Suriye’ye SUV akıyor

Önder ÇELİK İSTANBUL

Suriye iç savaşının Türkiye'ye etkileri her geçen gün artarken, yaşanan kaos ortamı şirketlere de olumsuz yansıyor. Dünyanın en büyük araç kiralama şirketi Hertz'in Türkiye Genel Müdürü Nur Hidayetoğlu, son iki yılda sektörde çok fazla çalınma vakası yaşandığını kaydederek, bu yüzden iflas eden şirketler olduğunu söyledi. Aile şirketi Asya Nakliyat ve Dış Ticaret A.Ş.'nin çatısı altında 2002'den beri master franchise olarak faaliyet gösteren Hertz Türkiye'yi yöneten Nur Hidayetoğlu, sektörde karşılarına çıkan problemleri anlattı.
'2 YILDA 13 ARACIMIZ GİTTİ'
Suriye sınırındaki zaafiyet nedeniyle son iki yılda sektörün binlerce araç kaybettiğine işaret eden Hidayetoğlu, “Beklemediğimiz kadar çalınma olayı yaşadık. Bu araçların hemen hemen tamamının Suriye'ye geçtiği tespit edildi. Tehditlere çok açık bir pozisyondayız. Olası tehditlerden kurtulmak için Findeks'ten bir takım sorgulamalar yapıyoruz ama yüzde 100 çözüm değil. Son iki yılda 13 aracımız çalındı. Ağırlıklı olarak yerden yüksek lüks SUV araçları tercih ediyorlar. Sektör olarak devletten en büyük beklentimiz çalınma krizinin önüne geçilmesi” dedi. Çalınan araçların kırsaldan veya sallar vasıtasıyla geçirildiği bilgisini aldıklarını ifade eden Hidayetoğlu, “13 araç için sigortadan da para alamıyoruz. Eğer anahtarı siz teslim ettiyseniz, o çalınma statüsüne girmiyor, emniyeti suistimal olarak değerlendiriliyor. Sigorta şirketleri nezdinde bu bir çalınma vakası değil. Bizim açımızdan sigortalanabilir bir kayıp da değil. Bu yüzden iflas eden şirketler oldu” diye konuştu. 40 milyon TL ciroya sahip bir şirketi yöneten Hidayetoğlu, “Çalınan 13 araç için 1 milyon TL civarında kayıp yaşadık. Bir takım önlemler almasaydık kayıplarımız iki üç katına çıkabilirdi” dedi. Hidayetoğlu, çalınma vakalarıyla ilgili yakalanan birilerinin de tutuksuz yargılandığını sözlerine ekledi.

Kiradaki her bir araç aynı zamanda satılık

Nur Hidayetoğlu, klasik araç kiralamaya ek olarak özel bir servis olan Rent2Buy (Kirala ve Satın Al) hizmetini sunduklarını söyledi. Amerika’da başlayan sistemi eylül ayında Türkiye’ye uyarladıklarını ve  şimdiye kadar 10 kadar kişinin bu şekilde araç satın aldığını kaydeden Hidayetoğlu, sistemin işleyişini şöyle açıkladı: “Araç kiralama şirketi olarak biz her yıl bin civarında ikinci el araç üretiyoruz. Bu araçları ikinci el piyasasında perakende olarak satışa sunuyoruz. Yeni olan şu; bizim filodaki var olan bütün araçları ikinci el araç satın almak isteyen müşterilere açıyoruz. Kiralama yoluyla da bu araçları test etmelerine olanak sağlıyoruz. Eğer test ettiği aracı satın almaya karar verirse 3 güne kadar kira bedelini de biz araç satış fiyatından düşüyoruz. Böylece ücretsiz test sürüşü yapmış oluyor.”

Dünya genelinde 150 ülkede faaliyet gösteren Hertz'in 7 bin ofis, 1 milyon araçlık da filosu bulunuyor. Hertz'in Türkiye'de ise 2 bin araçlık filosu var. Bu rakam yazın artan turistler nedeniyle 3 bine çıkıyor. Bugüne kadar 25 ilde 40 şube ve 185 personele ulaşan şirket, yılda 75 bin kiralama yapıyor. Şirketin Kuzey Irak'ta da 50 araçlık iki ofisi bulunuyor.

Rusya planları değiştirdi

Geçen yılı 40 milyon lira ciro ile kapattıklarını belirten Nur Hidayetoğlu, Rusya krizi nedeniyle büyüme verilerini revize ettiklerini söyledi. Müşterilerinin yarısının turist olduğunu belirten Hidayetoğlu, “Bu yıl 8 ila 10 arasında yeni ofis planlıyoruz. Geçen yılın yüzde 10 üzerinde ciro bekliyoruz” dedi.

Yasal düzenleme gerekiyor

Sektörde kendileriyle birlikte 7 global marka olduğunu, bunların dışında ise yüzlerce lokal firmanın faaliyet gösterdiğini ifade eden Hidayetoğlu, “Çok dağılmış bir pazar... Belgeleme mecburiyeti yok. Çok fazla verileri kayıt altında olmayan şirket var. O nedenle çeki düzen verilmesi gereken bir boyutu var. Yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Sektör hiçbir yasal düzenlemeye bağlı değil. Hassas bir iş yapıyoruz ancak hiçbir denetime tabi değiliz. Kiralanan araçlarla ilgili bir yaş sınırlaması yok. Sektörü nasıl çalışacağını hangi şartları yerine getireceğini belirten hiçbir yasal düzenleme yok” diye     konuştu.