İngilizce serbest Arapça yasak!

Türkiye’nin dört bir yanında uluslararası ve yerli markaların İngilizce tabelaları hiç bir müeyyideyle karşılaşmadan yıllardır kültür ve çevre kirliliğine sebep oluyor. Ancak bu kirliliğe sebep olan İngilizce ve Fransızca markaların tabelaları hiç bir yaptırımla karşılaşmazken aynı hoşgörü Arapça tabelalara karşı sergilenmiyor... İstanbul Valiliği, çoğu Suriyelilere ait dükkânlardaki Arapça tabelalar için dün operasyon gerçekleştirdi. 15 Haziran’da başlatılan; Zeytinburnu, Fatih ve Bayrampaşa ilçelerinde yoğunlaşan çalışmalarda 730 iş yerinde inceleme yapıldı. Dil bilimciler, benzer adımların İngilizce tabelalar için de atılmasını istiyor. 

TÜRKÇE BÖYLE KORUNAMAZ

“Arapça levhalar hakkında başlatılan çalışma biraz aceleye gelmiş” diyen araştırmacı yazar Hayati İnanç şunları söyledi: ‘Dünyanın başşehri’ diye anılan İstanbul, üzerinde çok farklı milletlerden insanların yaşadığı kozmopolit bir şehir. Bu şehirde Arapçadan başka dil bilmeyen yüz binlerce insan yaşıyor. Birçok işletmenin İngilizce ve Rusça gibi dillerde yazılmış tabelaları dururken sadece Arapça levhalar hakkında başlatılan çalışma biraz aceleye gelmiş, iyi düşünülmemiş gibi gözüküyor. Kültür dilimiz Arapça, Farsça ve Türkçeden meydana geliyor. Bu, Türkçeye hizmetten uzak bir karardır. Kırgınlıklara sebep olacak bir düzenlemedir. Türk dili uzun zamandan beri tahrip ediliyor. Türkçeye itibar kazandırmak için çok köklü bir çalışma yapılması gerekiyor. Sadece levha düzenlemesiyle bu mesele çözülemez. Ciddi adımlar atılmalı. 

ADIMLAR GENEL OLMALI

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği Başkanı Ekrem Erdem ise “Bütün diller için adım atılmalı” görüşünde... Ekrem Erdem “Türk Standartları Enstitüsünün (TSE) tabelalarla ilgili belirlediği bir yönetmelik var. Kamu ve özel sektörün levhaları nasıl ve ne şekilde kullanacağı yönünde... Tabela bölgenin dokusuna ve duvarına uygun olması gerekir. Bu standartlar çerçevesinde her türlü dil için adım atılmalı. Ama burada sadece bir dilin tabelaların için adım atmak doğru değil. Arapça tabelalar diyoruz ama dışarı çıktığımda İngilizceden geçilmiyor. Rezidans, hospital... Bu kelimeleri karşılayacak aslında birçok Türkçe kelime mevcut. Arapça tabelalarında bir özensizlik olduğu aşikâr ama atılacak adım kesinlikle genel olmalı. Yalan yanlış olaylarla Suriyeliler üzerinden bir bilgi kirliliği zaten var. Galeyana getirmeye çalışılıyor. İdarenin biraz daha dikkatli adımlar atması gerekir. Toplumu gerecek yanlışa mahal verecek şeylerden uzak durmalı” diye konuştu.  

TEPKİLER FAZLA OLDU

Hadisenin turizm boyutunu değerlendiren İstanbul Rehberler Odası Başkanı Sedat Bornovalı “Kararın Arap turistler açısından zorluk doğurmayacağını düşünüyorum. Çünkü Arap turistler genelde profesyonel turist rehberleri eşliğinde gezmeyi yeğliyorlar. Bunun yanında takip edebildiğim kadarıyla karar, tabelalarda yüksek oranda Türkçe içerik bulunmasını gerekli kılıyor. Ancak bir zaman Laleli’ye Rusça tabelalar hâkimdi, şimdi Osmanbey bu durumda. Eğer Türkçe korunmak istiyorsa kararın bütün yabancı dillere yönelik olması gerekiyordu. Sanırım Arapça tabelalar, ülkede yerleşik olan ve turist niteliği taşımayan Arapça konuşan bireylerin bir tür hâkimiyet kurması gibi algılandığı için tepkiler daha fazla oldu” ifadelerini kullandı.