ÇOK HEYECANLI OLDU

Cumhurbaşkanı "İkili görüşmeleriniz arasında öne çıkan bir temas var mı?" sorusunu ise şöyle cevapladı: "Fransa Cumhurbaşkanı Hollande ile çok heyecanlı bir görüşmemiz oldu. İlişkilerimiz hiçbir dönemde olmadığı kadar ileri seviyeye geldi."


Nuri ELiBOL CARDIFF-ANKARA