Damar genişlemesi tehlike habercisi

ZİYNETİ KOCABIYIK

Kalpten çıkan ve vücuda kan pompalayan ana damarın yırtılması olan aort anevrizması yılda yaklaşık 4 bin kişinin hayatını kaybetmesine sebep oluyor. İleri yaş, kontrolsüz yüksek tansiyon ve yüksek şeker ve genetik sebeplerle aort damarının aniden yırtıldığını söyleyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Bahadır Dağlar, bu hastaların âdeta vücutlarında bir “saatli bomba” taşıdıklarını belirterek, “Giderek genişleyen damara uygulanacak ani bir basınç sebebiyle aort damarı yırtılmaya başlar. Bu yırtık, böbrek ve beyni besleyen damarlara kadar yayılır. Hemen müdahale edilmezse hastaların yarısı hastaneye ulaşmadan hayatını kaybeder. Tek çözüm erken dönemde yapılan cerrahidir” dedi.
DAMAR ÇAPINI ÖLÇTÜRÜN
Aort anevrizmasının genellikle tesadüfen yakalandığını anlatan Prof. Dr. Dağlar, yılda bir defa çektirilen kalp elektrosu ile erken teşhisin mümkün olduğunu söyledi. Risk faktörleri olan kişilerin kalp elektrosunun çok iyi değerlendirilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Dağlar “Kalpten çıkan ana damarın çapının 2 katına ulaşması aort anevrizması olarak ediliyor. Bu genişlemenin 6 ayda bir çekilecek elektrokardiyografi ile takip edilmesi gerekir. Genişleme 5,5 cm’ye ulaştığında mutlaka ameliyat edilmelidir” dedi.
ÖKSÜRMEK DAMARI YIRTIYOR 
Genişleyen damar için öksürmek, ıkınmak ve kalbe baskı yapacak şekilde ağır yük taşımanın risk faktörü olduğunu söyleyen Prof. Dr. Dağlar, aortunda genişleme olanlarla, yüksek tansiyon ve diyabet hastalarının özellikle kabız olmaktan kaçınmaları gerektiğini de hatırlattı. 
Aort anevrizması ameliyatının zor bir ameliyat olduğunu da hatırlatan Prof. Dr. Dağlar “Hasta 15 dereceye kadar soğutuluyor. Bütün fonksiyonları durdurularak kalp-akciğer makinesine bağlanıyor. Beyne ve böbreklere giden damarların da yırtılıp yırtılmadığına bakılıyor. Eğer uygunsa kalpten çıkan ve yırtılan kısım suni damarla değiştiriliyor” dedi. 

Baş ağrısı ele verdi

Ordulu 36 yaşındaki Orhan Durgun, geçimini şoförlük yaparak sağlıyordu. Yediklerine pek dikkat etmediği ve mesleği yüzünden fazla hareket edemediği için de oldukça kiloluydu. Yüksek tansiyonu vardı. Bir sabah şiddetli baş ağrısı ile uyandı. “Bu ağrıda bir gariplik var” dedi ve en yakındaki hastanenin acil servisine koştu. Kapıdan girerken fenalaştı. Yapılan ilk tetkikler ve çekilen tomografi sonucunda, yıllarca kalbinin girişinde patlamak üzere olan bir saatli bomba ile yaşadığı ortaya çıktı. Bu bomba patlamış ve kalbi besleyen damar yarılmıştı. Hemen bu tür ameliyatların yapıldığı Avrupa Şafak Hastanesine yönlendirildi. Prof. Dr. Bahadır Dağlar ve ekibi tarafından ameliyata alındı.
DONDURULARAK AMELİYAT EDİLDİ
Vücudu 18 dereceye kadar soğutuldu. Kalp akciğer makinesine bağlandı. Aort kapağı tamir edilerek bu kapağın girişindeki damar,  suni damarla değiştirildi. Durgun’un hastaneye yetişmesinin büyük bir şans olduğunu anlatan Prof. Dr. Dağlar “Bu tür hastaların yarısı hastaneye gelmeden kaybediliyor. Durgun’un ameliyatı da zor geçti. Ameliyattan çıktıktan sonra kalbi durdu ve masajla çalıştırıldı. Akciğer enfeksiyonu oldu ve 2 gün solunum cihazına bağlı kaldı. Ameliyatının üzerinden 1 ay geçti. Şu anda son derece iyi” dedi.

Ailede varsa...

Gazetemize yaptığı açıklamada ailede bir anevrizma vakası varsa, hastanın birinci derecedeki yakınlarının da kontrol altında tutulması gerektiğini vurgulayan Avrupa Şafak Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Bahadır Dağlar “Çünkü bazı hastalarda genetik Marfan hastalığı denilen bağ dokusu bozukluğu bulunuyor. Bu hastaların mutlaka takip edilmesi gerekiyor. Ayrıca toplumda kapak hastalıklarına da çok sık rastlanıyor. Aort kapak dediğimiz, kalpten çıkan kapak 3 tanedir. Oysa toplumdaki insanların yüzde 15’inde 2 kapakçık var. Bu kişilerde zaman içinde aort damarında genişleme görülüyor. Fakat hastalar genelde fark etmiyorlar. Hastalık ileriki dönemde kapakta darlık ya da yetmezlik olunca belirti vermeye başlıyor. İleri tetkik yapıldığı zaman bu durum teşhis edilebiliyor. Hastaların çoğu ne yazık ki, aort anevrizması ile bunu öğreniyorlar” dedi.