Bir bilge kişi: Sait Maden; tasarımcı, sanatçı ve şair

Müthiş bir toplam karşısındayız: Olmasalardı eksikliklerini derinden duyacağımız, büyük bölümü yayınevleri, kitabevleri, yayın etkinlikleri için oluşturulmuş binlerce tasarım, logo, afiş, amblem, yazı karakteri, marka... Sekiz binden fazla kitap ve dergi kapağı... Beş yüz sayfayı bulan, bir ömre yayılan şiirler... Binlerce sayfa çeviri, hem de Batı şiirinin ağır toplarından: Baudelaire'in ve Lorca'nın bütün şiirleri; Neruda, Aragon, Paz, Mayakovski, Eluard, Saint-John Perse ve Fuzuli'den seçme şiirler. Ayrıca Cendrars'dan öyküler, Kolomb'un Seyir Defterleri, yazılması kırk yıl süren ve yedi yüz sayfayı geçen, yeryüzünün her karış toprağından, her boydan, her soydan gelmiş adsız şiirler, türküler, destanları derleyen, "insanoğlunun beş bin yıllık şiir?serüveni"ni?açımlayan?bir?süreç...

Bütün bunları üreten ve sadece ürettikleriyle görünmeyi seçen bir usta; Sait Maden... Türk grafik tasarım kültürünün mimarı, sanatçı, şair ve çevirmen.

Geçen hafta aramızdan ayrılan Sait Maden, 1931'de Çorum'da doğdu. Grafik sanatının bütün dallarında ürün veren bir sanatçıydı. "Daha ortaokul öğrencisiyken yağlıboya, suluboya, gravür tekniklerini öğrendim. Daha sonra annemin izniyle, babamdan habersiz İstanbul'a kaçtım. Güzel Sanatlar Akademisi'nde beş yıl Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun öğrencisi oldum."

Akademi yıllarında, bir yandan öğrenimini sürdürürken, bir yandan da sanat çevrelerinin içine girer, tiyatro dekorları yapar, sinema afişleri boyar, sanayi sergilerine geniş boyutlu panolar hazırlar. Ona göre en saygın işlerden biri kitap kapağı çizmek. Şöyle açıklıyor bunun sebebini: "Annem eline ne geçerse okuyan biriydi. Yerde bir kâğıt parçası görse, alıp kaldırır, yüksekte bir yere koyardı. Alın terini simgeleyen ekmek gibi, bilgi aktaran her şey kutsaldı onun için. Ben de öyle şartlandım. Kitabın bilgi aktaran bir nesne olarak saygın bir görünüş kazanması en büyük amaçlarımdan biri oldu. Ancak saygın, özenli biçimlerde saygın özlere ulaşılabilir. Biçim ahlaktır."

Sait Maden bugüne dek çizmiş olduğu amblem ve logolardan seçilmiş?örnekleri?bir?araya?getiren "Simgeler" adlı?eserini?şöyle yorumluyor: "Simge tasarlamak bir senfoni bestelemek,?bir?şiir yazmak gibi ciddi, temelden özgün bir uğraşı. Plastik sanatların?bütün?türleri içinde en aza indirgenmiş gereçlere oluşturulan tek tür. En yalın sanat türü." 

Sait Maden ve onu izleyen grafik tasarımcıları,?artık?dünyada?özgün bir Türk grafiğinin bulunduğunu kanıtlamaktadırlar. Özellikle Sait Maden'in?bir?Türk?grafiği oluşturma konusundaki?çalışmaları?çok önem taşır.

İşte, böyle bir bilge kişiyi bu satırlara sığdırmaya çalıştım. Sait Maden'i daha yakından anlayabilmek için, özellikle hayal eden, yazan çizen ve tasarım bilincine sahip kişilerin mutlaka onu bir kez daha okumaları gerekir.