'Türbülansa aldanmayın 2018’e bakın'

Ö. Faruk BİNGÖL

Türkiye gibi hareketli bir coğrafya düşünün; terör olayları yaşayan, darbe girişimi atlatan, güney sınırında sancılı komşulara sahip, Rusya gibi ortaklarıyla daha düne kadar problemli... Bütün bu unsurlar ilk bakışta turizm, gıda, hazır giyim, perakende ticaret, inşaat gibi akla ilk gelen birçok sektörü olumsuz etkiledi ancak hepsinin göbeğinde, şüphesiz ulaştırma ve özellikle de hava yolları kaldı. Millî şirketimiz Türk Hava Yolları’nın, 2016 yılının ilk yarısında 411 milyon dolar zarar açıklaması da bunun en açık göstergesi. Özel bir sohbet toplantısında bir araya geldiğimiz THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, “Ülkenin bu sene yaşadıklarını, Kurtuluş Savaşı yıllarında yaşamışızdır herhâlde” diyerek, aslında durumu en iyi şekilde özetliyor.

ELEŞTİRİLER HAKSIZ

Öyle ki, 2015 yılı itibarıyla 47 bin kişiye istihdam sağlayan, millî gelire 21 milyar dolar katkı sunan, 8.9 milyar dolarlık ihracata imza atan, istikrarlı yükselen yolcu sayısını 61 milyonun üzerine çıkartan THY; 2016 yılına da uçak ve lokasyon sayılarını artırarak, büyük beklentilerle girmişti. İlker Aycı, bu yıla özel olumsuz gelişmelere atıfta bulunarak şunları anlattı: “Yılın ilk altı ayında yolcu sayımız arttı ancak yüzde 15 kapasite artışına da gittiğimiz için, doluluk oranımız 5 puana yakın düşüşle yüzde 73.7 oldu. Sadece Moskova - İstanbul hattında 70 bin yolcu kaybettik. Uzak Doğu’da ciddi kayıplar gördük. 28 Haziran’daki terör saldırısı ve 15 Temmuz’daki darbe kalkışmasına rağmen, ertesi sabah uçuşlara başladık. Brüksel’de bu süreç 12 günü bulmuştu. Yapılamayan seferler için bilet değiştirme ve iadeler oldu. Hava muhalefeti ile birleştirdiğimizde, bütün bunların bize maliyeti 50 milyon dolar civarında... Sadece dolar/yen paritesinin verdiği zarar, 200 milyon doları buldu. Burada şirketin ‘hedge’ politikası hatalı değil. Yen gelirimiz ne kadarsa, yen cinsinden o kadar borçlanıyoruz. Bu borçlar 10-12 yıl vadeli. Dönemsel olarak Japonya gelirleri düştü ve parite geriledi. Bunları kontrol edecek mali güce sahibiz.”

181 UÇAK GELİYOR

İlker Aycı, bütün bu gelişmeleri dikkate aldıklarında 2016 için öngördükleri yolcu sayısını 72 milyondan 63.6 milyona revize ettiklerini, buna paralel olarak yılı, 10 milyar doların bir miktar altında gelirle kapatacaklarını ifade etti. Uzun vadede ise görünümün pozitif olduğunu vurgulayan Aycı, şöyle devam etti: “Bu yılın istisnai olacağını düşünüyorum. Bu kırılma, böyle devam etmeyecek. 332 uçağımızla, 290 noktaya uçuyoruz. Şu anda üreticiler ile anlaşması yapılmış 181 adet uçak siparişimiz daha bulunuyor. İlk teslimlerini 2018 yılında alacağız. Ayrıca 2018 yılında açılması planlanan 3. İstanbul Havalimanı’nın potansiyeli ile birlikte, hak ettiğimiz pazar payına ulaşacağımızı düşünüyoruz. Türkiye’nin en büyük ihracatçısı konumunda bulunan THY, 2016 yılı için hedeflediği nakit oluşturma potansiyelini koruyarak, sağlıklı büyümesine kontrollü bir şekilde devam etmektedir.”

226 BİN SEFER 30 MİLYON YOLCU

THY’nin aktifleri, bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın sonuna kıyasla yüzde 10 artışla 52.4 milyar TL’ye ulaştı. Net hasılatı, yüzde 9.8 yükselerek 13.5 milyar TL’ye çıktı. Faaliyet gösterdiği bütün bölgelerde sektörün üzerinde büyüme gerçekleştirdi. Personel sayısı, Haziran 2016 itibarıyla geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14 arttı ve 23 bin 997 kişi oldu. 6 aylık dönemde, 226 bin seferle 30.1 milyon yolcu taşıdı.

250 MİLYON DOLARLIK BÜYÜK TASARRUF

Önümüzdeki süreçte şirketi yeniden kâra geçirmek için THY Yönetim Kurulu Başkanı İlker Aycı, yönetimde köklü değişikliklere gitti. Murat Şeker, şirketin yeni CFO’su olarak göreve başladı. Bir takım tedbirler alacaklarını belirten Aycı, bunları şöyle açıkladı: “İnsan kaynakları, sponsorluklar, reklam, bakım, yolcu ikramları, pazarlama, kargo gibi alanlarda yeniden planlama yaparak tasarrufa gideceğiz. Yeni sponsorluklarda ve reklamlarda bir yavaşlama olacak. İşten çıkarma gündemimizde yok ama eğitim gibi personel giderlerini gözden geçireceğiz. Talebin çok düşük olduğu hatlar var, oralara daha az sefer yapılacak.”

ULUSLARARASI TANITIM ATAĞI

Geçtiğimiz 1 ay içerisinde S&P ve Moody’s, THY’nin notunu düşürdü. İlker Aycı, önümüzdeki haftadan itibaren Londra’dan New York’a kadar birçok yere gideceklerini belirterek, “Kısa döneme bakıp, uzun vadeli olumsuz yorumlar yaptılar. Türkiye’de hayatın normale döndüğünü, şirketin sağlam yapısını, aldığımız tedbirleri anlatacağız. Zaten yabancı yatırımcıların THY ile ilgili bir kaygısı yok. Makro ortam iyileşecek mi, buna bakıyorlar. Çin’deki G20 zirvesinde yapacağımız temaslar da, Uzak Doğu faaliyetlerimizin normale dönmesi için önemli olacak. Hac mevsimi ve 9 günlük bayram tatili olumlu yansıyacak” dedi.

SEYŞELLER'E UÇUŞ, BUSSINESS'TE ARTIŞ

THY, tasarruf tedbirleri ve tanıtım ataklarına ek olarak birtakım yenilikleri de devreye alıyor. Hint Okyanusu’nda 115 tane granit ve mercan adasından oluşan Seyşeller’e uçuşlar başlayacak. Ayrıca normal yolcuya göre 3.5 kat gelir getiren “Business Class” yolcu sayısı artacak. Bu kabinler, ses geçirmeyen özellikte olacak. Chicago hattında uygulama başladı. Fransızca, Arapça ve Çinceyi iyi bilen kabin personelleri alınacak. 8 saatten fazla kalan transit yolcular için ücretsiz İstanbul turu düzenleniyor. Ücretli olarak yatla boğaz turu paketi de hazırlanıyor. “Miniport” uygulamasıyla bavullar da artık yolculara yük olmayacak.